Czy kobiety znają swoje prawa?

Prawa rodzica Kobiety są świadome uprawnień związanych z rodzicielstwem, o czym świadczy częste korzystanie z tych praw. Z danych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej wynika, że z urlopów rodzicielskiego i ojcowskiego skorzystało w 2014 roku ponad 631 tys. osób, w tym 471,9 tys. kobiet i 159,3 tys. mężczyzn. Mężczyźni coraz częściej decydują się na dwutygodniowy urlop ojcowski, ale korzystanie z innych uprawnień rodzicielskich wciąż należy do rzadkości, co częściowo wiąże się z obowiązującymi stereotypami oraz brakiem informacji. Na zmianę postrzegania przez pracodawców pracujących matek wpływają stopniowo kampanie zachęcające ojców do urlopu i spędzania czasu z dziećmi, dzięki czemu kobiety mogą między innymi kontynuować rozwój zawodowy. W Europie problem równowagi pomiędzy życiem zawodowym a sferą rodzinną dotyka w szczególności kobiet. To one nadal częściej pełnią role opiekuńcze w stosunku do dzieci i osób starszych, równolegle zajmując się domem oraz wykonując pracę zawodową. Istotny wpływ na sytuację kobiet na rynku pracy i ograniczanie dyskryminacji ma podział obowiązków pomiędzy kobietami i mężczyznami.

Kobiety w pracy Kobiety znają prawa przysługujące im w związku z zatrudnieniem. Kampanie informacyjne w tym zakresie prowadzą między innymi: Rzecznik Praw Obywatelskich, Ministerstwo Sprawiedliwości oraz Ministerstwo Rodziny, Pracy, i Polityki Społecznej. Od 2002 roku pracodawcy mają za zadanie informować pracowników o prawie do równego traktowania w zatrudnieniu.Ale mimo to kobiety nie zawsze upominają się o ich respektowanie. Być może wynika to z obawy przed skomplikowanym i kosztownym postępowaniem sądowym. Kobiety boją się również utraty pracy, dlatego częściej dochodzą swoich praw dopiero, po rozwiązaniu stosunku pracy. Sporadycznie na wokandę trafiają także sprawy o molestowanie - w 2015 roku w sądach rejonowych zarejestrowano zaledwie 9 spraw o odszkodowanie w związku z molestowaniem seksualnym kobiet jako jedną z form dyskryminacji w miejscu pracy. Badanie „Godzenie ról rodzinnych i zawodowych – sytuacja młodych rodziców na rynku pracy” wykonane na zlecenie Biura Rzecznika Praw Obywatelskich w 2014 roku wykazało, że kobiety które nie korzystają z dłuższych urlopów – rodzicielskiego i wychowawczego, swoją decyzję argumentują sytuacją ekonomiczną, strachem przed utratą pracy, negatywnym wpływem przerwy na karierę zawodową oraz sferę osobistą.

Mobbing Prawo pracy chroni kobiety przed mobbingiem. Kodeks pracy przewiduje konsekwencje prawne mobbingu w postaci możliwości dochodzenia od pracodawcy zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę, gdy mobbing spowodował u pracownika problemy ze zdrowiem, oraz odszkodowania w przypadku, gdy pracownik wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę. Ponieważ jednak to na pracowniku spoczywa obowiązek wykazania, że stał się ofiarą mobbingu, dowiedzenie tego przed sądem oraz dochodzenie roszczeń z tego tytułu jest trudne.

Sytuacja kobiet na rynku pracy Większość pracowników z niskim wynagrodzeniem (poniżej połowy przeciętnego wynagrodzenia) stanowią kobiety. Średnie wynagrodzenie mężczyzn jest wyższe niż wynagrodzenie kobiet. Zgodnie z danymi GUS z 2012 roku średnia płaca mężczyzn była o 700 zł wyższa niż zarobek kobiet  i dotyczy to niemal wszystkich grup zawodowych. Kobiety jednak coraz częściej wnoszą sprawy o naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu, dyskryminację ze względu na płeć. Mogą domagać się realizacji swoich praw w postępowaniach sądowych. Po pomoc uciekają się również do organizacji pozarządowych zajmujących się prawami kobiet oraz do Pełnomocnika Rządu do spraw społeczeństwa obywatelskiego i równego traktowania.

mat. pras. Uniwersytet SWPS