1. Zwierciadlo.pl
  2. >
  3. Psychologia

Tylko nie każ mi brać się w garść! Jak rozmawiać z osobą chorą na depresję?

Dla bliskiej osoby chorej na depresję pomocne mogą być także drobne gesty – przygotowanie ulubionego dania, napisanie ciepłego SMS-a czy zwykły uśmiech wysłany, przechodząc obok. (Fot. iStock)
Dla bliskiej osoby chorej na depresję pomocne mogą być także drobne gesty – przygotowanie ulubionego dania, napisanie ciepłego SMS-a czy zwykły uśmiech wysłany, przechodząc obok. (Fot. iStock)
Gdy bliski ci człowiek choruje na depresję, wasza relacja wystawiona jest na próbę. Przyda się dużo czułości, mikrogestów, zrozumienia, a zwłaszcza cierpliwości. Wsparcie z twojej strony może być kluczowe w procesie zdrowienia. Jak je dawać?

Dziś to już problem większości z nas – bliski, który choruje na depresję. Statystyki dotyczące tej ciężkiej choroby są przerażające; szacuje się, że już co czwarty człowiek na świecie może cierpieć na to schorzenie. Dlatego jest prawie niemożliwe, by każdy z nas nie miał wśród swojej rodziny, bliskich chociaż jednej takiej osoby. Tymczasem wiedza o tym, jak postępować z chorym, wciąż nie jest powszechna. A psychologowie i psychoterapeuci są zgodni co do tego, że zachowanie najbliższego otoczenia ma duże znaczenie w procesie zdrowienia.

Boję się i chcę pomóc

Postępowanie z osobą chorą na depresję nie jest łatwe, wymaga nie tylko wiedzy, ale i cierpliwości… Patrzenie na nieustanne cierpienie oraz niezdolność bliskiej osoby do podjęcia jakiegokolwiek działania często budzą w nas poczucie bezradności i irytację. To jasne – chcemy pomóc, a gdy wszelkie próby wsparcia okazują się nieskuteczne, czujemy frustrację i złość. Tylko często nie zdajemy sobie sprawy, że nasze próby pomocy przynoszą wręcz odwrotny do zamierzonego efekt – szkodzimy choremu. Na przykład próbując go „rozweselić”, dajemy mu dowód, że nie rozumiemy mechanizmu jego choroby. Próba pocieszenia to tylko jeden z powszechnych błędów, które popełniamy, jest bowiem cały „worek” przekazów, które wyrządzają więcej szkody niż pożytku przy kontakcie z osobą chorą na depresję. Oto przykłady tego, czego z pewnością nie należy mówić osobie chorującej na depresję:

  • „Przesadzasz, inni mają gorzej i dają radę”;
  • „Masz w życiu tyle rzeczy, za które możesz być wdzięczny”;
  • „To wszystko jest tylko w twojej głowie”;
  • „Będzie dobrze, uwierz mi”;
  • „Weź się w garść”;
  • „Wyjdź z domu i zacznij działać, wtedy poczujesz się lepiej”;
  • „Przestań się nad sobą użalać”;
  • „Musisz zacząć myśleć pozytywnie!”.

Takie „dobre” rady – udzielane nawet w najlepszych intencjach – nie pomagają i absolutnie należy ich unikać. Truizmy typu „będzie dobrze” są bagatelizowaniem problemu i powodują, że chora osoba czuje się niezrozumiana, a przez to nierzadko jeszcze bardziej zamyka się w sobie. Próby zmotywowania komunikatami: „Weź się w garść”, „Przestań się nad sobą użalać” odnoszą jeszcze gorszy skutek, ponieważ dla osoby przygniecionej niemocą są bardzo frustrujące, podobnie jak porównania typu „Przesadzasz, inni mają gorzej”. Wielką krzywdę wyrządza się także choremu, gdy próbuje się wymusić na nim zmianę, szantażując go emocjonalnie, stawiając mu ultimatum – „Jak się nie pozbierasz, wyprowadzę się”. To może znacząco pogłębić depresję, a nawet wywołać myśli samobójcze.

Jak rozmawiać z osobą chorą na depresję?

