Fundacja SexedPL, którą założyła Anja Rubik, niedługo obchodzi sześciolecie swojego istnienia. Przez te kilka lat działalności wspierało ją wielu zaangażowanych ludzi. Podstawowy skład SexedPL to na dziś 12 osób, ale należy doliczyć do nich kolejnych 10 zasilających Antyprzemocową Linię Pomocy i kilkanaście współpracujących osób eksperckich, bez których działalność byłaby niemożliwa. Zapytaliśmy kilkoro z nich o to, co najbardziej kochają w swojej pracy, co bywa trudne, a z czego są szczególnie dumni.
Miała być pojedyncza kampania społeczna, potem książka. Gdy Anja Rubik zapragnęła edukować młodych Polaków na temat seksualności, nie spodziewała się, że odzew będzie tak wielki, a projekt tak się rozrośnie. Teraz jej Fundacja SexedPL obchodzi sześciolecie swojego istnienia, a z materiałów, które tworzy, korzystają nie tylko nastolatkowie, ale też ich rodzice czy po prostu dorośli. Pewnie dlatego, że w naszym kraju nie uczy się rzetelnie o seksie, który jest najnaturalniejszym przejawem życia, obarczając go setkami przekonań, zakazów, niedopowiedzeń czy widmem grzechu.
– Jestem z pokolenia, które czerpało swoją wiedzę z „Bravo”, i wydawało mi się, że dzisiejsza młodzież ma łatwiej – mają tyle źródeł informacji, więc choć mierzą się z rozmaitymi kryzysami (od klimatycznych po psychiczne), to z tym jednym mają od nas lepiej – mają wiedzę – mówi Martyna Wyrzykowska, dyrektorka zarządzająca fundacji. – Kiedy dołączyłam do SexedPL, przekonałam się, że byłam w błędzie. Wchodząc w wiek dojrzewania, a później rozpoczynając dorosłość, mierzymy się z tymi samymi lękami i rozterkami. Nasze ciała są dziwne, to, co się dzieje w głowie jest, niezrozumiałe, a relacje z innymi ludźmi – trudne. Najbardziej uniwersalnym doświadczeniem jest jednak poczucie samotności w tych doznaniach – wiele wiadomości do nas zaczyna się od słów: „Nie mam komu tego powiedzieć”. Jestem mamą dwóch dziewczynek i chciałabym, żeby w przyszłości mogły przyjść do mnie ze swoimi trudnymi pytaniami, ale przede wszystkim chciałabym stanąć wtedy na wysokości zadania. Nie zawstydzić ich, nie zbagatelizować problemu – jestem w tym temacie z bardzo egoistycznych pobudek i z wielką przyjemnością codziennie uczę się od osób, które tworzą SexedPL.
– Zwykle, kiedy mówi się o początkach organizacji, wspomina się małe, nieśmiałe kroki – wspomina Martyna Wyrzykowska. – W przypadku SexedPL nic takiego nie miało miejsca – Anja Rubik poruszona problemem braku dostępu do rzetelnej edukacji seksualnej w Polsce zainicjowała kampanię społeczną „Cała Polska zacznie mówić o seksie”. Jej zasięg był niebywały, a za sukcesem filmów edukacyjnych na YouTube, które opublikowano w ramach tej inicjatywy, poszła książka, którą do dziś kupiono już w ponad 250 tys. egzemplarzy. Po hucznym starcie okazało się jednak, że luk w edukacji jest tak wiele, że jednorazowa akcja nie wystarczy. Dziś jesteśmy już multimedialną platformą, która zapewnia kompleksową i dostosowaną do wieku edukację w zakresie praw człowieka, równości płci, reprodukcji, ryzyka związanego z życiem seksualnym, ale też mówi o relacjach czy wartościach, takich jak odpowiedzialność, empatia i dobrostan psychiczny. Docieramy miesięcznie do niemal 4 mln odbiorców, prowadzimy warsztaty edukacyjne dla studentów/ek, szkolimy firmy, jesteśmy obecni na rozmaitych wydarzeniach kulturalnych, jak festiwale filmowe i muzyczne, na których możecie wypatrzyć strefy SexedPL, rozwijamy naszą działalność pomocową poprzez różne formy konsultacji ze specjalistami online i offline. Wydaliśmy także książkę dla rodziców, z której mogą się dowiedzieć, w jaki sposób o edukacji seksualnej rozmawiać z dziećmi w każdym wieku – opowiada Martyna.
