Pogodna starość. Jak spędzić ją w zdrowiu, doskonałym samopoczuciu i dobrze wyglądając?

Kiedy kupuję wino, a sprzedawca prosi mnie o dowód, dziękuję mu za komplement. Gdy koleżanka mówi, że ma 50 lat, w odpowiedzi najczęściej słyszy: „A nie wyglądasz”, zupełnie jakby dojrzałość była czymś, czego trzeba się wstydzić. – Wielu z nas nie zgadza się na naturalne procesy, które zachodzą wraz z wiekiem – mówi Małgorzata Lipko, psychoterapeutka. A przecież żyjemy w coraz bardziej starzejącym się społeczeństwie. Może zamiast negować upływ czasu, lepiej do tej dłuższej starości się przygotować?

Na szczęście czuć już ożywczy powiew zmian. Sesje zdjęciowe w magazynach mody coraz częściej przedstawiają dojrzałe kobiety, takie jak Carmen Dell’Orefice (86 lat), Yasmina Rossi (61 lat) i Helena Norowicz (84 lata). Takie modelki udowadniają, że zmarszczki i siwe włosy mogą być intrygujące i piękne. – Życie ma etapy, a w każdym z nich co innego wysuwa się na pierwszy plan. W młodości – wygląd, po czterdziestce – doświadczenie i mądrość życiowa. Warto to uszanować i pogodzić się z tym, zamiast na siłę starać się zatrzymać czas. W tej kwestii zawsze będziemy skazani na porażkę. Akceptacja naturalnych procesów pozwoli nam rozwijać się i cieszyć życiem niezależnie od metryki i zmieniającego się wyglądu – dodaje Małgorzata Lipko.

Naturalne procesy

Nie ma co zaczarowywać rzeczywistości iluzją wiecznej młodości, z każdym kolejnym rokiem w ciele następują zmiany, które pogarszają nasze samopoczucie i sprawność.

– Im jesteśmy starsi, tym mniej komórek mięśniowych w naszym organizmie – tłumaczy dr n. med. Patrycja Wachowska-Kelly, specjalista chorób wewnętrznych z Kliniki Medycyny Wellness Medicover. – Z tego powodu układ sercowo-naczyniowy nie działa już tak sprawnie jak kiedyś, co w konsekwencji może doprowadzić do niewydolności serca. Z kolei słabsze mięśnie międzyżebrowe i przepona oznaczają płytszy oddech, a w rezultacie gorsze utlenowanie krwi i niedotlenienie organizmu. Spada wydolność nerek, co objawia się obrzękami w rożnych częściach ciała.

U kobiet mogą pojawić się problemy z układem moczowo-płciowym, w tym z nietrzymaniem moczu, zaś u mężczyzn – z erekcją i zaburzenia potencji. Zaczynają się kłopoty z układem kostno-szkieletowym: osteoporoza i choroby kręgosłupa (zwłaszcza jeśli prowadziliśmy siedzący tryb życia). Zmienia się trawienie: spowolnieniu ulega perystaltyka, co prowadzi do wzdęć i uczucia przepełnienia żołądka, a także zmniejsza się wydzielanie enzymu trawiennego, pepsyny. Zaburzeniu ulega ośrodek łaknienia, stąd osoby starsze często zapominają o piciu wody.

– Z wiekiem zmienia się też funkcjonowanie układu nerwowego. Komórki nerwowe w mózgu zanikają, co może doprowadzić do zaburzeń pamięci i przetwarzania informacji, otępienia, choroby Alzheimera czy Parkinsona. Podeszły wiek wpływa też na nasze zmysły, gorzej widzimy i słyszymy, a spadek czucia głębokiego wywołuje zaburzenia chodu – wyjaśnia dr Wachowska-Kelly. Ale to wcale nie oznacza, że jesteśmy na taką przyszłość skazani.

Niebiescy

W niektórych rejonach świata ludzie dożywają długich lat w zdrowiu i sprawności fizycznej oraz umysłowej. To mieszkańcy tzw. niebieskich stref: japońskiej Okinawy, włoskiej Sardynii, greckiej Ikarii oraz doliny Hunzy na pograniczu Rosji, Chin i Pakistanu, w których żyje wyjątkowo wielu stulatków. Wszystkich ich łączy to, że prowadzą skromne życie, a ich dieta oparta jest głównie na warzywach i zbożach. Mięso pojawia się na stołach jedynie od święta, często, ze względu na ubóstwo lub religie, stosują też posty. Codziennie pokonują pieszo wiele kilometrów, a że większość z nich żyje w górzystym terenie, taka aktywność ma jeszcze większy wpływ na utrzymanie kondycji ciała. Dużo się śmieją, podtrzymują bliskie więzi rodzinne i przyjacielskie aż do końca swych dni, dzięki czemu w trudnych chwilach mogą liczyć na wsparcie i nie czuja się samotni. Każdej z długowiecznych kultur obce jest też stawianie na piedestale młodości. Starzy ludzie są otaczani szacunkiem, a ich mądrość życiowa służy młodszym pokoleniom.

