Powszechnie uważa się, że wszyscy kochają lato, ale czy na pewno? Jak się okazuje, słońce, wysokie temperatury i sezon urlopowy mogą wywołać u niektórych emocjonalne reakcje, a słynny „summertime sadness”, czyli „letni smutek”, o którym śpiewała Lana Del Rey, to jak najbardziej prawdziwa rzecz. Objawia się on m.in. podwyższoną drażliwością i FOMO, np. gdy obserwujemy w social mediach wakacyjne zdjęcia znajomych. Sprawdź, czy ciebie też dotyczy to zjawisko.
Są tacy, którzy kochają zimę, a mroźne powietrze i świąteczny klimat wywołują u nich przyjemne ożywienie. Ich rutyna obejmuje wówczas wczesnoporonne biegi i przytulne wieczory z przyjaciółmi przy gorących napojach, jednak wraz z nadejściem wiosny i lata oraz wzrostem temperatur zauważają oni stopniową zmianę nastroju. Dyskomfort pogłębiają intensywne upały, które zakłócają sen, powodują zmęczenie i rozdrażnienie, a nawet zmniejszają motywację do angażowania się w ulubione zajęcia. Do tego dochodzi presja społeczna zwiększająca poczucie niepokoju i osamotnienia, gdy przyjaciele spędzają czas na wakacjach pod palmami, a my tkwimy w biurze lub domu. Brzmi znajomo?
Chociaż depresja zimowa, znana jako sezonowe zaburzenie afektywne (SAD), jest dobrze znana i udokumentowana, o letnim przygnębieniu prawie w ogóle się nie mówi. A przecież poczucie melancholii podczas wakacji czy doświadczenie letniego smutku to zupełnie normalna rzecz. Gdy słońce góruje na niebie, a temperatura rośnie, wielu z nas z niecierpliwością wyczekuje wakacji, wycieczek na plażę i długich dni, jednak są też tacy, dla których bezlitosny upał, zakłócone rutyny i społeczne oczekiwania dotyczące planowanych wakacji mogą powodować zmiany nastroju określane jako letni smutek. Ten z kolei wywołuje uczucie depresji, lęku i izolacji. W przeciwieństwie do zimowej odmiany, która zwykle powoduje zwiększone pragnienie jedzenia i snu, objawy letniego SAD często obejmują spadek apetytu i bezsenność.
Przejście z jednej pory roku na drugą może wywołać szereg emocji, szczególnie u osób o wysokiej wrażliwości na zmiany. Dla niektórych przewidywalność i pewien stały rytm mają kluczowe znaczenie dla utrzymania dobrego samopoczucia psychicznego. Zmiany w rutynie latem – czy to spowodowane wakacjami, zmianami w opiece nad dziećmi czy zmienionymi harmonogramami pracy – mogą zakłócić stabilność i przyczynić się do poczucia niepokoju. Przejście z wiosny na lato, choć przez wielu uwielbiane, może u niektórych wywołać uczucie nostalgii, straty, a nawet żałoby. Te reakcje emocjonalne mogą wynikać z osobistych wspomnień związanych z porą roku lub poczuciem tęsknoty za przeszłymi doświadczeniami.
Jednym z czynników przyczyniających się do letniego smutku jest dyskomfort fizyczny związany z falami upałów. Wysokie temperatury mogą prowadzić do zaburzeń snu, zwiększonej drażliwości i zmniejszonego apetytu, a wszystko to może przyczyniać się do poczucia niepokoju lub złego nastroju. Dla osób wrażliwych na ciepło lub mieszkających w regionach o ekstremalnych temperaturach miesiące letnie mogą stać się synonimem dyskomfortu, a nie relaksu.
Co więcej, lato często oznacza liczne spotkania towarzyskie, zajęcia na świeżym powietrzu i wakacje, a także prezentowanie przez media obrazu beztroskiej letniej błogości. Presja bycia aktywnym, utrzymywania kontaktów towarzyskich i maksymalnego wykorzystania pory roku może również wywołać uczucie presji i porównań u osób zmagających się z letnim smutkiem. W przypadku tych osób FOMO lub strach przed utratą może zaostrzyć poczucie izolacji.
Jak poradzić sobie z sezonowymi wahaniami nastroju? Oto kilka prostych sposobów:
- Popraw higienę snu. Opracowanie i utrzymywanie stałego harmonogramu snu może złagodzić objawy letniego smutku. Pomocne może być upewnienie się, że pomieszczenie jest ciemne i chłodne oraz wyeliminowanie dźwięków z zewnątrz.
- Skróć czas spędzany w social mediach. Patrzenie na zdjęcia z wakacji innych osób może nasilić poczucie samotności i izolacji. Lepiej zatem zatrzymać scrollowanie i odłożyć telefon na bok.
- Obejrzyj film, którego akcja rozgrywa się zimą. Tym, którzy zmagają się z SAD, zaleca się oglądanie podczas mroźnych miesięcy filmów skupiających się na letniej zabawie. Tego samego mogą spróbować ci, którzy chcą uciec od męczących upałów.
- Opracuj strategie radzenia sobie. Pomocne może być również praktykowanie uważności, prowadzenie dziennika i praca ze samoświadomością. Można też rozpocząć nowe hobby lub zaangażować się w zajęcia, które sprawiają nam przyjemność. To może pomóc zmniejszyć poczucie izolacji oraz odzyskać poczucie sprawczości i spełnienia.
- Poszukaj wsparcia. Jeśli proste zmiany nie poprawiają jakości twojego życia latem, spróbuj poszukać dodatkowego wsparcia u bliskich lub specjalistów zajmujących się zdrowiem psychicznym, którzy skierują cię na terapię lub dostosują leki, szczególnie jeśli objawy będą się utrzymywać.
Źródło: „Feeling Summertime Sadness? You Are Not Alone”, psychologytoday.com [dostęp: 26.06.2024]