O menopauzie trzeba pisać, mówić, rozmawiać. Okazuje się bowiem, że nadal się jej boimy i bardzo mało o niej wiemy.
Choć 70 proc. Polek uważa, że menopauza jest ważnym momentem w życiu kobiety, to aż 93 proc. ankietowanych nie potrafi jej prawidłowo zdefiniować – tak wynika z raportu przygotowanego na zlecenie Kulczyk Foundation. To pierwsze w Polsce takie opracowanie. Publikując je, fundacja Dominiki Kulczyk rozpoczyna dyskusję o potrzebie edukacji i zmian w systemie kształcenia medycznego.
Dane przytaczane w raporcie przygotowanym przez ośrodek badawczo-rozwojowy „Ciekawość” z udziałem ekspertów świadczą o tym, że menopauza to nadal temat tabu. Okazuje się, że wstydzimy się jej, boimy, a często wręcz ją ukrywamy. Nic dziwnego, że narosło wokół niej tyle stereotypów.
Według raportu 82 proc. Polek obawia się objawów menopauzy, a tylko połowa badanych wie o hormonalnej terapii menopauzalnej, która jest uważana przez ekspertów za najskuteczniejszy sposób na dolegliwości menopauzalne.
Ponad 70 proc. Polek przed menopauzą przyznaje, że mało wie na temat czekających je zmian. Wiedzę na temat menopauzy czerpią głównie z Internetu (46 proc.) lub od lekarzy (40 proc.).
„Kobiety, które nie weszły jeszcze w ten etap życia, zazwyczaj nie słyszą o niej od innych ważnych kobiet w swoim otoczeniu – matek, przyjaciółek, koleżanek z pracy, bo menopauza to cały czas tabu” – zauważają autorki raportu.
Tymczasem, jak wynika z badania, o ile 45 proc. Polek przed menopauzą ma z nią negatywne skojarzenia, o tyle 56 proc. kobiet po menopauzie kojarzy ją neutralnie. Być może zatem nie taki diabeł straszny, jak go malują?
Dominika Kulczyk, prezeska Kulczyk Foundation, podkreśla, że kobiety muszą mieć rzetelną wiedzę na temat menopauzy, aby mogły przez nią godnie przejść i stawić czoła nowym wyzwaniom. Publikacja raportu „Menopauza bez tabu” to w zamierzeniu Kulczyk Foundation pierwsza z kostek domina, która ma wywołać szeroką dyskusję o potrzebie zmian społecznych, kulturowych i systemowych związanych z menopauzą.
W raporcie poruszono wiele ważnych kwestii. Jedną z najważniejszych – a w zasadzie kluczową – jest dostosowanie systemu opieki zdrowotnej do potrzeb kobiet przechodzących menopauzę. Zdecydowana większość kobiet chciałaby być informowana o zmianach hormonalnych, które zachodzą w ich ciałach.
Szczególnie ciekawa wydaje się potrzeba holistycznego podejścia do kobiety w menopauzie. Nie chcemy być postrzegane li tylko poprzez układ rozrodczy. Oczywiście dobrze by było, gdyby wizyta u ginekologa mogła trwać dłużej, aby lekarz miał czas na to, aby na spokojnie wszystko wytłumaczyć, rozwiać wątpliwości, zlecić potrzebne badania i zaproponować terapię dostosowaną do potrzeb konkretnej kobiety. Tak, jak na razie nie jest i wszystkie o tym wiemy. Nie mamy jednak świadomości, że po wsparcie w czasie menopauzy można się również zwrócić do położnej. Tak – wbrew temu, co sugeruje nazwa zawodu – położna ma w zakresie obowiązków nie tylko opiekę nad kobietami po porodzie, ale również kobietami w klimakterium. W sytuacji, gdy rodzi się mniej dzieci, a potrzeby starzejącego się społeczeństwa rosną, modyfikacja systemu pracy położnych wydaje się interesującym rozwiązaniem. Oczywiście położna nie zastąpi lekarza, ale mogłaby być na przykład pierwszym kontaktem dla kobiet wchodzących w czas transformacji menopauzalnej.
Kolejnym ciekawym wątkiem poruszanym w raporcie jest kwestia menopauzy w kontekście życia zawodowego. Okazuje się, że w pracy temat menopauzy nie istnieje. 56 proc. kobiet nie powiedziałoby o swojej menopauzie pracodawcy/przełożonemu, a 46 proc. pracodawczyni/przełożonej i współpracownikom. Dlaczego tak się dzieje? Jak mówią badane w raporcie kobiety, nie przyznają się do menopauzy z obawy przed posądzeniem o niewydolność i z lęku przed zwolnieniem lub zepchnięciem na boczny tor. Jak podkreślają autorki raportu, kobiety nie będą mówić o menopauzie w miejscu pracy, dopóki pewne rozwiązania propracownicze nie zostaną wdrożone systemowo. Jakie? Na to Polki mają już konkretne pomysły i dobrze wiedzą, co jest im potrzebne, aby móc komfortowo wykonywać swoje obowiązki zawodowe. Pierwszym wskazywanym przez badane ułatwieniem jest możliwość pracy zdalnej na żądanie (z zastrzeżeniem, że dotyczy to tylko kobiet, których specyfika pracy to umożliwia). Kolejnym podnoszącym komfort kobiet (szczególnie tych, które pracować zdalnie nie mogą) rozwiązaniem byłyby prysznice i pomieszczenia, w których można się wyciszyć, chwilę zebrać myśli, uspokoić. A wreszcie – większa liczba dni urlopu na żądanie.
Czy są to wygórowane oczekiwania? Niekoniecznie, w Wielkiej Brytanii, gdzie kobiety w menopauzie skutecznie dbają o swoje prawa, istnieje system certyfikacji miejsc pracy przyjaznych menopauzie. Jest zatem skąd brać dobre wzorce.
Menopauza to również obszar wielu zmian i trudności, jeśli chodzi o relacje z mężem czy partnerem. Jak wynika z raportu, mężczyźni nie są w żaden sposób przygotowani na towarzyszenie kobiecie w okresie klimakterium, choć zdecydowana większość z nich uważa, że powinni być dla niej w tym czasie wsparciem. Zatem i w tej dziedzinie potrzeba edukacji wydaje się paląca.
Na koniec warto jednak podkreślić, że – oprócz wielu bolączek i problemów, które wyraźnie wyszły w opublikowanym raporcie – widać światełko w tunelu. Jest nim ogromna otwartość młodego pokolenia kobiet do rozmów i zgłębiania wiedzy o menopauzie. To dobra wiadomość, bo jeśli przełamiemy tabu związane z tym okresem życia i zaczniemy na temat menopauzy mówić otwarcie, kolejne pokolenia nie będą musiały mierzyć się ze stereotypami pejoratywnie nacechowanego „przekwitania”.
– Mamy nadzieję, że podobnie jak w przypadku naszej kampanii o menstruacji, którą również rozpoczęliśmy od przedstawienia pionierskiego raportu, także i tym razem uda się przełamać tabu związane z ważnym dla kobiet tematem – zachęca Dominika Kulczyk.
Pełną wersję raportu można znaleźć na stronie kulczykfoundation.org.pl.