Biodanza – co to znaczy? To zlepek słów „życie” i „taniec”. Ta pochodząca z Ameryki Południowej metoda rozwojowa pozwala w krótkim czasie przeżyć całe spektrum uskrzydlających emocji. Nic dziwnego, że w dzisiejszym, pełnym napięć świecie zyskuje na popularności. Na czym polega biodanza? Przekonaj się.
Podczas ostatniego festiwalu Wibracje zachwyciła mnie sesja biodanzy prowadzona przez Portugalczyka Cristiano Martinsa. Dwie godziny spontanicznego tańca i towarzyszące mu całe spektrum emocji: od euforii przez wzruszenie aż po niesamowitą jedność z innymi uczestnikami, a nawet planetą Ziemią. Skończyłam uskrzydlona i podniesiona na duchu na wiele godzin. Metoda zachwyciła mnie na tyle, że postanowiłam wgryźć się w temat i zrozumieć, o co w niej chodzi. Jak więc działa biodanza?
Biodanza to technika taneczno-rozwojowa, która wywodzi się z Ameryki Południowej. Jej nazwa jest zlepkiem dwóch greckich słów: „bio”, oznaczającego „życie”, i „danza”, które oznacza „taniec”. Jej twórcą był psycholog, antropolog i poeta Rolando Toro z Chile, który w połowie lat 60. XX wieku rozpoczął z nią próby w szpitalu psychiatrycznym w Santiago (wówczas biodanza nazywana była jeszcze przez niego psicodanzą). Efekty przeszły jego najśmielsze oczekiwania: wielu chorych zdrowiało i odzyskiwało lepszy kontakt ze sobą. Dlatego w 1966 Rolando Toro zaproponował metodę również ludziom zdrowym – wszystkim tym, którzy chcieli rozwijać swój wewnętrzny potencjał. Działał najpierw w Brazylii, skąd jego uczniowie przenieśli biodanzę do Europy.
Jakie było podstawowe założenie Rolando Toro? Że warunkiem naszego rozwoju, także ewolucyjnego, jest możliwość wyrażenia naszego potencjału genetycznego poprzez egzystencję, na którą składają się nasze instynkty, ale i emocje. Biodanza to ułatwia – pozwalając na ekspresję zablokowanych emocji i przywołując stan flow, czyli jedności z otaczającym nas światem. Łączy nas z pozytywnymi uczuciami, które później przenosimy na resztę życia. Tańce i towarzyszące im ćwiczenia mają pobudzać witalność, kreatywność, komunikację emocjonalną, zmysłowość i poczucie wspólnoty. Wszystko to określane jest mianem „vivencia” – w wolnym tłumaczeniu chodzi o doświadczenie żywotności tu i teraz. Nie zapomnę, jak podczas Wibracji Cristiano Martins poprosił nas, byśmy odtańczyli taniec życia, koniecznie z okrzykiem „I'm alive” („jestem żywa/żywy”). Weszłam w sam środek roztańczonej, skaczącej grupy i momentalnie przepełniło mnie uczucie totalnej radości.
Zajęcia biodanzy trwają dwie godziny. Składają się z tańców-ćwiczeń poprzedzonych wprowadzeniem nauczyciela (tu zwanego facylitatorem). Na każdy taniec przewidziana jest jedna piosenka. Dobór repertuaru jest dowolny, choć rytm i linia melodyczna mają podbijać nasz stan emocjonalny. Podczas jednych zajęć wielokrotnie się one zmieniają, pozwalając przeżyć wiele różnych wewnętrznych doświadczeń. Każdy tańczy, jak chce – nie ma tu miejsca na ocenę. Gdy na koniec wszyscy razem spotykają się w kręgu, czuje się wzajemne połączenie. Biodanza zaspokaja bardzo ważną dla każdego z nas potrzebę przynależności. W trakcie ćwiczeń jest też sporo nieseksualnego dotyku – przytulania czy masażu – który potęguje uczucie bliskości z innymi.
Obecność grupy ma znaczenie – biodanza jest również procesem grupowym. W zajęciach powinno wziąć udział co najmniej 20 osób. Ponieważ rezonujemy z emocjami innych uczestników, nasze własne stają się jeszcze silniejsze. W grupie wykonujemy przeróżne ćwiczenia. Ustawiamy się w wężyka i wykonujemy masaż karku osoby przed nami albo tworzymy dwa okręgi (jeden zewnętrzny, drugi wewnętrzny) poruszające się w przeciwne strony, tak by po kolei patrzeć sobie głęboko w oczy. Ćwiczenia mogą wspierać zaufanie, gdy np. zamykamy oczy i dajemy się prowadzić drugiej osobie, choć jednocześnie mogą budzić opór. Gdy byłam w roli osoby prowadzącej, prowadzony przeze mnie mężczyzna gwałtownie zmienił ułożenie rąk – tak że teraz to on mnie prowadził, mimo że z zamkniętymi oczami. Nie mogłam zareagować, bo w biodanzie nie używa się słów. Cała komunikacja odbywa się niewerbalnie.
Zajęcia kończysz z poczuciem uskrzydlenia. To z pewnością zasługa wydzielających się w tańcu endorfin, ale ja myślę, że czegoś jeszcze. Grupowe ćwiczenia budują uczucie jedności, bliskości, wręcz miłości. Wielu z nas tego brakuje. Tu, podczas dwóch godzin biodanzy, możemy to dostać.
Emocje wyrażają się przez ciało. Gdy nie dajemy sobie do tego prawa, zostają zablokowane i mogą powodować dolegliwości psychosomatyczne. Tymczasem biodanza pozwala wyrazić je w tańcu. Gdy muzyka będzie powolna, możemy czuć czułość albo wzruszenie, a nawet nostalgię i smutek. Skoczna pobudzi w nas uczucie żywotności i radości, na które często nie dajemy sobie przyzwolenia w codziennym, „poważnym” życiu. Zajęcia redukują stres, niepokój i lęk, bo wpływają na nasz układ nerwowy. Regularna praktyka sprawia, że czujemy się swobodniej w życiu i chętniej podejmujemy się zadań, które – jak w biodanzie – przychodzą nam z lekkością.
Do tego dwie godziny biodanzy mogą zaprowadzić nas w niespotykane rewiry. Facylitator dobiera proces pod uczestników. Podczas zeszłorocznych Wibracji Cristiano Martins podzielił kobiety i mężczyzn na dwie grupy. Każda miała skłonić się drugiej, przepraszając za wzajemne krzywdy dokonywane przez setki lat. Wielu uczestników płakało. Proces był głęboki i uzdrawiający. A tak naprawdę każdy proces, który uruchomi biodanza, gdy tylko zostanie zintegrowany przez nasze ciało, może mieć zbawienny wpływ na życie.