Etapy życia kobiety – na którym z nich się teraz znajdujesz?

Rozwój kobiety nie jest procesem liniowym: „od–do”, lecz przebiega spiralnie. Na przestrzeni lat, bez względu na metrykę, wielokrotnie przerabiasz te same „apetyty”: pragniesz być beztroską dziewczynką, idealną matką, kobietą sukcesu czy outsiderką. I jest to naturalny proces, pod warunkiem że pozwolisz mu zaistnieć; zatrzymasz się w biegu, dasz sobie chwilę do zastanowienia się, co domaga się w tobie uwagi, dopełnienia, a co odrzucenia i uwolnienia.

Jeśli czujesz, że właśnie znalazłaś się na rozstajach dróg, nie wiesz, kim jesteś i co dalej, sprawdź, którą fazę rozwoju przechodzisz.

1. Faza pełnienia ról

Pewnego dnia nagle odkrywasz, że największą radość daje ci bycie: matką, żoną, babcią albo bizneswoman. Masz apetyt na tę rolę, a wszystkie inne sprawy chcesz odłożyć na bok. Do tej pory zaangażowana w pracę, przechodzisz na pół etatu, by więcej czasu spędzać z dzieckiem. Albo czujesz, że towarzyski styl życia przestaje cię cieszyć, za to twój partner staje ci się bliski jak nigdy dotąd i pragniesz spędzać z nim wszystkie wieczory. A może jesteś młodą mamą i choć do tej pory ta rola bardziej cię przerażała niż cieszyła, teraz czujesz, że macierzyństwo karmi twoją duszę? Albo z innej bajki. Nagle, bez względu na wiek, czujesz wewnętrzną potrzebę uruchomienia własnego biznesu. Wszystkie niezrealizowane dotąd marzenia o pracy, którą kochasz, budzą się w tobie z siłą wodospadu i wiesz, że nie da się tego procesu zatrzymać.

Rady:

• Zauważaj znaki. Pragnienie zaistnienia w konkretnej roli może pojawiać się w twoich snach, na przykład około czterdziestki zaczną nawiedzać cię sny o ciąży czy bezludnej wyspie, na której jesteście tylko we dwoje – ty i twój partner. Albo na wieść, że w twojej firmie szykuje się redukcja, poczujesz nagłą ulgę: „Teraz już nie muszę zastanawiać się, jak zrezygnować z pracy, bo oto nadarza się cudowna okazja”.
• Zaufaj intuicji. Jeśli każdego dnia, ilekroć zadajesz sobie pytanie: „Kim jestem?”, wewnętrzny głos mówi ci: „matką”, „nauczycielką”, „lekarzem” itp., to oznacza, że w twoim życiu powrócił etap pełnienia ról. Pójdź za nim, ustąp, pozwól, by ta konkretna, potrzebna rola się w tobie „wysyciła”.
• Nie usprawiedliwiaj swoich wyborów. Być może świat zewnętrzny będzie próbował cię kusić, straszyć albo zniechęcać. Usłyszysz: „Chcesz rzucić taką dobrą pracę i zająć się ojcem?!” albo: „Własny biznes, w tym wieku?!”, nie walcz z tymi opiniami, nie tłumacz się. Zamiast tego wzmacniaj swoje wewnętrzne przekonanie, że to jest na ten moment twoja droga.
• Nie analizuj przeszłości. Nie zastanawiaj się nad tym, jaką do tej pory byłaś matką, żoną, pracownikiem. Teraz masz niepowtarzalną szansę przeżycia tej roli po raz kolejny, po swojemu, na zupełnie nowych zasadach.
• Wsłuchuj się bardziej w duszę i serce niż w rozum. Odgrywaj swoją rolę tak, jak czujesz, a nie tak, jak myślisz. Nie pytaj się: „Jaką jestem: żoną, przyjaciółką, matką…?”, tylko: „Jak czuję swoją rolę?”.

Ćwiczenie

Nagraj swój głos na dyktafon, a potem uważnie przesłuchaj nagranie. Jak go odczytujesz? Czyj to głos? Troskliwej matki, beztroskiej nastolatki, a może pewnej siebie kobiety sukcesu?

2. Faza odkrywania własnej tożsamości

Ni stąd, ni zowąd budzi się w tobie wewnętrzny bunt przeciwko wszystkiemu i wszystkim. Masz ochotę zmienić swoje życie. Pojawiają się pragnienia, by grubą kreską przekreślić wszystko, co do tej pory ci się przydarzyło; zerwać kontakty z przyjaciółmi, odejść od partnera, rzucić pracę, zmienić styl ubierania i zacząć wszystko od początku. By usprawiedliwić swoje pragnienia, dewaluujesz: dzieciństwo, rodziców, miłość, swoje wybory. Masz wrażenie, że przez te lata byłaś zupełnie kimś innym, że twoje dotychczasowe życie to jakaś jedna wielka pomyłka.

