Jak przetrwać ciągłe zmiany nastroju i burzę hormonów bez narażenia na szwank dobrej relacji? Jak wytrzymać pod jednym dachem z małoletnią złośnicą? – Lepiej wypracować po prostu nową strategię postępowania – radzi Ewa Nowak.
Jestem mamą 13-latki i pilnie proszę o radę, bo przyznam, że puszczają mi nerwy. Dziś rano córka zrobiła mi awanturę z płaczem i krzykami. Powód? Była deszczowa sobota, a ona przecież miała z koleżanką iść na rower! Nastawiła się! Wczoraj wykrzyczała mi, że nie będzie nic jadła, bo miał być ciemny chleb, a w sklepie został już tylko biały. Obrażona poszła spać bez kolacji. Przedwczoraj obraziła się na mnie, bo powiedziałam, że w następną niedzielę przyjeżdża moja siostra, a córka chciała iść na basen. Może iść, ciocia się nie obrazi, ale ona chce spędzić ten dzień z ciocią. Ja jestem odpowiedzialna i winna złej pogodzie, temu, że sąsiadka umyła podłogę na korytarzu pachnącym kwiatami płynem, że nie mamy psa, basenu, że ona nie ma młodszego brata. Wiem, że dorasta, ale czy ja dam radę to przetrwać?
Trudno się dziwić Pani frustracji. Kiedy miłe, słodkie, przytulaśne dziecko nagle, z dnia na dzień, zaczyna zachowywać się jak ktoś, kto nas szczerze nienawidzi, nie jest łatwo zachować zimną krew. Po kilku takich wyskokach mamy ochotę unikać kontaktów z własnym dzieckiem, schodzić mu z drogi, a najlepiej spotkać się z nim, gdy okres dojrzewania minie, a ono znów będzie w miarę „normalne” i przewidywalne. Okres dojrzewania czasem trwa i sześć lat (ale spokojnie, to rzadko się zdarza), więc trudno tak długo schodzić dziecku z drogi. Lepiej wypracować po prostu nową strategię postępowania.
Pierwsza rzecz, jaką Pani proponuję, to zakorzenienie w sobie takiej myśli: „Ona mi tego nie robi specjalnie, ona teraz inaczej nie umie się komunikować, ona musi być taka, bo co kilka sekund zmienia się jej ekstremalny nastrój na inny ekstremalny nastrój (decyduje o tym chemia mózgu). Ona jest zakładniczką swoich hormonów, nie rani mnie celowo”. Codzienna mantra rodzica powinna zawierać frazę: „Ona mi tego nie robi specjalnie”. Gdy się o tym pamięta, jest łatwiej.
Nastolatka: robi awantury, obraża się, stroi fochy, nie odzywa się, przedrzeźnia, ignoruje polecenia, ma humory, nie liczy się z rodzicami, łaknie kontaktów wyłącznie z rówieśnikami (którzy stają się wyrocznią we wszystkich kwestiach), ma poczucie, że wszystko wie, że żadna pomoc, żadne wsparcie nie jest jej potrzebne, chce o czym tylko się da decydować samodzielnie – nawet jeśli ma to skończyć się dla niej źle. Prawie wszyscy burzliwie przechodziliśmy przez okres dojrzewania. Bycie rodzicem nastolatki nie jest łatwe i wymaga całkiem innych umiejętności niż bycie rodzicem małego dziecka. Najlepiej ten fakt zaakceptować i wybrać najrozsądniejszą drogę postępowania.
Dojrzewanie to ważny moment w życiu każdego człowieka. Co więcej, dzieci w toksycznej relacji z rodzicem (lub w rodzinach dotkniętych patologią) często nie przechodzą okresu dojrzewania emocjonalnego i pozostają w zbyt bliskiej relacji z rodzicami. Warto na ten ciężki okres patrzeć właśnie tak: Lepiej, że to dzieje się teraz. I że w ogóle się dzieje.
Ewa Nowak, pedagożka, terapeutka, autorka książek dla dzieci i młodzieży.