Rozpoczął się nowy rok szkolny. My z tej okazji, aby trochę osłodzić trudy pierwszych dni lekcyjnych, przygotowaliśmy zestawienie najciekawszych filmów o szkole.
reż. John N. Smith
wyk. Michelle Pfeiffer, George Dzundza, Courtney B. Vance
rok produkcji: 1995Niemalże klasyka kina lat 90. w wielu kręgach. Trudno znaleźć osobę, która, będąc uczniem w ostatniej dekadzie XX wieku, nie oglądałaby tego obrazu i nie widziała teledysku Coolio „Gangsta’s Paradise”. W zestawieniu filmów o szkole nie sposób pominąć tej pozycji, więc od niej zaczynamy.
Michelle Pfeiffer wciela się w LouAnne Johnson, szkoloną w Marines kobietę, która przyjmuje posadę nauczycielki w jednej ze szkół średnich w Los Angeles. Dostaję pod opiekę wyjątkowo trudną klasę, pełną zdemoralizowanej młodzieży pochodzenia afro-amerykańskiego i meksykańskiego. Wśród nich są także członkowie gangów. Na samym początku traktowana jak wróg i wyśmiewana, z czasem zyskuje szacunek uczniów dzięki widocznemu zaangażowaniu i próbach pomocy każdemu, który potrzebuje wsparcia.
„Młodzi gniewni” oparci są na prawdziwych wydarzeniach opisanych w książce autorstwa LouAnne Johnson, granej w filmie przez Pfeiffer. Wprawdzie zakończenie filmu jest zbyt wygładzone i przewidywalne do bólu, a sam film pełen schematów, ale cała akcja prowadząca do finału wciąga na tyle, że widz wiernie kibicuje LouAnne, mimo że wie, jak skończy się ta opowieść.
Kadr z filmu "Młodzi gniewni" (Fot. NG Collection/Forum)
reż. Alan Parker
wyk. Anne Meara, Paul McCrane, Tresa Hughes
rok produkcji: 1980Jeden z najlepszych musicali w historii kina. Przede wszystkim dlatego, że to po prostu znakomity film. Szczery, prawdziwy, bez żadnych „słodkości” i bajkowej naiwności. Genialnym w swojej prostocie zabiegiem było umieszczenie akcji w szkole talentów, czyli w miejscu, gdzie muzyka i ruch są naturalne, ponieważ uczniowie tańczą i śpiewają w czasie prób oraz zajęć.
Najważniejsi są jednak bohaterowie: autentyczni, zwyczajni, mierzący się ze swoimi problemami codzienności – ich losy naprawdę interesują i angażują widza. Na każdym kroku widzimy, ile pracy i wylanego potu wkładają w to, by osiągnąć upragniony efekt. Stoją u progu dorosłego życia i wiedzą, że lata spędzone w szkole muzycznej są decydujące dla dalszej kariery.
Może i faktycznie muzyka jest najważniejsza w musicalach, ale zdecydowanie lepiej oglądać ludzi, którzy śpiewają i tańczą, bo przebywają w miejscu, które do tego skłania, niż sędziów pląsających w czasie rozprawy sądowej czy dziewczynę wbiegającą do kawiarni w asyście corps de ballet.
Kadr z filmu "Sława" (Fot. Entertainment Pictures/Forum)
reż. Peter Weir
wyk. Robin Williams, Robert Sean Leonard, Ethan Hawke
rok produkcji: 1989Najpopularniejszy z filmów stworzonych przez Petera Wiera i zarazem jeden z najbardziej zachwycających w jego karierze.
Gdy do ekskluzywnej uczelni przybywa John Keating (w tej roli niezapomniany Robin Williams), w skostniałych murach szkoły odradza się atmosfera ducha poezji i samodzielnego myślenia. Pod wpływem Keatinga uczniowie postanawiają odnowić Stowarzyszenie Umarłych Poetów, w którym odkrywają piękno zapomnianych utworów i uroki wolności oraz buntu.