Pragnienie zmiany wszystkiego jest tak silne, że nie jesteś w stanie go powstrzymać. Rzucasz się w „nowe”: pracę, miłość, przyjaźnie. Czasem przytrafia ci się jakiś romans, okazja zmiany mieszkania czy podróż życia. Czujesz, że choć może to niezbyt racjonalne, tego właśnie chcesz najbardziej na świecie. Zachłanność na „nowe” często przypłacasz „niestrawnością”; pojawiają się wyrzuty sumienia, poczucie winy czy obawy, że sobie nie poradzisz. Ale i tak nie potrafisz się zatrzymać. Jesteś jak zdesperowana nastolatka, która sprawdza swoje możliwości, nie zważając na guzy, które sobie po drodze nabija.

Rady:

• Pytaj siebie. Droga do odkrywania całej prawdy o sobie bywa kręta i pełna wybojów. Czasami można się na niej nieźle poturbować. Przypomnij sobie siebie z czasów nastoletnich, ale nie odrzucaj bagażu doświadczeń, które udało ci się zgromadzić. Czujesz, że nie jesteś w stanie oprzeć się pragnieniu romansu? W porządku, ale najpierw zapytaj siebie, czy jesteś gotowa ponieść konsekwencje, na przykład w postaci zburzenia dotychczasowego związku?
• Odkryj, ile z twojego obecnego buntu ma źródło w okresie dorastania. Jako dziecko nie potrafiłaś wyzwolić się od despotycznej matki, a dziś u swojej szefowej dostrzegasz jej zachowania? Nie musisz od razu rzucać pracy. Opanuj emocje i oddziel projekcje („widzę w niej matkę”) od rzeczywistości. Odchodząc z pracy, nie porzucisz matki, tylko zrezygnujesz z, być może, dobrej sytuacji zawodowej. Może jest jakieś inne wyjście?
• Nie pielęgnuj w sobie urazy. Wszystkie wydarzenia, które ci się przytrafiły w życiu, były po coś. Zamiast dewaluować przeszłość, puść ją wolno i rozstań się z nią w przyjaźni. Poczuj wdzięczność za całe to dobro, jakie cię spotkało, a złego nie rozpamiętuj, bo to już było.
• Daj sobie czas na testowanie. Zwłaszcza jeśli twój apetyt na „nowe” jest zbyt kompulsywny: chwytasz się pierwszej lepszej okazji, by zmienić swoje życie, a potem tego żałujesz i ze wstydu nie potrafisz zrezygnować. Powiedz: „OK, spróbuję nowej pracy”, „zrobię kolejny mały krok w nowej relacji”, a potem sprawdź, jak się z tym czujesz, czy to na pewno jest propozycja dla ciebie.
• Bądź realistką. Nie jesteś w stanie urodzić się na nowo. Sprawdź, co z twojej poprzedniej wersji uda się zaadaptować do ciebie w nowym wydaniu. Praca na etat to nie twoja bajka? Pomyśl, może uda ci się z tą firmą współpracować na zasadach kontraktu? Zachwyca cię inny mężczyzna niż twój partner? Co konkretnie? I jak musiałby zmienić się twój obecny związek, byś czuła się podobnie?

Ćwiczenie

Na kartce papieru wypisz kilka sytuacji, w których musisz wybierać: być wierną sobie czy światu? Zastanów się, czy możliwy jest kompromis. Jeśli na przykład potrzebujesz dodatkowych pieniędzy, ale nie chcesz już pracować tak dużo jak do tej pory, pomyśl, jakie zajęcie wykonywałabyś z przyjemnością i bez zmęczenia, czerpiąc jednocześnie z niego źródło dochodu?

3. Faza kryzysu

To trudny etap, który wielokrotnie pojawia się na drodze rozwoju, gdy stare metody przestają działać, a nowe jeszcze się nie przyjęły. Pewnego dnia dochodzisz do wniosku, że tak dalej być nie może, ale kompletnie nie masz pojęcia, jak ma być. Niby nadal wypełniasz swoje obowiązki, ale coraz bardziej brak ci energii. Na początku próbujesz się ratować: zmianą diety, kolejną kawą, może nawet pozwalasz sobie na jakąś drobną przyjemność, która do tej pory zawsze pomagała, ale czujesz się coraz gorzej. Nawet twoje ciało jest przeciwko tobie; częściej się przeziębiasz, miewasz migreny, dokucza ci kręgosłup. Przez jakiś czas udaje ci się ukryć przed światem swoje niemoce, ale dobrze wiesz, że potrzebujesz na to coraz więcej energii. Praca, którą do tej pory wykonywałaś z łatwością, teraz wymaga wysiłku. Kiedy pewnego dnia na pytanie: „Co się ze mną dzieje?”, dasz odpowiedź: „Nie wiem”, to znak, że jesteś na dobrej drodze – pogodziłaś się z fazą kryzysu.

