W przedszkolu, w szkole, na podwórku lub na zajęciach z angielskiego dziecko będzie dobrze funkcjonować, jeśli tylko będzie lubiane.
Grupa rówieśnicza to na etapie edukacji szkolnej najważniejsza grupa odniesienia dla dziecka. Nawet jeśli ty powtarzasz mu w domu, że jest śliczne, mądre, zdolne i kochane, nie uda ci się zrekompensować odrzucenia przez grupę rówieśniczą, a gdy raz dziecko wejdzie w rolę nielubianego, trudno mu będzie się z niej wydostać. Dlatego jak zwykle lepiej zapobiegać niż leczyć.
Spirala
Gdy dziecko jest szykanowane, wyśmiewane lub tylko nielubiane, zaczyna czuć się bardzo niepewnie i automatycznie sięgnie po środki zaradcze jakim są: agresja, prowokacja, wycofanie i unikanie kontaktu. Każda z tych postaw zostanie odebrana jako zachęta do wzmożonego ataku rówieśniczego i zamiast zniwelować, nasili szykany. Spirala odrzucenia szybko się nakręci. Dlatego należy zrobić wszystko, co tylko się da, aby dziecko weszło w grupę rówieśniczą z potencjałem na bycie lubianym.
Co zrobić, żeby było lubiane?
Dawać mu dobry przykład. Bądź dla niego miła, słuchaj go uważnie, nie przerywaj, gdy mówi, nie oceniaj, komentuj tylko jego zachowanie. Staraj się wdrukować mu podstawy skutecznej komunikacji międzyludzkiej.
Styl porozumiewania się na linii mama-dziecko ono przeniesie na kontakty z kolegami. Dlatego zwyczajnie naucz się wysyłać mu komunikaty typu „ja”: „Nie lubię, gdy…”, „To mnie boli…”, „Drażni mnie, przeszkadza mi…”.
Stwarzaj okazje, żeby dziecko mogło bez twojego pilotowania przetestować, jak radzi sobie w rozmaitych kontaktach z innymi ludźmi. Niech ma kolegów, znajomych, przyjaciół w wielu miejscach. Jednoznacznie zachęcaj swoje dziecko do podejmowania kontaktów z innymi dziećmi.
Pamiętaj, że dziecko śmiałe i otwarte, chociaż wydaje się nie stwarzać kłopotów, na dłuższą metę może być odbierane jako męczące i nachalne. Jeśli widzisz, że jest nadaktywne, zapewnij mu kolegę o takim samym temperamencie.
Stosuj tak zwane opowiadania z drugiej ręki. Opowiadaj, jak ty rozwiązujesz swoje kłopoty z ludźmi, jak radzą sobie twoi znajomi i ich dzieci, co ludzie lubią, co ich denerwuje. W ten sposób, nienachlanie i zupełnie nieagresywnie, przekazujesz dziecku wiedzę na temat akceptowalnych przez społeczeństwo norm postępowania i podpowiadasz, jak skutecznie można rozwiązywać konflikty i na dodatek uświadamiasz, że wszyscy zawsze mamy jakieś kłopoty w kontaktach z ludźmi.
Wysyłaj mu jednoznaczne komunikaty, jakich ludzi cenisz: pogodnych, miłych, koleżeńskich, uczciwych, uśmiechniętych. Nazywaj zachowania ludzi konkretnymi przymiotnikami: „To, co zrobił Michałek, było bardzo koleżeńskie, prawda?”. „Magda umie być sprawiedliwa…”.
Bardzo trudne sprawy
Dzieci, czy nam się to podoba czy nie, są
przez rówieśników oceniane po wyglądzie. Nigdy nie przymykaj oka na wady fizyczne dziecka. Konieczność korygowania wady wymowy, wad postawy, wskaźnika BMI jest oczywiście sprzeczna z dzisiejszym sztandarem tolerancji różnorodności, ale dzieci nie słyszały jeszcze o poprawności politycznej i jeśli będą szukały obiektu kpin, dziecko wyróżniające się fizycznie, o nietypowej budowie jakiejś części ciała, będzie ich pierwszą ofiarą. Dlatego pilnuj i kontroluj jak rozwija się twoje dziecko. Korzystaj z porady logopedy, ortodonty, endokrynologa, dermatologa, nie przekarmiaj dziecka. Słowem — w miarę możliwości zapewnij swojemu dziecku „przeciętny” wygląd.
Kolor włosów, piegi, odstające uszy, jąkanie
Jeśli sama czujesz, że twoje dziecko czymś się na wygląd wyróżnia, ale nie da się tego skorygować w prosty sposób, pomóż mu inaczej. Należy je wyposażyć w dodatkową siłę psychiczną, w wysoką samoocenę. Jak? Najskuteczniejsze jest tu zdobycie jakiejś cenionej wśród dzieci umiejętności. Zachęć je, żeby było mistrzem deskorolki, parkuru, czegokolwiek, czym zaimponuje rówieśnikom. Gdy człowiek jest w czymś najlepszy w swoim środowisku, jego wygląd przestaje się liczyć.
Pamiętaj, że dzieci nie cenią wiedzy o teatrze, płynnego czytania ani bogatego słownictwa (to wartości świata dorosłych). Szacunkiem w dziecięcym środowisku cieszą się umiejętności, które można zaprezentować na podwórku, a więc przede wszystkim sprawność fizyczna. Dlatego dzieci potencjalnie zagrożone odrzuceniem przez grupę warto uczyć jazdy na cyrkowym rowerze, wrotkach, deskorolce, gry w piłkę nożną i parkuru. A dziewczynki dodatkowo warto wyposażyć w umiejętności z zakresu tańca, śpiewu i jazdy konnej.
Zwróć uwagę
- Czy twoje dziecko zawsze jest czyste. Pamiętajmy o akceleracji. Dziś już jedenastolatek zaczyna dorastać i jego pot może mieć bardzo nieprzyjemny zapach. Dziecko musi mieć również zdrowe i czyste zęby. Nie wolno lekceważyć zapachu. Może on odstraszyć kolegów od najsympatyczniejszego dziecka.
- Dziecko powinno mieć zdolność zachowywania właściwego dystansu. Pomóż i zademonstruj, jaki dyskomfort czuje ktoś, kogo dziecko z radością z całej siły przytula.
Uwaga na nadgorliwość
Czy czasem nie jesteś „nadgorliwa pedagogicznie”? Twoje dziecko wraca ze szkoły smutne, bo znów nikt nie chciał z nim stanąć w parze. Serce ci się kraje, więc spędzasz z nim całe popołudnie, razem oglądacie film, gotujecie, bawicie się świetnie, czytacie. Następnego dnia mówisz mu, żeby się nie przejmowało głupimi kolegami i na wszelki wypadek po lekcjach czekasz na nie pod szkołą. Czule przytulasz (na oczach innych dzieci) i głośno mówisz, że idziecie na lody. Takie odruchowe próby wynagrodzenia dziecku bycia nielubianym jeszcze bardziej odgradzają je od rówieśników. Mając ciebie za przyjaciela, ono przestaje się wysilać, żeby zdobyć kolegę. Dlatego gdy twoje dziecko jest nielubiane, wbrew emocjonalnemu odruchowi nie trzymaj go zbyt blisko siebie. Lepiej spotkaj się z mamą, która ma dziecko będące rówieśnikiem twojego i dajcie im się samym pobawić.