Alicja Szewczyk odpowiada za pracę teamu contentowego fundacji, który tworzy posty i rolki na wszystkie profile w mediach społecznościowych: Instagram, Facebooka, TikToka i YouTube'a, a także teksty na stronę www. W pracy w fundacji najbardziej kocha to, że może zmieniać świat na lepsze. – Wcześniej pracowałam w branży, w której wszystko skupiało się na powierzchowności i na tym, jak wyglądasz. Czułam, że to, co robię, w żaden sposób nie zmienia rzeczywistości na lepsze. W SexedPL mam wręcz namacalne dowody, że moja praca ma pozytywny wpływ na życie innych osób. Że jest im potrzebna i że jest dla nich ważna. To komentarze pod naszymi postami, w których ludzie piszą: „Mam 40 lat i dzięki Wam się o tym dowiedziałam” albo „Przekonaliście mnie – po raz pierwszy w życiu zapisałam się na cytologię”, „Uświadomiliście mi właśnie, że jestem w przemocowym związku. Wiedziałem, że coś w tej relacji jest nie tak, ale nie chciałem się przed samym sobą do tego przyznać”, „W imieniu mojego chłopaka dziękuję za rolkę o tym, jak się golić. Ani ojciec, ani dziadek go tego nie nauczyli. Dowiedział się od Was”. Każdego dnia dostajemy kilkanaście prywatnych wiadomości. Piszą do nas młode osoby, które nie mają kogo zapytać o sprawy związane z seksem, lecz także o relacje, o ich zdrowie psychiczne. Ale też piszą rodzice zaniepokojeni tym, co dzieje się z ich dziećmi. Nasze edukatorki odpowiadają na każdą z wiadomości, a jeśli pytanie wymaga opinii lekarza, przesyłamy je do naszych psychologów, seksuologów, ginekologów. Choć nie jesteśmy fundacją pomocową, staramy się nikogo nie zostawiać bez wsparcia.
Hubert Górka, Content Creator, który dba o kreatywną stronę przygotowywanych przez SexedPL materiałów, dodaje, że bycie częścią Fundacji SexedPL i tak zgranego zespołu jest największym sukcesem. A sukcesy wewnątrz fundacji? – Jest ich mnóstwo każdego dnia. Kiedy dostajemy feedback od naszych obserwujących, że przygotowane przez nas treści i materiały naprawdę im pomagają lub zmieniają ich spojrzenie na omawiane kwestie – sukces. Kiedy nasze materiały publikowane w mediach społecznościowych mają imponujące zasięgi – sukces. Kiedy zgłaszają się do nas kolejne osoby eksperckie chcące nawiązać z nami współpracę, bo utożsamiają się z tym, co robimy jako fundacja – sukces. To wszystko takie małe rzeczy, które składają się na sukces całości – przyznaje Hubert. – W swojej pracy najbardziej lubię to, że mogę połączyć moją pasję i wiedzę z zakresu marketingu, mediów społecznościowych oraz trendów z szerzeniem bliskich mi wartości, realnym wpływaniem na rzeczywistość, w której żyjemy w Polsce, oraz pomaganiem ludziom z ich seksualnością, szeroko pojętą edukacją seksualną czy zdrowiem psychicznym. Cieszę się, że mogę wykorzystywać swoje umiejętności nie do promowania kolejnych produktów czy usług w mediach społecznościowych, a do tworzenia, szerzenia i nagłaśniania ważnych kwestii społecznych.
Dagmara Łacny jest redaktorką naczelną strony www.sexed.pl. Tworzy treści na stronę, wspiera redaktorsko zespół przy projektach i współpracuje z ekspertami. W zespole jest najmłodsza stażem, pracuje dopiero od połowy września. Już jednak teraz wie, że działanie w ramach SexedPL przyniesie jej mnóstwo satysfakcji, bo rzeczy, które uwielbia w swojej pracy, jest mnóstwo. Jakich? – Może zabrzmi to górnolotnie, ale poczucie misji, że jestem częścią zespołu niezwykle kreatywnych, eksperckich i pełnych zaangażowania osób oraz fundacji, która stara się pozytywnie zmieniać polską rzeczywistość. Możliwość pracy w miejscu, które daje ci poczucie sensu, to ogromny przywilej, który napędza do działania – mówi Dagmara.
Fundacja SexedPL porusza ważny społecznie temat edukacji seksualnej. Bez pruderii opowiada o seksie, naturalnej ludzkiej potrzebie. A jednak w naszym kraju, z racji uwarunkowań społeczno-kulturowych, to wciąż temat tabu. Nic dziwnego, że członkowie fundacji mierzą się z różnymi wyzwaniami. Jakimi?
– Walka z dezinformacją, przeciwdziałanie przemocy czy edukacja seksualna to tematy, które czasem spotykają się z oporem. Naszym wyzwaniem jest przełamywanie tabu i dostarczanie rzetelnej wiedzy – mówi Magda Stawinoga, project managerka i koordynatorka Antyprzemocowej Lini Pomocy SexedPL.
