Pochodzi z Indii i ma pięć tysięcy lat. Korzysta z naturalnych metod, masaży i ziół. Wspiera twoje ciało i umysł w dążeniu do równowagi. Jeśli chcesz się dowiedzieć, co to jest ajurweda, ten tekst jest dla ciebie.
W sanskrycie „ajur „znaczy „życie”, a „weda” – wiedzę. Ajurweda jest więc wiedzą o życiu, a tak naprawdę najstarszym znanym systemem medycznym. Ma pięć tysięcy lat. Zajmuje się zarówno zdrowiem fizycznym i psychicznym, jak i duchowym. O tym, jak poważnym jest systemem, świadczy fakt, że jedną z jej specjalizacji jest chirurgia. W 1979 roku została oficjalnie uznana przez Światową Organizację Zdrowia za naukę medyczną (obok choćby medycyny chińskiej). Nie ma wiele wspólnego z zabobonami, a jednak medycyna konwencjonalna często traktuje ją jak pseudonaukę. Wszystko dlatego, że ajurweda traktuje zdrowie holistycznie, w równym stopniu zajmując się ciałem, co i duchem. Nie da się ukryć, że współczesna, konwencjonalna medycyna bardzo często traktuje chorobę jako dysfunkcję danego organu. Choć coraz więcej mówi się o połączeniu ciała ze sferą psyche, dla niektórych lekarzy nie jest to jednak wciąż oczywiste.
Koncepcja ajurwedy opiera się na pięciu żywiołach: eteru, powietrza, ognia, wody i ziemi. Wszystkie one przejawiają się w świecie w różnym stopniu i natężeniu. Dodatkowo istoty żyjące wypełnione są praną, czyli energią życiową. Żywioły łączą się zaś w dosze: pitta, vata i kapha. Gdy wszystkie trzy są w równowadze, nasz organizm pozostaje w harmonii.
W każdym z nas dosze łączą się w różnym natężeniu. Czasem dominuje jedna dosza, czasem dwie, a czasem trzy. Nasz naturalny układ dosz, czyli ten, z którym się rodzimy, ajurweda nazywa „prakriti", czyli pierwotną konstytucją. Gdy pod wpływem stylu życia dosze ulegają zaburzeniu, konstytycja zmienia się i deharmonizuje. Ten stan nazywa się „vikriti”. Rolą diety ajurwedyjskiej i zabiegów będzie więc przywrócenie organizmu do stanu prakriti.
Być może odnajdziesz się w opisie jednej lub więcej dosz. To na pewno znak, że temat jest na rzeczy. Możesz też wykonać test (bez problemu znajdziesz go w Internecie). Oczywiście najlepiej jest wybrać się na konsultację do lekarza ajurwedyjskiego, który wypyta cię o istotne szczegóły, ale też zbada twój puls, oceni stan języka i białka oczu i na tej podstawie zweryfikuje, którą doszą (lub doszami) jesteś. A oto ich krótkie opisy.
Pitta to dosza skonstruowana z żywiołu ognia i wody. Osoba typu pitta jest średniej budowy. Łatwo buduje tkankę mięśniową, ale też łatwo przybiera na wadze i równie łatwo chudnie. Ma w sobie dużo ognia, więc nieustannie jest jej gorąco. Ogień przejawia się też w sferze psyche – pitta lubi działać i osiągać cele. Zaburzona pitta ma problemy z wybuchami złości.
Vata to dosza zbudowana z eteru i powietrza. Delikatna, smukła i szczupła, wiecznie jej zimno, a jej skóra jest sucha. Vata w ajurwedzie odpowiada za układ nerwowy, osoby tego typu są wrażliwe i pełne lęku, a przy tym bardzo kreatywne.
Kapha zbudowana jest z żywiołów wody i ziemi. Ma grube kości, mocną budowę ciała, wielkie, „sarnie” oczy, piękną, długą płytkę paznokci. Nie lubi gorącej i wilgotnej pogody. Uwielbia leniuchować, jest ospała, ale przy tym łagodna i spokojna.
Istotą działania ajurwedy jest zdrowa dieta, która eliminuje pokarmy niekorzystne dla poszczególnych dosz, wprowadza zaś takie, które pozwalają je równoważyć. Wszystkim, którzy nie lubią radykalnych rozwiązań, spodoba się to, że niczego nie zakazuje. Wskazuje za to, czego należy jeść mniej, a czego więcej. Dzięki temu udaje się przywrócić funkcje trawienne do zdrowia, co wpływa na wszystkie pozostałe – także chorobowe – procesy w organizmie. Ajurweda proponuje również całe programy oczyszczania ciała z toksyn i złogów, tzw. "panća karmę”, które najlepiej przeprowadzać w ośrodku ajurwedyjskim. W jej ramach możliwe są też masaże, które wykorzystują duże ilości oleju (m.in. sezamowego lub kokosowego). Uwagę wszystkich miłośniczek błogiego relaksu powinna zwrócić zwłaszcza Shirodhara, czyli masaż trzeciego oka. Polega na długotrwałym polewaniu punktu między brwiami strużką ciepłego oleju. Doznania potrafią być wręcz transowe. A na pewno bardzo kojące i uspokajające.
Wprowadzenie zasad ajurwedy w swoje życie może poprawić jego jakość. Gdy zrozumiesz, którą doszą jesteś i jak ją wspierać, wyeliminujesz jej przykre objawy (np. suchą skórę, skłonność do zaparć czy wewnętrzny niepokój) i wydobędziesz z niej to, co najlepsze (np. bujną wyobraźnię czy spontaniczność). Ajurweda jest przy tym bardzo intuicyjna, gdy załapiesz podstawy, będziesz dobierała jedzenie, aktywność fizyczną czy zabiegi tak, by cię wspierały.
Pewną wątpliwość budzą za to pochodzące z Indii ajurwedyjskie ziołowe leki, o których mówi się, że mogą zawierać metale ciężkie. Dostajesz je jednak dopiero po konsultacji z lekarzem – czyli na wyższym etapie wtajemniczenia. Jeśli nie znasz ich źródła, lepiej ich unikać.