Książki dla dzieci – godne polecenia, najpiękniej ilustrowane

Konkurs na Najlepszą Książkę Dziecięcą „Przecinek i Kropka” odbywa się już od 10 lat. To pierwszy na polskim rynku plebiscyt dotyczący książek dla najmłodszych, który łączy opinie ekspertów z wyborami czytelników – rodziców i dzieci. Jury konkursu w składzie: dr Aleksandra Piotrowska – ekspert z zakresu psychologii dziecięcej, Ewa Świerżewska – promotorka kultury dziecięcej, tłumaczka i współautorka ponad 20 książek, Ewa Gruda – kierownik Muzeum Książki Dziecięcej, Dorota Koman – przewodniczącą jury, poetka redaktorka, krytyczka literacka oraz Ewa Solarz – historyk sztuki, kuratorka wystaw, autorka książek dla dzieci, nominuje najlepsze książki, na które następnie głosują czytelnicy.

Konkurs promuje twórczość najlepszych polskich pisarzy oraz ilustratorów tworzących dla najmłodszych czytelników. W tegorocznej edycji zostaną nagrodzone książki dla dzieci w trzech kategoriach wiekowych: do lat 5, 6-8 lat oraz 9-12 lat. Jurorki konkursu wybrały nominowane tytuły spośród pozycji, które po raz pierwszy ukazały się na polskim rynku drukiem i miały swoją premierę w 2019 roku. Oto książki nominowane w tegorocznej edycji konkursu.

Kategoria: Książki dla dzieci do 5 lat

„Czy mogę się przytulić?” to książka o potrzebie bliskości i akceptacji, która łączy wszystkich: tych kolczastych, jak Jeż, i tych w skorupie, jak Żółw. A także – choć nie jest to powiedziane wprost – ładnych i brzydszych, zdrowych i chorych, tych o jaśniejszej i o ciemniejszej karnacji. Jeż i Żółw, bohaterowie książki, cierpią z tego powodu, że żadne zwierzątko nie chce się do nich przytulić. Czują wielką radość, kiedy w końcu spotykają siebie nawzajem i bez obaw mogą rzucić się sobie w ramiona. Historyjka kończy się happy endem, ale czy wcześniejsze niepowodzenia były konieczne? Mądra książka do czytania wspólnie z dzieckiem. (Recenzja Ewa Gruda)

Mikołaj Pasiński „ART. Balonowa 5”

Autorzy zabierają małych czytelników na pełen wrażeń spacer po kamienicy przy Balonowej 5. Podczas tego obchodu poznajemy mieszkańców – stworzenia wielu pasji, solistów i zespoły, którzy szykują się do wyjścia na cotygodniowy bal, organizowany na tarasie. Nie może na nim zabraknąć nikogo i każdy ma okazję zaprezentować swoje talenty i umiejętności. Wielką wartością tej książki jest nie tylko historia, którą opowiada, ale też szata graficzna. Gosia Herba po mistrzowsku oddała wygląd i charakter postaci. Stworzyła równoległą, ciekawą i bogatą w szczegóły opowieść. Dzięki połączeniu dwóch planów – literackiego i graficznego, otrzymujemy pogodną, piękną wizualnie historię o tym, jak dobrze spędzać czas w gronie przyjaciół i mieć sąsiada, nawet jeśli tak bardzo się od nas różni. (Recenzja Ewa Świerżewska)

Maria Dek „Przeplatalińscy”

Bohaterowie Marii Dek zmieniają się jak w kalejdoskopie – a główka małego (i dużego) czytelnika pracuje! Ta książka to spełnienie marzeń każdego, kto lubi wymyślać niesamowite historie i niebywałych bohaterów. Czytelnicy, czytając i oglądając Przeplatalińskich, tworzą ich sami, zmieniając ułożenie przeciętych na trzy, grubych kart książki. Każdy ruch to wybuch śmiechu! Bo zmienia się zarówno obraz, jak i krótki opis postaci, po każdej zmianie inny, ale zawsze śmieszny. Na taką zabawę, rozwijającą wyobraźnię i poczucie humoru (często cudnie absurdalne), nigdy nie jest za wcześnie. Ani za późno! (Recenzja Dorota Koman)

