1 sierpnia o godzinie 17.00 po raz 79. zawyją syreny, zwracając naszą uwagę na to, co stało się w 1944 roku.
Spacerując ulicami miasta z telefonem w jednej ręce i kubkiem kawy z ulubionej kawiarni w drugiej, trudno sobie wyobrazić, że 79 lat temu w tym samym miejscu ludzie walczyli o przetrwanie. Strzelanina, naloty bombowe, strach o bliskich, wszechobecny głód, brak broni i amunicji, problemy z łącznością, tysiące zabitych, rannych i wziętych do niewoli żołnierzy i cywilów.
„Alarm do rąk własnych Komendantom Obwodów. Dnia 31.7. godz. 19. Nakazuję W dnia 1.8. godzina 17.00. Adres m. p. Okręgu: Jasna 22 m. 20 czynny od godziny W. Otrzymanie rozkazu natychmiast kwitować” – pisał w rozkazie wydanym 31 lipca 1944 roku płk. Antoni Chruściel, ps. „Monter”. To właśnie o godzinie 17.00 – tzw. godzinie „W” [od „wybuch” lub „wystąpienie” – przyp. red.] – 1 sierpnia 1944 roku wybuchło Powstanie Warszawskie, zakończone kapitulacją 3 października. Były to 63 dni naznaczone walką z okupującymi Warszawę wojskami niemieckimi. Zorganizowane przez Armię Krajową powstanie było największą bitwą stoczoną podczas II wojny światowej przez Polskie Państwo Podziemne z wojskami okupacyjnymi.
Pomimo trudności z uzbrojeniem do walk o wolność stanęło ponad 40 tysięcy młodych mężczyzn i kobiet, z czego ponad 16 tysięcy poległo, a 20 tysięcy zostało rannych. Ponadto historycy szacują, że w czasie powstania zginęło od 150 do 200 tysięcy cywilów. Wiele osób jednak przetrwało, dając żywe świadectwo tamtym czasom. To m.in. dzięki relacjom powstańców mamy rzeczywisty obraz sytuacji z 1944 roku. Zgodnie z informacjami przedstawionymi przez prezydenta Warszawy w kwietniu bieżącego roku – żyje jeszcze 600 powstańców.
Chociaż kwestia zasadności wybuchu powstania nadal pozostaje przedmiotem sporów, tego jednego dnia cały kraj jednoczy się w tym, by oddać cześć wszystkim powstańcom. Co roku w Warszawie o godzinie 17.00 włączane są syreny, a autobusy, tramwaje, samochody i przechodnie przyłączają się do upamiętnienia wydarzeń ’44 roku. Tego dnia odbywają się również koncert, spektakl teatralny, gra miejska, wystawy i uroczystości oficjalne upamiętniające bohaterstwo i poświęcenie uczestników powstania, m.in. będący już tradycją koncert powstańczych (nie)zakazanych piosenek wykonywanych wraz z Chórem Warszawiaków na placu Piłsudskiego. Pełny program obchodów 79. rocznicy Powstania Warszawskiego znajdziecie na stronie 1944.pl.