Konflikt serologiczny – zagrożenie dla dziecka?

Konflikt serologiczny to ważny problem w ciąży. Każda para decydująca się na dziecko powinna znać swoją grupę krwi.

Ważne, aby jeszcze przed ciążą ocenić stopień ryzyka pojawienia się konfliktu serologicznego, a w razie potrzeby zastosować odpowiednią profilaktykę.

Na czym polega konflikt serologiczny?

Niezgodność serologiczna pojawia się, gdy przyszła mama ma grupę krwi o czynniku Rh-, a tata Rh+. Doskonale, jeśli maluszek odziedziczy grupę krwi po mamie, jednakże istnieje duże prawdopodobieństwo, że dziecko odziedziczy Rh swojego ojca. Wówczas może dojść do konfliktu serologicznego.

Ma on miejsce, jeśli krwinki płodu przedostaną się podczas ciąży do krwiobiegu matki. Wówczas organizm kobiety zacznie wytwarzać przeciwciała przeciw antygenowi D znajdującemu się w krwinkach czerwonych dziecka.

Na szczęście do pomieszania krwi zazwyczaj dochodzi dopiero przy porodzie, gdyż wcześniej dzięki barierze łożyskowej nie ma bezpośredniej wymiany krwi między matką, a płodem.
Zatem pierwsze dziecko jest w zasadzie bezpieczne, gdyż organizm matki nie zdążył jeszcze wytworzyć przeciwciał. Są jednak wyjątki i konflikt może pojawić się już w pierwszej ciąży.

Przyczyny wystąpienia konfliktu serologicznego w pierwszej ciąży

powikłania zabiegów wewnątrzmacicznych
zabiegi wykonywane podczas ciąży np. amniopunkcja
wcześniejsze poronienie zarodka o czynniku Rh+
wcześniejsze przerwanie ciąży

Ponieważ są to nieliczne przypadki, a do „wymieszania” krwi najczęściej dochodzi podczas porodu, wytworzone przeciwciała stają się groźniejsze dla dziecka w kolejnej ciąży. Dzieje się tak, gdyż raz wyprodukowane przez organizm przyszłej mamy przeciwciała nie giną i jeśli przy kolejnej ciąży wystąpi ten sam typ niezgodności pomiędzy krwią kobiety i płodu, czyli konflikt krwi, wówczas zaczynają działać. Jeśli następny maluszek również ma czynnik Rh+ istnieje ryzyko wystąpienia:

choroby hemolitycznej noworodka,
silnej niedokrwistości płodu,
w skrajnych przypadkach obumarcia płodu.

Przy ponownym kontakcie z taką samą krwią układ odpornościowy kobiety atakuje nie tylko te krwinki czerwone płodu, które przedostały się do krwiobiegu matki, ale również te znajdujące się w krwiobiegu dziecka. Jest to możliwe, bo przeciwciała są bardzo małe w związku z czym mogą przedostać się przez łożysko.

Konflikt serologiczny może dotyczyć nie tylko czynnika Rh, ale również grup krwi. Może pojawić się, gdy przyszła mama ma grupę krwi 0, a maluszek dziedziczy po ojcu A lub B. Jednakże ten typ konfliktu występuje rzadziej i jest mniej niebezpieczny.

Gdy dojdzie do konfliktu

Po zdiagnozowaniu konfliktu serologicznego i dużej ilości przeciwciał w organizmie matki stosuje się transfuzję wymienną. Przez pępowinę podaje się dziecku nie wrażliwą na przeciwciała mamy krew Rh–. Gdy maluszek przyjdzie na świat jego szpik zacznie produkować własne krwinki.

Lepiej zapobiegać niż leczyć

Zanim zajdziesz w ciążę zbadajcie z partnerem swoje grupy krwi oraz czynniki Rh. Jeśli masz Rh-, a przyszły tatuś ma Rh+ poinformuj o tym ginekologa. W takiej sytuacji już podczas pierwszej ciąży zostaniesz objęta specjalnym programem profilaktycznym. Regularne sprawdzanie poziomu przeciwciał i podanie domięśniowo około 28. tygodnia ciąży 300 miligramów immunoglobuliny anty-D zapobiegnie reakcji obronnej organizmu kobiety na krwinki dziecka. Zastrzyk powtórzony zostanie po porodzie.

Tekst jest przedrukiem artykuły „Konflikt serologiczny” i pochodzi z portalu Dzidziusiowo.pl