Zachwycamy się egzotyczną superżywnością. Tymczasem polska kuchnia od dawna zna produkty o bardzo wysokich wartościach odżywczych. O niesłusznie lekceważonych w diecie warzywach opowiada diet coach Urszula Mijakoska.
Ziemniaki nie cieszą się najlepsza reputacja. Chyba niesłusznie?
Tak, zgadzam się z tym. Ziemniaki były i są produktem bardzo często spożywanym w polskiej kuchni i nie ma w tym nic złego. W 100 g zawierają ok. 20% skrobi, ok. 2% białka o wysokiej wartości biologicznej. Dostarczają również dużo potasu i w zależności od okresu przechowywania od 5 do 30 mg witaminy C. Najwięcej witaminy C zawierają młode ziemniaki.
Ziemniaki są zasadotwórcze. To oznacza, że neutralizują kwasy w organizmie, czyli regulują równowagę kwasowo-zasadową. Ziemniak łagodzi również różnego rodzaju zapalenia. Sok można stosować na oparzenia, egzemę, a jego picie wspomaga tworzenie flory jelitowej. Z utartych warzyw można robić okłady na ból głowy. Skrobia zawarta w ziemniakach jest strawna i stanowi doskonałe źródło energii. Jest ona węglowodanem złożonym, czyli składa się z połączonych ze sobą cząsteczek cukrów.
Łącząc ziemniaki z innymi warzywami, tworzymy posiłki łatwostrawne i dostarczające energię, a więc ogrzewające, co w naszym klimacie jest szczególnie ważne jesienią i zimą.
Panuje też opinia, że ziemniaki są tuczące. Czy to prawda?
Prawdą jest, że taka opinia jest niesłuszna i niezgodna z dostępną dzisiaj wiedzą. Wywodzi się zapewne z przekonania, że diety niskowęglowodanowe są zdrowe i odchudzające, natomiast wysokowęglowodanowe sprzyjają tyciu. Otóż jest przeciwnie! To właśnie diety niskowęglowodanowe oparte głownie na mięsie i tłuszczu są przyczyną poważnych zagrożeń dla zdrowia.
Tak jak wspomniałam, ziemniaki zawierają węglowodany złożone - skrobię, która jest świetnym paliwem dla naszego ciała, a przede wszystkim dla mózgu. Jedząc węglowodany złożone, pochodzące z niskoprzetworzonych produktów, takich jak warzywa, owoce, pełne ziarna i strączkowe, zapewniamy organizmowi składniki niezbędne do życia: witaminy, minerały i antyoksydanty. Wykorzystanie takich produktów w diecie nie przyczyni się do wzrostu wagi, a przyniesie jej spadek. Oczywiście, jak przy spożywaniu każdej żywności, istotne jest zachowanie umiaru i nieprzejadanie się.
W jakiej postaci ziemniaki są najzdrowsze?
Najmniej kalorii mają ziemniaki gotowane na parze, a jeżeli możemy kupić ziemniaki ekologiczne lub z dobrego źródła, to wcale nie musimy ich obierać ze skórki. Jedzone ze skórką stanowią bowiem, pod względem odżywczym, kompletny pokarm. Ziemniaki są wskazane do jedzenia przez osoby odczuwające tzw. jet lag, czyli problemy związane z nagłą zmianą strefy czasowej. Mają także dobroczynny wpływ na tych, którzy są dotknięci stresem, napięciem związanym z pracą. Ziemniaki równoważą dietę opartą na mięsie, słoną i bogatą w sód.
Kupując ziemniaki, dbajmy o to, by miały gładką, jędrną skórkę bez plam, widocznych kiełków, by zachowały swój zapach. Zielone części ziemniaków i kiełki należy bezwzględnie usuwać przed jedzeniem, ponieważ zawierają substancję o nazwie solanina, która może powodować poważne zatrucia pokarmowe, bóle głowy i wymioty.
Czy ziemniaki nie tracą swoich właściwości podczas przechowywania zimą?
Tracą. Głównie zmniejsza się ilość witaminy C., która znacznie spada w trakcie przechowywania. Możemy wyrównać ten niedobór, jeżeli do gotowanych lub pieczonych ziemniaków dodamy surówkę z kapusty lub posypiemy danie zieloną pietruszką.
Jakie dania możemy przygotowywać z ziemniaków, żeby przestały nam się kojarzyć tylko z dodatkiem do mięsa czy ryby?
Ja uwielbiam pieczone ziemniaki z różnymi surówkami sezonowymi. Wspaniałym daniem są warzywa gotowane na parze: ziemniaki, rzepa, kalafior, brokuły, brukselka, fasola szparagowa. Po ugotowaniu przekładamy je do dużej miski, posypujemy zieloną pietruszką, solą himalajską i pieprzem, polewamy sosem winegret i jemy na ciepło. Kombinacja warzyw i przypraw dowolna. Jeżeli mamy jarmuż, to na sam koniec gotowania możemy wrzucić do garnka dwie garście jarmużu pokrojonego w dość grube (1,5-2 cm) paski.
Urszula Mijakoska, superwizor coachingu, coach, trener, dietetyk. Pierwszy diet coach w Polsce. Specjalizuje się w biznes, life i diet coachingu. Autorka książek :„Diet Coaching. Poradnik dla wiecznie odchudzających się”, „Diet Coaching. Pierwsza polska książka o świadomym odżywianiu się” i „Stres na detoksie”.