Jak czytać drugiego człowieka i przewidywać jego postępowanie?

Dreeke mówi, że po raz pierwszy dotarło do niego, jak ważne jest rozumieć i przewidywać ludzkie zachowania, kiedy był oficerem amerykańskich marines i miał pod swoim dowództwem ponad 200 żołnierzy i 16 instruktorów. Dlatego odkąd zaczął pracę w FBI, zapisywał się na każdy kurs dla zaawansowanych, dotyczący psychologii społecznej i nawiązywania kontaktów. Wtedy trafił na Program Analizy Behawioralnej. Miłośnicy policyjnych śledztw z pewnością natknęli się na wzmianki o tym programie w filmie „Milczenie owiec”, a także w serialach telewizyjnych „Prawo i porządek”, „Mindhunter” czy „Prawo ulicy”.

„Aby naprawdę zrozumieć ludzi, trzeba na pewien czas porzucić własny punkt widzenia i popatrzeć na świat – w tym na siebie – cudzymi oczami. Może ci się nie spodobać, jak postrzegają cię inni, szczególnie gdy obraz jest negatywny i nietrafny, jednak mimo to będziesz bliżej poznania rzeczywistości, tak jak widzi ją reszta świata, co już samo w sobie jest pouczające i dodaje siły” – pisze Dreeke w książce „Jak czytać ludzi”. Jego zdaniem inni często ukrywają swoje prawdziwe zamiary lub w desperacji uciekają się do kłamstw po to, by zdobyć coś, na czym im zależy, lub uniknąć czegoś strasznego. Do tego wszyscy pragniemy miłości, a kiedy obawiamy się, że nasze prawdziwe „ja” nie spotka się z aprobatą, udajemy i zwodzimy. Oczywiście niektórzy oszukują celowo z dość niskich pobudek – zachłanności, chęci manipulowania innymi, żądzy władzy i kontroli nad wszystkimi i wszystkim. „Kiedy nie wiesz, czego się po kimś spodziewać w ważnej dla ciebie relacji, czujesz się dziwnie, bywasz zdezorientowany, a nawet przerażony” – pisze. A już najbardziej bolesne są niespodzianki, jakie fundują nam bliskie osoby – partnerzy, dzieci czy przyjaciele. Wbrew pozorom system sprawdzania wiarygodności, który Dreeke proponuje w swojej książce, nie ma sprawić, że będziemy mniej ufać innym. Jego zdaniem podstawą tego, że obdarzamy kogoś zaufaniem, jest fakt, że potrafi my przewidzieć jego zachowanie w danej sytuacji. Ta umiejętność jest po prostu podstawą znajomości ludzkiej natury, w tym swojej własnej.

Podstawy przewidywania ludzkich zachowań wg Robina Dreeke'a

• Załóż, że każdy działa głównie we własnym interesie. Takie zdrowe, racjonalne, niezakłamane podejście jest źródłem dobrej współpracy i osiągnięć, często obejmując różnorakie szlachetne i altruistyczne cele.
• Zaufanie to przewidywalność, nie moralność. Poszerzamy definicję zaufania – od tezy, że ludzie są dobrzy, przechodzimy do założenia, że zawsze konsekwentnie będą się starali osiągnąć to, na czym im zależy. I dzięki temu można przewidzieć, jak się zachowają.
• Wyłącz emocje. Można kogoś lubić i wcale mu nie ufać, a można też komuś ufać, wcale go nie lubiąc. Ocena behawioralna oparta na emocjach będzie najprawdopodobniej niewłaściwa. Przewidywanie wymaga racjonalnego, obiektywnego i pozbawionego uprzedzeń osądu czyjegoś zachowania.
• Wypatruj oznak desperacji. Kiedy człowiek jest w rozpaczliwym położeniu, możesz przyjąć, że posunie się do wszystkiego, nawet cię zdradzi. Można też założyć coś przeciwnego: będzie usiłował przypodobać się tobie i każdemu, kto mógłby mu pomóc. Uwzględnij oba te aspekty.
• Ufaj, lecz sprawdzaj. Niekiedy ktoś celowo wprowadza cię w błąd, niekiedy czyni to przez przypadek. Nawet jeśli komuś ufasz, postaraj się sprawdzić, czy mówi prawdę.