– Naszym celem było stworzenie miejsca w Internecie, które agreguje ciekawe i merytoryczne treści dotyczące szeroko pojętej seksualności, które będą odwiedzać młodzi ludzie, ale także ich rodzice i dorośli – dodaje Dagmara Łacny. – Dlatego na www.sexed.pl znajdzie się miejsce nie tylko dla treści eksperckich i edukacyjnych, które są oczywiście najważniejszym elementem misji naszej fundacji, ale także tematów, którymi żyjemy na co dzień, rozmów z ciekawymi osobami czy sztuki. O edukacji seksualnej i seksualności można opowiadać na wiele sposobów, dlatego staram się szukać form i rozwiązań, które będą ciekawe dla osób, które nas czytają.
– Wyzwaniem jest też sprawienie, by każdy miał jednakowy dostęp do edukacji seksualnej – dodaje Alicja Szewczyk. – W ramach kampanii „Wszyscy Jesteśmy Seksualni” mówimy o seksualności osób z niepełnosprawnością ruchową, ale wiemy, że równie dużą kampanię warto byłoby przygotować o osobach z niepełnosprawnością psychiczną. Każda nasza rolka na Instagramie i TikToku ma napisy, dzięki którym osoby głuche mogą uczyć się z naszych filmików, ale mamy świadomość, że nie jesteśmy w stanie zadbać np. o osoby niewidome, które są prawie pozbawione dostępu do edukacji seksualnej. Kiedy mówimy o problemach jednej grupy, np. osób z endometriozą, odzywają się do nas inne grupy, np. kobiety chorujące na PCS, o którym mało się mówi. Świadomość, że nie jesteś w stanie zadbać o wszystkie osoby, które potrzebują edukacji seksualnej, jest trudnym doświadczeniem.
Stefania Kumor jest seksuolożką i położną, a zarazem jedyną osobą z wykształceniem seksuologicznym spośród wszystkich osób zatrudnionych na stałe w Fundacji SexedPL. Po prostu ekspertką, którą fundacja zawsze ma pod ręką i na którą – ma nadzieję – zawsze można liczyć. – Największymi wyzwaniami są trudne sytuacje, z którymi mierzą się osoby, które nas obserwują i nam ufają. Często ciężko im poradzić sobie z jakimś problemem albo znalazły się w jakiejś bardzo trudnej sytuacji – nadużycia, przemocy, uwikłania w toksyczną relację. Wtedy staję na wysokości zadania, staram się udzielić potrzebnego wsparcia i zaproponować rozwiązania. Często też kieruję taką osobę do odpowiednich instytucji lub zachęcam do skorzystania z pomocy naszych ekspertów, którzy pełnią dyżury na naszej Antyprzemocowej Linii Pomocy SexedPL. Działa od poniedziałku do soboty, w godzinach 17–21 pod numerem 720 720 020 – przypomina Stefania.
W tym miejscu pojawia się pytanie: z jakimi problemami dzwonią osoby? – Z najprostszymi – wyjaśnia Martyna Wyrzykowska. – Nasi eksperci najczęściej otrzymują pytania od osób obawiających się niechcianej ciąży lub zaniepokojonych objawami intymnymi, z którymi wstydzą się pójść do lekarza. Dostajemy pytania o to, czy można zajść w ciążę, wycierając się tym samym ręcznikiem co partner, czy seks oralny grozi rakiem gardła, ale też czy można uprawiać seks na wózku inwalidzkim. Większość z nich wynika z braku skutecznej systemowej edukacji seksualnej – luki w wiedzy na temat własnego ciała, jego funkcji, nazw poszczególnych organów mamy wszyscy, niezależnie od wieku. To żaden wstyd pytać, dlatego zachęcamy, by odzywać się do naszych ekspertów z każdym, dręczącym lub krępującym tematem – w SexedPL zawsze znajdziecie rzetelną odpowiedź, anonimowość i szacunek.
Na szczęście wyzwaniami udaje się zaopiekować, a Fundacja SexedPL przez sześć lat swojej działalności ma na koncie wiele spektakularnych akcji, które dają satysfakcję i pozwalają czuć dumę z wykonywanej pracy.
Dla Łukasza Adamskiego były to „realizacja kilku ważnych ogólnopolskich projektów społecznych wraz z naszymi partnerami” – Działania, dzięki którym mogłem wypróbować nowe sposoby komunikacji z naszą społecznością, a także realnie odpowiedzieć na ich problemy. Stworzenie profesjonalnych i silnych relacji z naszymi ekspertami/kami, z którymi działamy na co dzień, aby edukować, pomagać i wspierać wszystkie działania fundacji – mówi.
