Miłość jest uniwersalnym doświadczeniem, które odnajdujemy w wielu formach i kontekstach na całym świecie. Mimo że każdy definiuje miłość na swój sposób, istnieje osiem głównych rodzajów miłości, które pomagają lepiej zrozumieć siebie nawzajem oraz nasze relacje z innymi.
Ludzie od wieków próbują zrozumieć różnorodność miłości w swoich życiach. Filozofowie, psycholodzy i socjolodzy badali miłość jako uczucie i stan umysłu. Mistrzami w tej sztuce okazali się Grecy, którzy stworzyli typologię miłości stosowaną do dziś. Obejmuje ona osiem rodzajów tego uczucia – od form najbardziej niewinnych, matczynych lub braterskich, aż po te gorące, gwałtowne, charakterystyczne dla relacji łączących dwoje kochanków.
Różnorodność miłości i jej formy są zarówno fascynujące, jak i skomplikowane. Zdobycie wiedzy na temat tych rodzajów może pomóc w budowaniu bardziej świadomych i zdrowych relacji.
To pełna namiętności i żaru miłość, która sprowadza się przede wszystkim do fizycznego pożądania drugiej osoby. Jest impulsywna, gwałtowna, często szalona, a niekiedy nawet niebezpieczna. Eros ma swój wymiar tragiczny, bowiem staje się obsesją człowieka, przemożnym pragnieniem, które niezwykle trudno kontrolować i mu się przeciwstawić.
To typ miłości charakterystyczny dla pierwszych etapów związku, gdy dominuje pożądanie fizyczne i emocjonalne. Często jest też przedstawiany jako ideał uczucia w filmach i serialach romantycznych. Tylko czy na pewno irracjonalną siłę, która przejmuje kontrolę nad naszym ciałem i emocjami, można nazwać prawdziwą miłością?
Miłość braterska lub przyjacielska opiera się na wzajemnym szacunku, zrozumieniu, wspólnocie wartości i poglądów. Dla Greków taki rodzaj miłości mogli żywić do siebie na przykład walczący żołnierze, których łączyła wspólna sprawa, jeden cel walki, ten sam krąg wartości, a także lojalność i gotowość do wzajemnej pomocy w każdej sytuacji.
Typ uczuć determinowany przede wszystkim przez więzy rodzinne i bliskie pokrewieństwo. Czujemy ją instynktownie do naszych krewnych: rodziców, dzieci, rodzeństwa, dziadków. Umacnia ją nasza wspólna historia i doświadczenia. Ma charakter bezwarunkowy i uruchamia w nas najbardziej podstawowe instynkty, takie jak potrzeba ochrony potomstwa.
Lekka, radosna, bezpretensjonalna, przepełniona flirtem i zalotami – tak jest ludus. Miłość zabawna, jak określali ją Grecy, najlepiej opisuje rodzącą się fascynację między dwojgiem nastolatków. Może też oddawać charakter uczuć łączących ludzi dojrzalszych, ale podchodzących do swojej relacji w bardzo luźny, niezobowiązujący sposób. Czasem mianem ludus określa się wstępny etap miłosnej relacji, gdy dwie osoby mają „motyle w brzuchu”, dużo się razem śmieją, flirtują i droczą.
Mania to zdecydowanie mniej pozytywny rodzaj miłości. Jest intensywna, ale destrukcyjna. Ma miejsce w relacjach, w których poziom zaangażowania jest nierówny – tj. jedna strona kocha bardziej, a druga mniej lub w ogóle. U osobie nadmiernie skupionej na obiekcie swoich uczuć wykształca się chorobliwa obsesja. Maniak chce za wszelką cenę zdobyć ukochaną osobę i może w tym celu posunąć się do naprawdę groźnych i niebezpiecznych zachowan. Cechuje go też zazdrość, zaborczość i toksyczność. Takiej miłości lepiej nikomu nie życzyć.
Czytaj też: Love bombing - czym jest manipulacja miłością i jak się przed nią bronić?
Wbrew pozorom, Pragma nie ma nic wspólnego z wyrachowaniem i kalkulacją. To miłość dojrzała, bazująca na bezinteresownej trosce, empatii i głębokim zrozumieniu. Często dotyczy wieloletnich związków ludzi, którzy wiele ze sobą przeżyli, mają wspólne dążenia i wiedzą, że mogą na sobie polegać. W tym sensie jest to miłość praktyczna – ułatwia bowiem osiąganie życiowych celów, daje spokój, komfort emocjonalny i bezpieczeństwo.
Tym terminem Grecy określali zdrową miłość do samego siebie, która nie jest egocentryczna, ale polega na szacunku do swoich potrzeb i trosce o własne dobro. Filautia każe nam patrzeć na siebie z czułością, akceptacją i zrozumieniem. Jak widać, już starożytni doszli do wniosku, że tylko ci, którzy umieją mądrze kochać siebie, potrafią też ofiarować miłość innym i wchodzić w udane, harmonijne relacje. Dziś tę samą tezę podzielają psychologowie i terapeuci.
I wreszcie najdoskonalszy rodzaj miłości według greckiej typologii: Agape. Jej sensem jest całkowita bezinteresowność – stąd określa się ją także jako miłość czystą i altruistyczną. Agape stanowi cel sam w sobie, nie jest zaś środkiem do celu. Ludzie zdolni odczuwać do kogoś ten typ miłości, nie oczekują nic w zamian – kochają szczerze i bezwarunkowo. W bliskiej osobie widzą pokrewną duszę, nie skupiając się na jej cielesnej powłoce. To zdecydowanie najrzadszy i najtrudniejszy do osiągnięcia ideał miłości.