Film Weira nie jest do końca obrazem „ku pokrzepieniu serc”, choć dla wielu zapewne za taki uchodzi. Twórca pokazuje nam bowiem i pozytywne, i negatywne skutki indywidualizmu i wyrwania się ze społecznych konwenansów. Wskazuje, że nie jest to droga dla każdego – by móc udźwignąć konsekwencje wolnego wyboru, trzeba silnego charakteru i wiary w siebie. Nie sposób jednak odmówić temu obrazowi potężnej dawki optymizmu, którą zaszczepia widzom. „Stowarzyszenie Umarłych Poetów” to mimo wszystko wspaniała bajka i jak każda bajka niesie ze sobą trochę radości podszytej smutkiem.
Kadr z filmu "Stowarzyszenie Umarłych Poetów" (Fot. CAP/NFS/Forum)
reż. Richard Linklater
wyk. Jack Black, Joan Cusack, Cole Hawkins
rok produkcji: 2003Po wyrzuceniu z zespołu rockowego Dewey Finn (Jack Black) zostaje nauczycielem muzyki w elitarnej szkole podstawowej. Dzięki niekonwencjonalnemu podejściu do nauczania wydobywa z uczniów niezwykłe talenty i wpada na pomysł, by zgłosić swych podopiecznych na rockowy konkurs „Bitwa zespołów”.
Film spisuje się znakomicie jako komedia familijna. To pełna luzu, przyjemna opowieść o ułożonych dzieciakach z prywatnej szkoły, którzy pod wodzą zwariowanego nauczyciela będącego fanem klasycznego rocka sami zmieniają się w małoletnie gwiazdy. Okazuje się, że nawet z wyświechtanych schematów można utkać angażującą i niegłupią współczesną bajkę, nie tylko dla dzieci. Na szczególną uwagę zasługuje kapitalna rola Jacka Blacka, który jest tu absolutnie w swoim żywiole. Niemal w każdej scenie rozpiera go energia i widoczna gołym okiem pasja do muzyki, co tylko uwiarygodnia graną przez niego postać.
„Szkoła Rocka” to jeden z najlepszych przykładów na to, że nauka i nauczyciele nie muszą być koniecznie nudni i skostniali. Gdyby tylko więcej takich przypadków trafiało się w rzeczywistości…
Kadr z filmu "Szkoła Rocka" (Fot. NG Collection/Forum)
reż. Laurent Cantet
wyk. François Bégaudeau, Nassim Amrabt, Laura Baquela
rok produkcji: 2008Oto jedyny chyba film, który sprawia, że każdy z widzów czuje się dosłownie jak jeden z uczniów w czasie lekcji. Akcja rozgrywa się właśnie w klasie. Wrażenie potęguje paradokumentalny styl opowiadania, łączący elementy filmu fabularnego z dokumentem. W dodatku uczniowie gimnazjum, których oglądamy w filmie, to prawdziwi gimnazjaliści. Podobnie jak szkoła, też prawdziwa – nie żadne dekoracje.
Obserwujemy François, nauczyciela lubianego przez uczniów, który nie ma ambicji zrobić z nich geniuszy. Jest świadom wszystkich zalet i wad swoich podopiecznych i nie chce na siłę ich zmieniać. Jako widz niemalże bierzemy udział we wszelakich dyskusjach prowadzonych podczas lekcji, rozmawiamy o rasizmie, kolonializmie albo zastanawiamy się nad etymologią słów itd. Patrząc szerzej, można z tego filmu odczytać obraz całego społeczeństwa Francji, a nawet mieszkańców Europy. „Klasa” bowiem to przede wszystkim niezwykle zręcznie podana lekcja demokracji, a konkretnie jej kondycji w dzisiejszych czasach.
Kadr z filmu "Klasa" (Fot. Image Capital Pictures/Forum)