Kawa, napoje energetyzujące czy słodycze dają wprawdzie „kopa”, ale krótkotrwałego, a poza tym działają niekorzystnie na organizm. Co jeść, aby dostarczać sobie na co dzień zdrowej energii, radzi psychodietetyk Elżbieta Lange.
Według badań przeprowadzonych na zlecenie firmy Bodymax 15 proc. Polaków między 25 a 65 rokiem życia deklaruje, że czują się zmęczeni już chwilę po obudzeniu…
Mam wrażenie, że gubi nas zatracenie się w dążeniu do perfekcji, które obniża nam jakość życia. Niezależnie od tego, jakiej presji jesteśmy poddani w pracy, szkole czy w rodzinie, to jeszcze stawiamy zbyt duże wymagania sami sobie. Wiecznie mamy jakieś listy zadań do wykonania, a w przypadku kobiet dochodzi jeszcze zajmowanie się wszystkimi wokół i brak czasu na autentyczne zadbanie o siebie. Mało snu, ciągły brak czasu, nieregularnie spożywane posiłki.
Jemy za mało lub odreagowujemy stresy kompulsywnym objadaniem się, tyjemy, odchudzamy się i zwykle wpadamy w błędne koło diet.
Osoby, które do mnie przychodzą, są często tak tym wyczerpane, że dosłownie nie mają siły, aby racjonalnie się odchudzać. Odchudzające programy to często próba ucieczki od prawdziwych problemów. A tymczasem dieta to zmiana wymagająca zasobów psychofizycznych i siły woli. Często gdy pytam, czy pacjentka ma na to siłę, słyszę: „Nie, ale muszę!”. Wtedy proszę ją o wypisanie wszystkich „muszę” i podkreślenie „czego ja chcę”. Pomijając fakt, że kobiety często nie znają swoich potrzeb, nie potrafią być ważne same dla siebie, okazuje się, że właściwie niewiele tak naprawdę muszą. A żeby było łatwiej coś zrobić, zamiast mówić o dietach, lepiej myśleć, jak zmienić nawyki żywieniowe.
Od czego zacząć?
Jak zawsze, od myślenia i zmiany podejścia. Podstawa zdrowego odżywiania to regularne jedzenie, tymczasem według badań na wszystkie posiłki w ciągu dnia poświęcamy statystycznie pół godziny! Za to chętnie jemy przekąski pomiędzy nimi, często przy biurku w pracy, w biegu. Bo dziś wszystko musi być szybko. Tylko że ten wieczny pośpiech i stres odbija się na naszym zdrowiu. Dlatego mówię pacjentkom: „Świat nie zwolni, to my musimy się nauczyć dbać o siebie i działać w takim, jaki jest”. Stres oczywiście też jest czasem potrzebny, ale najbardziej szkodzi permanentne zmęczenie, powtarzalność. Rutyna zabija kreatywność i radość, a zmęczenie to sygnał alarmowy, który wysyła nam ciało. Tylko że my zwykle bagatelizujemy te symptomy. Umysł łatwiej nam kontrolować, z ciałem jest trudniej.
Jak w takich warunkach jeść zdrowo?
Podstawa to pełnowartościowe śniadanie. A co większość osób robi? Nie je go w ogóle! Poranna kawa, potem wszystko w biegu, w stresie. A jak się denerwujemy, to na poziomie splotu słonecznego jest „zacisk” i nie czujemy głodu. Wtedy podjada się coś, pije kilka kaw, jakiś batonik jako dopalacz, czasem lunch w fast foodzie. Mam pacjentki, które potrafią tak przeżyć cały dzień, bez obiadu. A dopiero wieczorem po powrocie do domu adrenalina opada, pojawia się głód i zaczyna się objadanie, a to najszybsza droga do otyłości i chorób. Tymczasem aby nasz organizm dobrze działał, potrzebuje dobrego paliwa. W samochodzie jak go brakuje, świecą się lampki kontrolne. Tymczasem w kwestii ciała nie zauważamy nawet pierwszych objawów choroby, które zwykle są wynikiem złej diety i zaburzonych funkcji odpoczynku.
To skąd czerpać energię?
Podstawą jest dobrze zbilansowana dieta dostosowana do potrzeb i trybu naszych zajęć, np. osoby pracujące umysłowo powinny odżywiać bardziej mózg niż mięśnie, jedząc więcej warzyw strączkowych, orzechów, kasz oraz pełnoziarnistego pieczywa i płatków. Dobre są także suplementy np. zawierające żeń-szeń. Można też postawić na odpowiedni ruch. Fizyczne zmęczenie dotlenia mózg, poprawia odporność, ale to ma stanowić przyjemność, a nie być przymusem, kolejnym zadaniem do wykonania. Zamiast modnego biegania można przecież wybrać spacer czy kopanie ogródka. Najważniejsze jednak jest właściwe planowanie czasu, aby nie zabrakło go na spokojne zjedzenie posiłku, odpoczynek i sen.
Elżbieta Lange coach zdrowia, trenerka zdrowego stylu życia