Patrick George „Uratuj Ziemię”

„Uratuj Ziemię” to książka, która uświadamia dzieciom, że ich codzienne wybory i zachowania mogą sprzyjać Ziemi lub stanowić dla niej zagrożenie. To kolejna (po „Uratuj mnie”) książeczka Patricka George’a, wprowadzająca dzieci w świat ekologii i mądrego stylu życia, sprzyjającego przetrwaniu naszej planety i życia na niej. Autor uświadamia dzieciom, że ich codzienne zachowania i wybory mogą sprzyjać Ziemi lub stwarzać dla niej zagrożenie. Podaje zamknięte w kilku słowach wskazówki, zrozumiałe nawet dla najmłodszych przedszkolaków: gaś zbędne światło, sprzątaj i segreguj śmieci, jedz więcej warzyw i mniej mięsa, pomagaj pszczołom, dawaj przedmiotom drugie życie, oszczędzaj wodę. Dodatkową atrakcję stanowi wykorzystanie transparentnych przekładek, dzięki którym każda wprowadzana przez autora sytuacja pokazywana jest zarówno we właściwej wersji, jak i w tej niekorzystnej dla naszej planety. (Recenzja Aleksandra Piotrowska)

5. Barbara Castro Uri „Kotki idą spać”

Już czas na sen. Kolorowe koty wracają do swojego białego domu. Przez wycięte drzwiczki, jako pierwszy wchodzi czerwony i widzimy pierwsze kwadratowe okienko. Strona po stronie pojawiają się kolejne śpiące kotki i kolejne wycięte okienka. Kiedy już wszystkie kotki śpią w domu, dwanaście kolorowych okienek zdradza, gdzie mieszkają. Prosty, zabawny i z wielkim urokiem zrealizowany pomysł na kartonową książkę dla najmłodszych. Uczy spostrzegawczości, kolorów, liczb. To idealna książka na dobranoc. Kociaki zdobyły nagrodę Bologna Ragazzi Award 2019 - najważniejszą światową nagrodę za książkę ilustrowaną. Nasze dzieci zasługują na najlepsze! (Recenzja Ewa Solarz)

Kategoria: Książki dla dzieci w wieku 6-8 lat

Aurora w swojej wyjątkowej pracowni przez lata naprawiała złamane serca, ale teraz nie czuje się już potrzebna ludziom i postanawia przejść na emeryturę. Kiedyś miała wielu klientów, dziś jednak posiadacze zranionych serc częściej szukają ukojenia w przestrzeni wirtualnej i w atrakcjach, które podsuwa im współczesny świat, niż w skromnej pracowni starszej pani, dysponującej jedynie empatią i przekonaniem, że „wszystko jest możliwe, jeśli wierzy się w to, co się robi”. Czy dziewczynka, która niespodziewanie odwiedza pracownię, zdoła wpłynąć na zmianę decyzji Aurory? Na imię ma przecież Nadzieja... (Recenzja Ewa Gruda)

Klaus Hagerup „O dziewczynce, która chciała ocalić książki”

Książka o książkach. W nieoczywisty sposób pokazuje, że nic tak nie rozwija wyobraźni i nic nie wnosi w życie dziecka tak dużo, jak ciekawa lektura. Gdy Anna dowiaduje się od pani bibliotekarki, że książki, których od dawna nikt nie wypożycza zostaną zniszczone, za wszelką cenę stara się znaleźć sposób, by tak się nie stało – bo przecież wtedy musieliby zniknąć ich bohaterowie, czyli jej przyjaciele… „O dziewczynce, która chciała ocalić książki” to propozycja, w której metafora i poetyckość języka odgrywają ważną rolę. Przyciąga nie tylko interesującą fabułą, ale też ilustracjami. Jest w nich misternie oddany nastrój opowieści – miłość do książek, smutek związany z wizją ich niszczenia i tajemnica. (Recenzja Ewa Świerżewska)