Biorąc przykład z mieszkańców „niebieskich stref”, możemy sprawić, że jakość naszego życia będzie lepsza, a ono samo dłuższe. Trudno przenieść wprost ich styl życia do naszego, ale warto skopić się na dwóch podstawowych kwestiach: ruchu i diecie. – Utrzymanie sprawności fizycznej przez jak najdłuższy czas sprawi, że zaniki mięśniowe w całym organizmie i spowodowane nimi dolegliwości będą pojawiały się wolniej. Wystarczy ćwiczyć 2–3 razy w tygodniu po 45 minut – mówi dr Wachowska-Kelly. Dieta skomponowana według zasad najnowszej piramidy żywienia zapewni nam zdrowie. Jej podstawę powinny stanowić bogate w antyoksydanty, czyli opóźniające starzenie, warzywa; na drugim miejscu produkty zbożowe. Mięso lepiej jeść sporadycznie, za to częściej ryby, jaja i rośliny strączkowe. Posiłki nie mogą być zbyt obfite, za to przygotowane z jak najmniej przetworzonych produktów. Warto znaleźć również swoją metodę radzenia sobie ze stresem, taką jak mindfulness, medytacja czy nawet zwykły masaż. Dbajmy też o relacje z innymi ludźmi. – Jeśli przez całe życie będziemy budować bliskie przyjaźnie z innymi, unikniemy samotności, a czas starości będzie dla nas przyjemniejszy. Kariera swoją drogą, ale ostatecznie najważniejszy jest drugi człowiek, który poda nam pomocną dłoń, gdy będziemy tego potrzebować – podpowiada Małgorzata Lipko.

Jeśli zaś chcemy w przyszłości uniknąć chorób, postawmy na profilaktykę. Raz na 2–3 lata wybierzmy się na screening stanu zdrowia, który pozwoli odpowiednio wcześnie wykryć niepokojące zmiany. – Dbajmy też o sprawność umysłu, jak najwięcej czytając, ucząc się języków lub choćby rozwiązując krzyżówki – mówi dr Wachowska-Kelly.

Ponadczasowe piękno

W zeszłym roku amerykański magazyn „Allure”, zajmujący się tematyka beauty, zrezygnował ze stosowania określenia „anti-aging”, zastępując je po prostu słowem „aging” (czyli starzenie). Tym samym wysyła swoim czytelniczkom jasny przekaz – dojrzały wiek to nie jest coś, z czym należy walczyć, a każda kobieta może czuć się piękna niezależnie od rocznika. Zamiast poddawać się inwazyjnym zabiegom usuwającym oznaki starzenia, lepiej jest zadbać o to, by skóra była po prostu zadbana. Wtedy będzie pięknym tłem dla zmarszczek – mapy naszych życiowych doświadczeń.

– By cera wyglądała dobrze, warto wyeliminować z diety cukier, który w skórze powoduje proces glikacji, niszcząc jej białka podporowe, kolagen i elastynę, a tym samym prowadzać do utraty jędrności. Liczy się też ochrona skóry przed promieniowaniem UV, które po latach powoduje szereg zmian, od przebarwień nawet po nowotwory – ostrzega dermatolog dr Maria Noszczyk z kliniki Melitus. – Z wiekiem skóra staje się też coraz bardziej sucha, traci swój naturalny płaszcz lipidowy. Najlepiej jest wtedy sięgać po kremy z ceramidami, które wbudują się w ubytki lipidów w skórze. Niezależnie od wieku, przez cały rok oprócz lata, warto na noc stosować retinol. To substancja o udowodnionym działaniu, która wyraźnie pogrubia, ujędrnia i rozświetla skórę. Pamiętajmy, że to przebarwienia, nie zmarszczki, dodają nam lat, jeśli więc je mamy, sięgajmy po kosmetyki wybielające. Nie tylko pięknie wyrównują koloryt cery, ale też niwelują szorstkość i pobudzają skórę do produkcji nowych włókien kolagenu i elastyny, dzięki czemu wygada lepiej – podpowiada dermatolog.

Na wygląd, niezależnie od wieku, ma też wpływ nasze podejście do życia. Jeśli jesteśmy optymistami, bardziej podobamy się sobie i innym. – Udowodniono, że osoby, które dużo się śmieją, częściej ozywają mięśni twarzy zapewniających wyrazisty owal i dobry wygląd – zdradza dr Noszczyk.

Jak być w dobrej formie niezależnie od wieku?

✔ Zadbaj o dietę: naturalną, nieprzetworzoną, semiwegetarianską ✔ Nie przejadaj się – wstawaj od stołu w 80% syty ✔ Ćwicz min. 2-3 razy w tygodniu ✔ Zamień samochód na motorykę własnych nóg ✔ Raz na 2-3 lata rób badania kontrolne ✔ Spotykaj się z ludźmi, dbaj o przyjaźnie ✔ Bądź optymistą, ciesz się małymi przyjemnościami ✔ Wysypiaj się ✔ Znajdź swoją metodę radzenia sobie ze stresem i regularnie ją praktykuj ✔ Miej i rozwijaj pasje niezależnie od wieku