Rady:

• Pozwól sobie na dystans i izolację. Tylko wtedy możesz w pełni doświadczyć kryzysu. Ogranicz swoje bycie w świecie do minimum; nie wstawaj z łóżka, jeśli nie masz na to siły, jedz tyle, ile potrzebujesz, nie angażuj się w żadne nowe aktywności, bądź w stanie „niebycia”.
• Nie racjonalizuj na siłę, by wytłumaczyć ten stan. Jeśli odczuwasz silny niepokój, że dzieje się z tobą coś złego, odwiedź lekarza, wykonaj badania, ale nie szukaj recepty cud. Twoje ciało ma czerwoną lampkę, która zapala się, kiedy nie słyszysz wewnętrznego głosu.
• Ogranicz do minimum wszystkie swoje powinności. Masz prawo okresowo: mniej intensywnie pracować, zaniedbać dom, dzieci czy przyjaciół. Nie odrzucaj troski bliskich, ale jeśli jej nie potrzebujesz, możesz podziękować i nie skorzystać.
• Nie naśladuj innych. Nie wierz, że pomoże ci to samo, co pomogło twojej przyjaciółce. Możesz oczywiście spróbować na przykład lekcji jogi, ziółek, masaży, ale jeśli nie poczujesz w sobie, czego konkretnie ci potrzeba, metody te zadziałają jedynie na chwilę.
• Wychodź z kryzysu powoli. Kiedy faza kryzysu będzie już dobiegać końca, świat zacznie ci podsuwać różne propozycje; nowa praca, nowe znajomości itp. To znak, że powoli stajesz się gotowa na „wyjście z mroku” – ale bądź ostrożna, nie rzucaj się na pierwszą lepszą ofertę, z lęku „jak długo można być taką bierną?!”.

Ćwiczenie

Zrób porządek w swoim zewnętrznym świecie. Wyrzuć albo schowaj do piwnicy wszystko, co nie jest już twoje. Ogranicz rzeczy do niezbędnego minimum. Schowaj ubrania, których od dawna nie nosisz, bibeloty, które cię nie cieszą, książki, do których od dawna nie zaglądałaś. Prostota dookoła ciebie umożliwi lepsze zagłębienie się w wewnętrzne przeżycia.

4. Faza autentyczności

Masz poczucie adekwatności. Wszystko, co się dzieje wokół ciebie, jest zgodne z tym, co w tobie. Czujesz, że twoje uczucia, myśli i zachowania są spójne. Czerpiesz satysfakcję z pracy, pojawiają się wokół ciebie ludzie, którym podobnie w duszy gra. Jesteś wreszcie na swoim miejscu, we właściwym czasie. Robisz wszystko, co masz do zrobienia. Twoje emocje są stonowane; nie ma lęku, ale też zbędnych ekscytacji. Odczuwasz wewnętrzny spokój. Może jesteś bardziej niż zwykle milcząca, bo czujesz, że etap, na którym się znajdujesz, nie wymaga zbyt wielu słów. Za to więcej masz w sobie mądrości do dzielenia się nią ze światem. Przyjaciele chętnie zwierzają ci się ze swoich problemów, cierpliwie ich wysłuchujesz, ale nie dajesz zbędnych rad, bardziej służysz swoją obecnością. Świadomie wybierasz to, co dla ciebie najlepsze, ale umiesz też spokojnie z różnych rzeczy, relacji rezygnować; bez żalu, urazy czy potrzeby usprawiedliwienia się. Czujesz, że jest dobrze.

Rady:

• Smakuj swój stan. Zapamiętuj sytuacje, doświadczenia, które nasycają cię błogością. Będziesz miała do czego wrócić, kiedy w twoim życiu pojawi się mniej spokojna faza rozwoju.
• Nie uciekaj przed światem. Choć czujesz, że jesteś teraz największym autorytetem dla siebie, nie unikaj poznawania nowych ludzi, bo być może na twojej drodze pojawi się „nauczyciel”, „mistrz”, który poprowadzi cię na jeszcze wyższy etap rozwoju.
• Nie staraj się „nauczać” innych. Każdy ma własne lekcje do przepracowania. Możesz się dzielić doświadczeniem, ale pamiętaj, że drugi człowiek weźmie z tego tylko tyle, na ile jest gotowy.
• Bądź wdzięczna tym, którzy towarzyszą ci na drodze rozwoju. Czasami wystarczy zwykłe: „dziękuję, że jesteś”. Doceń, ile darów dostajesz, często od mało znanych ci osób, choćby od pani w sklepie, która schowała pod ladą ostatnią bułkę – twoją ulubioną.
• Bądź zakorzeniona w „tu i teraz”. Nie przywiązuj się do myśli, że odkryłaś całą prawdę na swój temat i teraz znasz dokładny scenariusz własnego życia. Przez cały czas się zmieniasz. Po etapie spokoju i równowagi pewnie jeszcze nie raz pojawią się zawirowania i zwątpienia. Przed każdym kolejnym, wyższym etapem rozwoju czeka cię chwilowy kryzys i powrót doświadczeń z przeszłości (lekcje do przerobienia), ale ty już wiesz, że po burzy zawsze pojawia się słońce.

Ćwiczenie

Odkryj swój osobisty rytuał mocy. Co zapewnia ci błogość i spokój? Kiedy, w jakich sytuacjach, czujesz się pełna i autentyczna? Jeśli nie masz pomysłu, co to miałoby być, skorzystaj z rytuałów opisanych w książkach czy poznanych na warsztatach. Sprawdzaj, które z nich są naprawdę twoje.