Justyna Bednarek „Pan Stanisław odlatuje”

Niezwykła, metaforyczna opowieść o odchodzeniu – o żegnaniu się Pana Stanisława z bliskim sobie światem, o pamięci, w której młodość sąsiaduje ze starością, o spełnieniu i sensie życia – synu i wnuku. Ale też historia o wielkiej tajemnicy, a może wręcz przygodzie poznawania nieznanego i nieprzewidywalnego... tamtego świata. Przed odlotem Pan Stanisław zatroszczył się o swoich bliskich – zadbał o swego psiaka Znajdka-Kręciołka, który trafił pod opiekę wnuczka Franka, by wspólnie mogli oswoić się... ze stratą. A dwoje wybitnych artystów zadbało o małych (i dorosłych) czytelników, oswajając ich z tak trudnym tematem, jakim jest pożegnanie na zawsze. (Recenzja Dorota Koman)

Devide Cali „Top Car”

Marcel jest właścicielem niezawodnego, ale niewielkiego i dość już wiekowego samochodu. Pod wpływem reklamy zaczyna pragnąć zmiany pojazdu na nowszy i większy. I kiedy – po dłuższym czasie, w pełni wypełnionym dodatkową pracą – stać go na zrealizowanie marzenia, widzi reklamę jeszcze większego, nowszego i wspanialszego samochodu. Książka pokazuje dzieciom, jak absurdalne jest uleganie rozbudzanym  przez reklamy pragnieniom posiadania coraz to nowszych rzeczy – pragnieniom niemożliwym do zaspokojenia, bo przecież ciągle produkowane są nowe auta, ubrania, zabawki… Świetnym uzupełnieniem tekstu są ilustracje – delikatne, łączące wyraźną kreskę ołówka z ciepłym humorem, pokazujące biednego Marcela miotającego się w swoich konsumpcyjnych dążeniach i pragnieniach. (Recenzja Aleksandra Piotrowska)

Magdalena Miecznicka "Tosia i tajemnica geodety"

Ledwie Tosia wprowadza się do nowego mieszkania, a już wie, że w okolicy będą działy się dziwne rzeczy. Dlaczego geodeta obserwuje pobliski bank? Czy szykuje się napad z bronią? Zwykła kradzież? Podkop? Jak potoczy się akcja detektywistycznej opowieści? Czy ktoś uwierzy w podejrzenia Tosi? A może Tosia, jak mówią dorośli, ma zbyt bujną wyobraźnię? Niewielki format, wspaniałe ilustracje utalentowanej Weroniki Tarki i wciągająca intryga, gwarantują młodszym czytelnikom wspaniałą lekturę. Warto, żeby po książkę sięgnęli też starsi, „bo świat jest znacznie dziwniejszy, niż się wydaje dorosłym”. (Recenzja Ewa Solarz)

Kategoria: Książki dla dzieci w wieku 9-12 lat

Powieść „Liliana” jest pełna tajemnic, podobnie jak kraina o tej nazwie i jak kobiece bohaterki książki: Natalia, Aniela – jej mama i Kobieta z mgły. Wszystkie mają swoje tajemnice, a ich życiu towarzyszą wielkie emocje: własne lub cudze. W tej powieści nic nie jest jednoznaczne: rzeczywistość miesza się z fantazją, a losami ludzi w niepokojący sposób kieruje prastara legenda. Czy jednak mamy do czynienia tylko z baśnią? Czy może za fantastycznymi przygodami dwóch dziewczynek kryje się coś jeszcze? Na przykład głęboka prawda o potrzebie posiadania szczęśliwej rodziny i o tragediach wynikających z jej braku... Mistrzowski styl opowieści sprawia, że jest ona lekka w czytaniu, a mimo to poruszająca i skłaniająca do refleksji. (Recenzja Ewa Gruda)

