O korzyściach płynących z uprawiania sportu mówi Hanna Cygan, psycholog sportu i mistrzyni w szermierce.
Po pierwsze: sport uczy tego, że każdy kiedyś przegrywa. I tego, że można spróbować raz jeszcze. To pomaga radzić sobie z porażkami. Jeżeli ktoś nie zda egzaminu, nie dostanie się na studia, straci pracę, to nie jest koniec świata, musi po prostu szukać przyczyn niepowodzenia i nad sobą popracować. Każdy sportowiec zwykle doświadcza drobnych kontuzji, a rehabilitacja pozwala wrócić do formy. Proces leczenia trwa kilka miesięcy, czasami rok. Również w codziennym życiu powoli, krok po kroku, wychodzi się z niepowodzeń. Sport uczy też traktować stresowe sytuacje jak wyzwania. Mierzę się z problemami, nie omijam ich.
Po drugie: sport pomaga radzić sobie ze stresem
, bo uczy świadomości ciała, regulowania oddechu, rozluźniania mięśni. Kolejna sprawa to negatywne myśli. Wszyscy je miewamy, zwłaszcza przed stresującą sytuacją. To są myśli autodestrukcyjne, zwykle niewspółmierne do rzeczywistości. Jeśli zawodnik myśli: „on jest lepszy, nie mogę się bać, bo przegram”, dobrze, żeby zastanowił się nad prostymi działaniami. W szermierce np. polega to na skupieniu się na pierwszych elementach rozgrywki – zaczynam ręką, siedzę nisko na nogach, mam rozluźnione barki. Krótkie polecenia związane z postawą ciała, ale też z myśleniem – skupiam się na prostym pchnięciu. W innych dziedzinach życia też możemy wprowadzić sobie takie proste komunikaty, np. przed wystąpieniem publicznym powtarzać w myślach: „mówię wolno, głośno, wyraźnie”. Na początku to będzie wyreżyserowane, ale potem pójdzie samo. Bo w trakcie wykonywania czynności stres ustępuje.
Zobacz odzież damska do biegania
Po trzecie: sport uczy radości życia
. Zaobserwowałam to zwłaszcza podczas pracy z szermierzami na wózkach i zauważyłam, że oni przede wszystkim cieszą się z tego, że się spotykają. Szermierze pełnosprawni są nastawieni na rywalizację, niepełnosprawni równie ambitnie szykują się do paraolimpiad, ale postrzegają to jako formę bycia razem. Przez to, że są w grupie, nie czują się samotni w swoim kalectwie. Widzą, że mogą cieszyć się życiem w takiej formie, w jakiej im zostało to przeznaczone. Utratę pełnosprawności można porównać do straty bliskiej osoby – przeżywa się złość, smutek i w końcu pojawia się akceptacja, że teraz tak moje życie będzie wyglądać. Sport sprawia, że złość przemienia się w działanie, ciało znów może służyć, w końcu pojawiają się zwycięstwa, satysfakcja i poczucie, że ciało nadal może być dla nas użyteczne.
Po czwarte:
sport uczy dystansowania się do problemów. Pokłóciłaś się z partnerem? Zamiast to roztrząsać, lepiej poddać się wysiłkowi fizycznemu i potem spokojnie porozmawiać. Pojawia się wtedy przestrzeń na pytania: Dlaczego tak się stało? Jakie jest podłoże tego konfliktu? O co nam tak naprawdę chodzi? Emocje zostaną zredukowane i zaczyna się partnera traktować jako sprzymierzeńca, nie wroga. Ale, żeby do tego dojść, trzeba wcześniej zredukować napięcie fizjologiczne, i tu sport bardzo się przydaje.
Po piąte: sport może dodawać odwagi. Jeżeli potrafimy przekroczyć swoje ograniczenia i przebiec kwadrans dłużej czy popływać mimo zmęczenia, to przychodzi myśl, że możemy pójść i porozmawiać z kimś o czymś trudnym. Pojawia się odwaga do podejmowania wyzwań
. Z jednej strony daje to siłę do zniesienia trudów życia, bo sport zwiększa pojemność płuc i wzmacnia mięsień sercowy. Z drugiej strony doświadczenie związane z trenowaniem stymuluje do szukania rozwiązań i zmiany w sytuacjach przeciążenia. Każdy sportowiec ma świadomość, że odpoczynek jest formą treningu i trzeba wiedzieć, kiedy powiedzieć „dość” i zadbać o siebie. Nie można trenować czy pracować bez wytchnienia, trzeba ładować swoje akumulatory.
Po szóste:
sport uczy tego, że nie chodzi o to, żeby być perfekcyjnym. Na treningach trener krzyczy: „nie tak noga, nie tak ręka, szybciej...”. Ale na zawodach chodzi już tylko o efekt. Do tego potrzeba trochę luzu. Mam zadanie, termin i w tych okolicznościach mam to zrobić dobrze. Porządnie, ale nie kosztem siebie i rodziny.