Pozornie może się wydawać, że tak liczne rodzaje miłości jeszcze bardziej komplikują i tak zagmatwany świat ludzkich uczuć. Ale to nieprawda, bo dzięki poznaniu różnych jej odmian, możemy lepiej rozpoznawać nasze stany emocjonalne i bardziej świadomie rozporządzać uczuciami – tak, by nikogo nie krzywdzić. Według Greków kluczowe jest także to, by w swoim życiu pielęgnować różne pozytywne odmiany miłości, co wewnętrznie nas wzbogaca i pomaga osiągnąć stan harmonii. Starajmy się dzielić je z jedną osobą, która będzie dla nas kochankiem, powiernikiem, opoką, źródłem bezpieczeństwa i czystej, nieskrępowanej radości.
Oto wiedza na temat rodzajów miłości w pigułce.
Jakie są główne rodzaje miłości?
Starożytni Grecy wyróżnili osiem głównych rodzajów miłości: Eros (miłość erotyczna), Philia (miłość braterska), Storge (miłość rodzinna), Ludus (miłość zabawna), Mania (miłość obsesyjna), Pragma (miłość praktyczna), Philautia (miłość do siebie) i Agape (miłość altruistyczna). Każdy z tych rodzajów miłości ma swoje unikalne cechy i wyraża różne aspekty ludzkich relacji i uczuć.
Czym charakteryzuje się miłość erotyczna (Eros)?
Miłość erotyczna, znana jako Eros, charakteryzuje się silnym przyciąganiem fizycznym i namiętnością. Jest to intensywna, pełna pożądania forma miłości, która często wiąże się z seksualnością i romantycznymi uniesieniami. Eros bywa impulsywny i pełen emocji, koncentrując się na cielesnym i zmysłowym aspekcie związku.
Jakie są cechy miłości braterskiej (Philia)?
Miłość braterska, czyli Philia, to głęboka, oparta na przyjaźni i wzajemnym szacunku relacja. Charakteryzuje się lojalnością, wspólnymi wartościami oraz troską o drugą osobę. Philia często rozwija się między przyjaciółmi, rodzeństwem czy współpracownikami, podkreślając bliskość emocjonalną i intelektualną.
Na czym polega miłość rodzinna (Storge)?
Miłość rodzinna, czyli Storge, to naturalna i instynktowna miłość między członkami rodziny. Charakteryzuje się bezwarunkową akceptacją, troską i wsparciem, jakie rodzice oferują swoim dzieciom i na odwrót. Storge jest trwała i głęboko zakorzeniona, często będąc fundamentem poczucia bezpieczeństwa i przynależności.
Czym jest miłość zabawna (Ludus)?
Miłość zabawna, znana jako Ludus, to lekka, niezobowiązująca forma miłości oparta na grze, flircie i zabawie. Charakteryzuje się spontanicznością, radością i brakiem poważnych zobowiązań. Ludus często pojawia się na początku związku lub w relacjach, które nie są nastawione na długoterminowe zaangażowanie.
Jak rozpoznać miłość obsesyjną (Mania)?
Miłość obsesyjna, czyli Mania, charakteryzuje się nadmiernym, często irracjonalnym przywiązaniem i zazdrością. Osoby doświadczające Mani mogą mieć trudności z kontrolowaniem swoich emocji, prowadząc do nadmiernej potrzeby kontroli i posiadania partnera. Mania może prowadzić do niezdrowych, toksycznych relacji, w których dominują lęki i niepewność.
Dlaczego miłość praktyczna (Pragma) jest istotna w długotrwałych związkach?
Miłość praktyczna, czyli Pragma, to dojrzała forma miłości oparta na racjonalnych decyzjach i kompromisach. Charakteryzuje się długoterminowym zaangażowaniem, współpracą i wzajemnym wsparciem. Pragma jest kluczowa w utrzymaniu stabilnych i trwałych związków, ponieważ koncentruje się na wspólnych celach, wartościach i codziennych obowiązkach.
Jaka jest różnica między egoistyczną a zdrową miłością do siebie (Philautia)?
Egoistyczna miłość do siebie, to nadmierne skupienie na własnych potrzebach kosztem innych, prowadzące do narcyzmu. Zdrowa miłość do siebie, czyli Philautia, to akceptacja i troska o własne dobro, które pozwala na rozwijanie pozytywnych relacji z innymi. Zdrowa Philautia umożliwia dbanie o własne potrzeby, jednocześnie szanując i wspierając innych.
Jak rozumieć altruistyczną miłość (Agape)?
Altruistyczna miłość, znana jako Agape, to bezinteresowna, uniwersalna miłość skierowana do wszystkich ludzi. Charakteryzuje się gotowością do poświęceń, empatią i bezwarunkowym wsparciem. Agape jest często postrzegana jako najwyższa forma miłości, która wykracza poza osobiste korzyści i obejmuje dobro całej społeczności.
Czy możliwe jest doświadczanie kilku rodzajów miłości jednocześnie?
Tak, możliwe jest doświadczanie kilku rodzajów miłości jednocześnie. Relacje międzyludzkie są złożone i różnorodne, dlatego jedna osoba może odczuwać Eros w stosunku do partnera, Philia wobec przyjaciół i Storge względem rodziny w tym samym czasie. Różne rodzaje miłości mogą się przenikać i wzbogacać, tworząc pełniejszy obraz emocjonalnych więzi.