Nowości książkowe na początek wiosny poleca Monika Stachura, redaktorka naczelna miesięcznika „Sens” oraz Aleksanda Żelazińska, dziennikarka miesięcznika „Zwierciadło”. Życzymy miłej lektury.
„Poeci, pisarze i bardowie opiewali rozkosze i udręki miłości przez bite pięć tysięcy lat – możemy jednak cofnąć się jeszcze dalej i znaleźć jej ślady na samym dnie czasu” – proponuje autor. I jak zapowiada, tak robi, zaczynając opowieść od przywołania najstarszych artefaktów nawiązujących do aktu miłosnego. Potem – jak na „podręcznik do historii” przystało – prowadzi nas przez kolejne epoki aż do końca XX wieku, gdy zapis EEG z badania zakochanego mózgu został wysłany sondą w kosmos – z założeniem, że potomni go zrozumieją. Książka poznawcza, pełna obrazów, rycin, także erotycznych, i ciekawostek, którymi można błysnąć w towarzystwie – jak ta, że już w 1400 roku obchodzono w dzisiejszym regionie paryskim święto zakochanych w dniu 14 lutego. I tak pięknie wydana... Zresztą, czy przez wzgląd na wybór tematu mogło być inaczej?
„Miłość. Historia przedziwna w 50 odsłonach”, Edward Brooke-Hitching, tłum. Janusz Szczepański
Skąd u służącej imię z antycznej tragedii, Medea, znajomość kilku języków i zainteresowanie poważnymi lekturami? Tego nie wie nawet sama bohaterka, podobnie jak nie wie, kim byli jej rodzice, bo zmarli zbyt wcześnie. Być może wśród przodków miała Greków (choć greki nauczyła się sama), może Żydów... Mniejsza o to, bo nie zostawili jej w spadku nic poza poczuciem obcości i niepasowania gdziekolwiek. Mada, bo tak woli być nazywana, trafia na służbę do domu ojca i syna Schwietzów. Ten ostatni będzie ją coraz mocniej nagabywał. Gdy w gospodarstwie pojawia się nowy ogrodnik Johann, Mada pokocha go z wzajemnością. Ale to wcale nie oznacza, że finałem ich miłości będzie: „żyli długo i szczęśliwie”... Każda kolejna odsłona życia Mady okazuje się bowiem tylko tymczasowa.
„Medea z wyspy wisielców”, Magda Knedler
Terapeuci odradzają rozpamiętywanie przeszłości w kategoriach niewykorzystanych szans czy niezauważonych wskazówek. A jednak cały system ostrzeżeń, m.in. o zagrożeniach naturalnych, jest oparty na analizie okoliczności, które kiedyś wywołały określone problemy. W ten sposób myślał także brytyjski psychiatra John Barker, tyle że zamiast na nowych technologiach chciał się opierać na informacjach osób, które po prostu wcześniej przeczuwały, że wydarzy się jakaś katastrofa. Barker nie był promotorem taniej ezoteryki – choć z takimi zarzutami musiał się mierzyć – ale badaczem zainteresowanym wykorzystaniem nadzwyczajnych kompetencji ludzi, żeby zminimalizować skutki wypadków masowych. W tle opowieści o projekcie, czyli tytułowym „Biurze Przeczuć”, poznajemy także realia opieki psychiatrycznej z lat 60. XX wieku, gdy z jednej strony powszechnie stosowane są już leki nowej generacji, a z drugiej – szpitale nadal przypominają azyle dla obłąkanych.
„Biuro Przeczuć”, Sam Knigh, tłum. Agnieszka Wilga
Dobra wiadomość! Nowa powieść Irlandki jest, w porównaniu z debiutanckimi „Aktami desperacji”, jeszcze ciekawiej wymyślona i jeszcze bardziej wciągająca. W centrum mamy wątek kryminalny: trzylatka ginie w niejasnych okolicznościach, nieopodal placu zabaw, w biały dzień. Podejrzenie pada na Irlandczyków z sąsiedztwa. Mieszkają w Londynie od lat, ale jakoś nie potrafią się odnaleźć ani wesprzeć nawzajem. Nolan przygląda się – jak to się fachowo określa – dysfunkcjom, które niszczą rodzinę. Carmel wcześnie została mamą, szuka akceptacji w romansach. Lucy, jej córka, traci podporę w osobie babci, przejawia agresję, wychowuje się sama. Dorośli chętnie zaglądają do kieliszka, ale przede wszystkim… nie dorośli. Jest w tej powieści jeszcze jeden duży temat: wścibskie tabloidy. Aspirujący reporter Tom nie cofa się przed niczym dla dobrej historii. Nolan pisze o trudach migracji, toksycznych rodzinach, ale i o toksycznej ciekawości. O zwykłych ludzkich ułomnościach, które, choć w różnym stopniu, dotyczą nas wszystkich.
„Zwykłe ludzkie ułomności”, Megan Nolan, tłum. Katarzyna Makaruk
Sylwia Chutnik wydała tym razem tom opowiadań. „Dintojra” znaczy „zemsta”, ale bohaterowie tych historii mszczą się raczej na losie niż na innych. Mimo lęków próbują zacząć od zera, po swojemu walczą o szczęście. Urzeka zwłaszcza pan Wacław, który zakochał się w dmuchanej lali i wyciąga ją na spacery… Tu nie ma superbohaterów, są ludzie z drugiego planu: tacy, „co jak po latach patrzysz na zdjęcie klasowe, to nie pamiętasz nie tylko imienia, ale i twarzy”. No to warto spojrzeć, wsłuchać się i zrozumieć.
„Dintojra”, Sylwia Chutnik
Powoli odkrywana w Polsce amerykańska pisarka (autorka m.in. „Instrukcji dla pań sprzątających”) często zmieniała adres. „Witaj w domu” to zapis tych tułaczek i wspomnień. Druga część książki zawiera listy, które słała do przyjaciół. Wyłania się z nich kobieta, matka, córka, żona. Ale przede wszystkim obserwatorka życia, Ameryki, ale i Meksyku, gdzie spędziła sporo czasu i do którego zawsze tęskniła. Lucia Berlin (1936–2004) emanowała światłem i energią. Raz nawet została zatrzymana (niesłusznie!) za niemoralne prowadzenie się. Niebanalna postać. Jak jej opowiadania.
„Witaj w domu”, Lucia Berlin, tłum. Dobromiła Jankowska