Nietzsche – syn luterańskiego pastora, który zbuntował się przeciwko chrześcijańskiej moralności i ogłosił śmierć Boga. Jaką perspektywę na życie może dać nam jego filozofia? Czy w świecie coraz bardziej odchodzącym od chrześcijaństwa, który krzyczy do nas „możesz wszystko”, słowa Nietzschego są nam w ogóle potrzebne? Poznajcie najsłynniejsze cytaty filozofa, które wyrwą was z utartych schematów myślowych i zmuszą do refleksji.
Na filozofii Fryderyka Nietzschego cieniem położyła się doktryna hitleryzmu. Choć duchowi przywódcy III Rzeszy istotnie inspirowali się koncepcją nadczłowieka, to w dużej mierze wypaczyli i zmanipulowali idee niemieckiego myśliciela, czyniąc z nich narzędzie swojej propagandy. Tymczasem poglądy Nietzschego w wielu swoich punktach przeczą teorii totalitaryzmu. Filozof głosił konieczność uwolnienia się człowieka spod odgórnie narzucanych mu systemów wartości – zarówno religijnych, jak i państwowych. Pogardzał religią, nacjonalizmem, a nawet patriotyzmem. Wierzył w sprawczą siłę człowieka i wyjątkowość niektórych jednostek – nie oceniając ich jednak na podstawie pochodzenia czy narodowości, lecz wysiłku, jaki wkładają w urzeczywistnianie swojej wizji świata. Nietzscheański nadczłowiek nie zamyka się w swojej bańce i aby stawać się lepszym, czerpie pozytywne wzorce z wielu innych kultur. Jest twórczym indywidualistą. O tym, czy przynależy on do grupy nadludzi, decyduje według Nietzschego natężenie jego woli mocy – nie zaś to, kim się urodził. Droga do bycia Übermensch jest otwarta dla każdego, kto jest gotów porzucić przeciętność i podejmować nieustanny trud stawania się coraz lepszym – twierdził autor „Tako rzecze Zaratustra”.
Sto lat temu poglądy Nietzschego uchodziły za kontrowersyjne i wywrotowe. Wydawałoby się, że dziś, w czasach kultu indywidualizmu, dla każdego powinny być oczywistością. Wciąż jednak wiele z nas w obawie przed opinią innych, a czasem bojąc się zawieść samego siebie, nie podejmuje żadnych wyzwań i nie chce siłować się z losem; woli bezwolnie płynąć zastanym nurtem, nie ryzykować i nie przejmować realnej kontroli nad swoim życiem. To w opinii Nietzschego domena ludzi słabych i niezdolnych, by czynnie kształtować otaczającą ich rzeczywistość. Dla takich osób cytaty niemieckiego filozofa mogą okazać się dobrą motywacją, by zerwać z dotychczasowymi schematami i odważyć się na zmianę. Oprócz nich warto poznać refleksje myśliciela nad ludzką naturą i społeczeństwem, a także jego życiowe przestrogi – ważne i aktualne do dziś.
Czytaj też: Erich Fromm – 12 cytatów filozofa, które mówią, jak żyć i kochać. Świadomie i autentycznie
„Nigdy nie zapominajcie! Im wyżej wzlatujemy, tym mniejsi wydajemy się tym, którzy latać nie umieją”.
„Kto sobie nie ufa, kłamie zawsze”.
„Mądrość jest szeptem samotnika z samym sobą pośród gwarnego targowiska”.
Czytaj także: Arthur Schopenhauer i jego 8 boleśnie prawdziwych cytatów o życiu
„A ci, którzy tańczyli, zostali uznani za szalonych przez tych, którzy nie słyszeli muzyki”.
„Najpewniejszą oznaką pogodnej duszy jest zdolność śmiania się z samego siebie. Większości ludzi taki śmiech sprawia ból”.
„Kiedy widzisz, że zwycięża prawda, zawsze pytaj, jakie potężne kłamstwo za nią walczyło”.
Czytaj także: Noam Chomsky – 10 cytatów słynnego filozofa-lingwisty, które poszerzają horyzonty i dają wiarę w życiową zmianę na lepsze
„Lecz nie mogłoby być większego i fatalniejszego nieporozumienia, niż gdyby szczęśliwi, udani, mocni na ciele i duszy poczęli wątpić o swym prawie do szczęścia”.
„Gdyby Bóg istotnie liczył się dla swych kapłanów wielokroć więcej od wartości doczesnych, nie zabiegaliby o nie aż tak łapczywie”.
„Ten, który z demonami walczy, winien uważać, by samemu nie stać się jednym z nich. Kiedy spoglądasz w otchłań ona również patrzy na ciebie”.
„Zaprawdę, nie moglibyście, teraźniejsi, w ogóle nosić lepszych masek, niż wasze własne twarze. Któż zdoła was – rozpoznać!”.