Jest to proces świadomego tworzenia i zarządzania energiami w związku przez osoby go tworzące. Proces zakłada, że działaniom na rzecz związku nie ma końca.
Świadomość jest związana z faktem posiadania wiedzy i rozumienia procesów poznawczych zachodzących w związkach. Tworzenie wskazuje na proaktywne podejmowanie działania ukierunkowanego na dany cel. Zarządzanie to wpływanie na mechanizmy działające w związku. Energie to wszystkie emocje, zachowania, odczucia, procesy komunikacyjne i reakcje zachodzące w relacji. Osoby tworzące związek są współodpowiedzialne za jego rozwój. Ta relacja z jednej strony ewoluuje w określonym kierunku, np. rozwoju dziecka, z drugiej — rozwija się samoczynnie i organicznie, reagując na zachodzące zmiany. To niepowtarzalny system — możesz uznać, że chcesz, by rodzina do czegoś służyła (np. dawania poczucia bezpieczeństwa), i tak ją budować; z kolei samo jej rozbudowywanie oznacza tworzenie niezwykle silnej organizacji, która będzie sobie świetnie radzić z problemami.
By relacja była świadoma, musi mieć kilka cech. Po pierwsze, oboje decydujecie się na konfrontowanie z cieniami i wprowadzanie ich w relację (więcej o tym dalej w książce). Po drugie, obowiązuje zasada otwartości — wszystko, co się dzieje z jedną stroną, umieszczacie w polu związku.
Po trzecie, budujecie system komunikacji między Wami: ustalacie, jak będziecie rozmawiać, zachowywać się, a także — na głębszym poziomie — zaspokajać potrzeby i łączyć się w wielu obszarach. Poza tym jesteście świadomi istnienia w związku my, czyli trzeciego elementu — to właśnie pole relacji, związek jako taki, który jest silniejszy od każdego z Was z osobna. To on uniesie problemy, poradzi sobie z Waszymi słabościami, rozwiąże konflikty. To my pozwoli Wam na ciągłą transcendencję. I dalej: robicie to wszyscy w rodzinie — jeśli jedna osoba pozostanie z boku, druga zacznie jej uciekać i powstanie konflikt. Wreszcie: musicie rozumieć, że to niekończący się proces. Spełniwszy te warunki, wejdziecie w sferę świadomych związków.
Fragment pochodzi z książki „ Psychologia relacji, czyli jak budować świadome związki z partnerem, dziećmi i rodzicami”, Mateusz Grzesiak, Wydawnictwo Sensus 2015, s.304