Katherine Marsh „Chłopiec znikąd”

Poruszająca książka o spotkaniu dwóch nastolatków z różnych światów, którym przyjaźń i zaufanie pozwalają zachować nadzieję w świecie zmagającym się z terroryzmem i islamofobią. Książka przedstawia spotkanie dwóch nastoletnich rozbitków – młodego Amerykanina, który przenosi się z rodziną na rok do Brukseli i syryjskiego uchodźcy, który po stracie rodziny samotnie próbuje ocaleć w obcym świecie. Elementy realistycznych odniesień do historii, ale i do świata sztuki, umiejętnie zostały połączone z wartką, trzymającą w napięciu akcją. Bez nachalnego moralizowania i pouczania autorka przekonuje, że życzliwość i chęć pomocy potrafią pokonać strach, a odwaga, otwartość i szacunek dla innych to wartości, które pozwalają światu mieć nadzieję. (Recenzja Aleksandra Piotrowska)

Anne Goscinny „Lukrecja”

Wygląda na to, że talent można odziedziczyć. A nawet jeśli nie, to dzieciństwo spędzone w domu jednego z bardziej rozpoznawalnych autorów książek i komiksów dla dzieci, robią swoje. Dowodem na to jest Anne Goscinny, córka słynnego twórcy postaci takich jak: Mikołajek, Lucky Luke czy Asteriks i Obeliks. I być może właśnie w kontrze do męskich bohaterów, dominujących w twórczości Goscinnego, Anne powołała do życia Lukrecję – nastolatkę z krwi i kości, która pomysłami i zaradnością bije na głowę Mikołajka. Stworzony przez autorkę świat nastolatki jest autentyczny, atrakcyjny dla rówieśników. Wciąga i każe z niecierpliwością czekać na kolejne tomy. (Recenzja Ewa Świerżewska)

Marcin Szczygielski „Pomylony narzeczony”

To już piąty tom bestselerowej sagi o Majce i Ciabci, ze znakomitymi ilustracjami Magdy Wosik. Wszystko, jak zawsze, zaczyna się od katastrofalnych anomalii pogodowych. Tym razem nasz kraj nękają grudniowe upały. Jaki interes rozkręca panna Eliza Kręciołek? Kim jest najpotężniejsza żyjąca czarownica? Kto blokuje magię? Czyim narzeczonym jest uroczy Dębomił i dlaczego jest pomylony? Czy Nina odnajdzie kwiat paproci? Poczucie humoru, dyskretne nawiązania do polskiej rzeczywistości politycznej, słowiańska mitologia z utopcami, Perunem, Skarbnikiem i syrenami to tylko niektóre zalety książki Szczygielskiego. (Recenzja Ewa Solarz)

Marcin Wicha „Wielka księga Klary”

Ta książka kipi humorem! Dziewięcioletnia Klara skrupulatnie notuje w swoim pamiętniku wszystko, co ją dziwi i zastanawia, a jej bystremu oku nic nie umknie. Cudnie opowiada i równie cudnie puentuje. Aż chciałoby się powiedzieć: „No bo co w końcu, kurczę blade!”, jak jej starszy literacki kolega Mikołajek, nie mniej często zaskakiwany paradoksami codziennego życia. A zaskoczyć może wszystko: i szkoła (od „przerabiania śmieci” po nietypowe jasełka), i wczasy (z typowo polskim szwedzkim stołem), i Młodszy (mianowicie brat). Szkoda tylko, że skończył się zeszyt... bo zarówno młodzi, jak i dorośli czytelnicy będą tęsknić za ostrym długopisem Klary. (Recenzja  Dorota Koman)