Pachnący dym. Najpiękniejsze perfumy z nutą kadzidła poleca Marta Siembab, senselierka

Uwielbiam kadzidlane zapachy. Jak „dobrze nawoskowana podłoga w starym drewnianym kościele”, tak określa je moja redakcyjna koleżanka. Ostatnio zorientowałam się, że nie wiem właściwie, czym te kadzidła w perfumach są. Czy palo santo to też kadzidło?
Kadzidłem nazywamy każdy rodzaj żywicy, która rzucona na rozżarzony węgiel daje pachnący dym. Są też oczywiście kadzidła robione ze sproszkowanego drewna, na przykład sandałowe albo cedrowe. Proszek miesza się z żywicami i nakłada się na patyczki lub formuje się w stożki. Znamy je z kontynentu azjatyckiego. Ale te kadzidła biblijne, starożytne, które spełniają tę pierwszą definicję, to rodzaj żywicy (oleożywicy czy gumożywicy), która wycieka z drzewa czy krzewu przez szczeliny w pniu. Czasem rośliny są celowo nacinane, żeby „płakały”. Wypływa z nich żywica, która pod wpływem słońca i powietrza robi się twarda, i ten materiał w postaci twardych grudek służy do nawaniania pomieszczeń albo do różnych rytuałów religijnych czy medytacyjnych.

Oczywiście, ludzie często rozszerzają różne definicje, dostosowują do obecnych czasów, bo jak popatrzymy chociażby na kadzidło kościelne, wykorzystywane w polskich kościołach, to tam są rodzime żywice, ale też suszone zioła – sporo rozmarynu, nasion kolendry. Na pewno nie ma tam żywicy olibanowej i mirry, bo takie kadzidło byłoby bardzo kosztowne. Z kolei palo santo należy w perfumiarstwie do nut drzewnych, nie kadzidlanych.

Które żywice są najbardziej aromatyczne?
Zależy, co masz na myśli. Kadzidlane zapachy można podzielić na dwie główne grupy. Najbardziej różnią się od siebie żywice, które dają nuty jasne, terpentynowe, „choinkowe”, trochę jak drzewa iglaste, które znamy z naszych lasów. Takie niuanse mają konkretne kadzidła, w tym najbardziej pożądane srebrne kadzidło z krzewu Boswellia carterii. Gdy w opisie perfum pojawia się słowo incense, to najczęściej kryje się pod nim kadzidło z tego krzewu, czyli żywica olibanowa. Występuje ona pod wieloma nazwami. Pojawia się też nazwa tłumaczona na język polski jako kadzidło frankońskie, ale to błąd w tłumaczeniu. Nazwa pochodzi od frank incense, czyli prawdziwe, szczere kadzidło. Najbardziej lubimy w nim tę mieszankę lekko rześkich cytrusowych nut, a jednocześnie czegoś drzewnego, ale jasnego.

Dym z kadzidła ma działanie orzeźwiające, oczyszczające. Głównie ze względu na jego zawartość chemiczną. Ważny jest zwłaszcza jeden związek chemiczny – incensol. Często materiały w perfumiarstwie rozpoznajemy po konkretnej właściwości, którą daje dany związek chemiczny. I tak jak goździki rozpoznasz od razu, bo jest w nich eugenol, tak kadzidło rozpoznasz, bo jest w nim incensol. Lekko sosnowy, lekko cytrusowy, to związek o działaniu aroma­terapeutycznym. Podobno octan incensolu wpływa antydepresyjnie na układ nerwowy. Rytuały medytacyjne z wykorzystaniem tego kadzidła to nie są czary-mary, tylko działanie lecznicze żywic. Jasnych kadzideł jest wiele, do bardziej znanych należą jeszcze elemi oraz kopal.

Ja lubię w kadzidle wrażenie, że jest ciepłe i otulające.
To znaczy, że lubisz balsamiczność. To druga grupa kadzideł. Najbardziej balsamicznym kadzidłem jest żywica benzoesowa, czyli benzoe. Bardzo ładnie komponuje się z labdanum, czyli żywicą z czystka. Są to żywice ciemne, prawie czarne, krągłe, lekko tłuste, lekko maślane. W starych perfumach Obsession Calvina Kleina lub w Opium YSL z lat 70. było bardzo dużo tych żywic. Najczęściej tworzą one akord ambrowy. Dodaje się do nich wanilię, żeby wyciągnąć słodki akcent, a gdy ocieplimy je nutami zwierzęcymi, otrzymamy klasyczny akord orientalny.

Żywicą, która występuje solo po stronie balsamicznej, jest mirra. Nie do końca jest ona ciemna i krągła, bo ma w sobie niuanse pikantne, trochę pieprzne, lekko suche.

Zapachy kadzidlane są jesienno-zimowe?
To kwestia nawyków. Narracja marketingowa zachodnioeuropejskiego rynku perfumeryjnego nauczyła nas, że zimą sięgamy po cieplejsze, bardziej otulające zapachy. Warto nie chować kadzidlanych perfum, zwłaszcza tych z dodatkiem róży, gdy nadejdzie maj, bo dopiero w gorącym i suchym powietrzu pokazują całość swojego spektrum. Gorącą herbatę pije się inaczej, gdy jest upał i gdy jest minus 20 stopni. Perfumy też pachną wtedy inaczej. 

Lista perfum wartych uwagi wg Marty Siembab

Jasne:

olibanum/frankincense (żywica olibanowa z krzewu Boswelia Carterii)

Profumum Roma Olibanum

Amouage Incense Rori

Jovoy Paris La Liturgie des Heures

Byredo De Los Santos

Diptyque L’Eau Trois

Amouage Rose Incense

Guerlain Encens Mythique

Heeleey Eau Sacree

Ajmal Incense Wood

Kadzidła Comme des Garcons

Maison Incens

elemi

Maison Francis Kurkdjian Oud

Lalique Encre Noire a l’Extreme - to męski produkt ale zapach obłędny

Olfactive Studio Autoportrait

Filippo Sorcinelli LAVS

Montale Full Incense

Xerjoff Aubres

Ciemne

Benzoe

Le Couvent Porto Bello

Le Couvent Fort Royal

Maison Francis Kurkdjian Grand Soir

Maison Francis Kurkdjian Oud Satin oraz Oud Cashmere Mood

Armani Si Intense 2021

Armani Prive Indigo Tanzanite

YSL Caftan

Hermes Terre d’Hermes Parfum

Le Labo Benjoin 19

Mirra

Armani Prive Myrrhe Imperiale

Jo Malone Myrrh and Tonka

Acqua di Parma Colonia Mirra

Bulgari Allegra Magnifying Myrrh Essence - esencja pod inne perfumy :)

Guerlain Bois Mysterieux

Tom Ford Rose de Chine

Bottega Veneta Knot Eau AbsolueHeeley Cardinal