Oczywiście to wszystko nie oznacza, że z chorym na depresję nie należy w ogóle rozmawiać czy też że nie jesteśmy w stanie mu w żaden sposób pomóc, wesprzeć go. Chodzi o zmianę narracji. Bo wsparcie i akceptacja otoczenia pełnią bardzo ważną funkcję w dochodzeniu do zdrowia. Oto kilka przykładów zdań, które chory chce i potrzebuje od nas usłyszeć:

  • „Jestem tu dla ciebie”;
  • „Nie potrafię do końca zrozumieć, przez co przechodzisz, ale masz moje pełne wsparcie i akceptację”;
  • „Widzę, jak bardzo się starasz i doceniam to”;
  • „Co mogę dla ciebie zrobić?”;
  • „A może chcesz się wygadać?”.

Warto pamiętać, że depresja jest niebezpieczna dla relacji, powoduje bowiem izolację emocjonalną chorego. I choć może nam się momentami wydawać, że nasze gesty i próby pomocy odbijają się od ściany, to tylko iluzja.

Amerykańska psycholożka Deborah Serani, specjalistka leczenia depresji, autorka książki „Życie z depresją”, która sama zmagała się z tą chorobą – podsuwa kilka pomysłów na to, jak najskuteczniej pomagać choremu:

1. Po prostu bądź. Według Serani najlepsze, co możesz zrobić dla kogoś chorującego na depresję, to po prostu z nim być. Psycholożka cytuje swoich pacjentów: „Gdy miałem problemy z depresją, najbardziej pomagały mi momenty, kiedy ktoś, kogo kocham, siedział ze mną, gdy płakałam albo bez słów brał mnie za rękę”; „Pomagało mi, gdy mąż mówił – jesteś dla mnie ważna, powiedz, co mogę zrobić, aby ci pomóc, znajdę sposób, abyś poczuła się lepiej”.

2. Mikrogesty. Nie każdy z nas potrafi rozmawiać z bliskim chorym w odpowiedni sposób; psycholożka przekonuje, że pomocne mogą być także drobne gesty: przygotowanie ulubionego dania, napisanie ciepłego SMS-a czy zwykły uśmiech wysłany, przechodząc obok.

3. Bez chłodu. Czasem z bezsilności próbujemy wymusić na kimś chorym zmianę przez gruboskórność, emocjonalny chłód, karzącą ciszę czy niecierpliwość. Według Serani takie zachowania są bolesne i szkodliwe.

4. Bez umniejszania bólu. Kiedy mówimy: „Nie jest tak źle”, przeszkadzamy choremu przeżyć trudne uczucia. Depresja nie jest słabością ani wadą osobowości, to choroba, a u jej podłoża często leżą wyparte uczucia, które domagają się uwolnienia.

5. Bez doradzania. Naturalne wydaje nam się dzielenie się swoimi radami z bliską osobą, która potrzebuje pomocy, jednak może to spowodować dalsze „zapadanie” się w siebie. Lepiej zadziała pytanie: „Co mogę zrobić, żebyś poczuł/a się lepiej?”.

6. Bez porównań. Nie próbuj przekonywać chorego, że wiesz, jak może się czuć – nawet gdy też masz za sobą depresję – nie opowiadaj o innych znanych ci chorych na depresję osobach. Każdy z nas jest inny i w swój indywidualny sposób przeżywa chorobę.

7. Przede wszystkim wiedza! Postaraj się jak najwięcej dowiedzieć o depresji, porozmawiaj z psychologiem, poczytaj książki, zajrzyj do Internetu. Pomoc chorującemu będzie najbardziej skuteczna wtedy, kiedy poznasz objawy, przebieg i następstwa choroby.

8. Cierpliwość. Serani uważa, że cierpliwość jest kluczowym elementem pomagania bliskiej osobie w depresji. Cierpliwość tego, który pomaga, daje choremu nadzieję. A ona ma ogromną moc!

Share on Facebook Send on Messenger Share by email
Autopromocja
Autopromocja

ZAMÓW

WYDANIE DRUKOWANE E-WYDANIE
  • Polecane
  • Popularne
  • Najnowsze