– Jestem wdzięczna za każde wyrazy uznania za naszą pracę, cieszę się z każdej osoby, która pisze do nas, że w jakiś sposób jej pomogliśmy, rozwialiśmy jakieś wątpliwości, a nasze treści nauczyły ją czegoś nowego – dodaje Stefania Kumor.
Dla Alicji Szewczyk największym sukcesem jest zgromadzenie wokół SexedPL grona ponad 100 osób i organizacji, które wspierają ich swoją wiedzą, doświadczeniem i zasięgami. – To osoby eksperckie z prawie każdej dziedziny medycyny – od psychoterapeutów, którzy tworzą dla nas posty o zdrowiu psychicznym, po seksuologów, ginekologów, a nawet toksykologów zajmujących się skutkami podania tzw. pigułki gwałtu. Staram się budować wokół SexedPL zaangażowaną społeczność osób, które wspierają rzetelną edukację seksualną. Są wśród nich i influencerzy o milionowych zasięgach w social mediach, i aktywiści, którzy działają na rzecz ważnej dla siebie sprawy. Oni wspierają nas, my wspieramy ich – mówi.
Martyna Wyrzykowska najbardziej zaś dumna jest z akcji, nad którą właśnie pracuje. – Z każdą kolejną kampanią działamy bardziej świadomie, skuteczniej i szerzej, więc często na chwilę przed wypuszczeniem jej w świat mam poczucie, że stworzyliśmy coś wyjątkowego, coś, czego brakowało. W czerwcu zrealizowaliśmy kampanię edukacyjną pod hasłem „Kto ma wiedzieć”, w której dzięki wsparciu partnera DOZ.pl mogliśmy przez 30 dni realizować bezpłatne konsultacje online z siedmioma specjalistami/kami z różnych dziedzin edukacji seksualnej. Chociaż na co dzień prowadzimy dwie telefoniczne linie pomocowe, konsultacje z seksuolożką na Tellonym i odpowiadamy na setki pytań w DM'ach na Instagramie czy mailu, to popularność tej akcji zrobiła na nas ogromne wrażenie. Zrealizowaliśmy ponad tysiąc rozmów, a materiały edukacyjne w formie broszur rozeszły się w nakładzie 100 tys. egzemplarzy. Poszliśmy za ciosem – kolejna odsłona akcji, tym razem jako „Kto ma wiedzieć… jak dbać o zdrowie psychiczne?” wydarzyła się w październiku, a my już szykujemy się do kolejnych edycji w nadchodzącym roku. Potrzeba łatwego, bezpłatnego i anonimowego kontaktu ze specjalistami jest naprawdę wielka – cieszę się, że SexedPL może pomóc przynajmniej częściowo zapełnić tę lukę.
– W życiu zawodowym zawsze kierowałam się głodem i potrzebą „sprawczości”. Kocham swoją pracę, uwielbiam patrzeć, jak projekt przechodzi wszystkie fazy realizacji i z abstrakcyjnej idei staje się rzeczywistym działaniem mającym wpływ na innych. To mój największy sukces – uważa Agata Polak, project managerka, która odpowiada za relacje z partnerami.
Dla Aleksandra Kroma, który pełni rolę asystenta ds. administracji, biura i projektów, „prawdopodobnie sam udział w rozwoju Fundacji SexedPL jest największym sukcesem”. – Jednak tak samo jak w życiu cieszy mnie każdy mniejszy sukces, a w szczególności ogarnięcie kryzysowych sytuacji – dodaje.
Pewnie! Są one częściowo powiązane z wyzwaniami, jakie przed nimi stają. – Na pewno trudnością jest zainteresowanie mężczyzn tematami związanymi z edukacją seksualną. Wciąż szukam sposobu, żeby zostali na dłużej na naszych profilach – przyznaje Alicja Szewczyk.
– Walka z dezinformacją, przeciwdziałanie przemocy czy edukacja seksualna – wymienia jednym tchem Magda Stawinoga. – To tematy, które czasem spotykają się z oporem. Naszym wyzwaniem jest przełamywanie tabu i dostarczanie rzetelnej wiedzy.
Z kolei Łukasz Adamski dodaje: – Chciałbym, aby edukacja seksualna była dostępna dla każdego i przekazywana w sposób profesjonalny, tak aby SexedPL był fundacją wspierającą, a nie walczącą o to podstawowe prawo.
Czy to się w końcu zmieni? Mamy nadzieję, że tak. A jeśli tak się stanie, nie będziemy mieć wątpliwości, że Fundacja SexedPL i tworzący ją ludzie mieli wpływ na to, że atmosfera wokół seksu w Polsce przestała być tabu, a młodzi ludzie wchodzą w świat seksualności z pakietem niezbędnej wiedzy, która pozwala im cieszyć się tą superważną sferą.