W Polsce mamy ponad 3 miliony osób zmagających się z cukrzycą, a prognozy wskazują, że chorych będzie przybywało. 14 listopada obchodzimy Światowy Dzień Cukrzycy. Z tej okazji chcemy przypomnieć, jakie są typy cukrzycy, możliwości diagnostyki i leczenia, aby w porę móc zatrzymać skutki choroby.
Dlaczego Światowy Dzień Cukrzycy przypada właśnie na 14 listopada? Jest to bowiem data rocznicy urodzin odkrywcy insuliny – Fredericka Bantinga. Święto zostało ustanowione przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną przy wsparciu organizacji pacjentów oraz licznych ekspertów. Jego tegorocznym obchodom towarzyszy hasło „Cukrzyca: znaj ryzyko, bądź odpowiedzialny!”.
Jak podaje Polskie Stowarzyszenie Diabetyków, 1 na 10 dorosłych osób na świecie choruje na cukrzycę, z czego około 90 proc. ma rozpoznaną cukrzycę typu 2. Minione lata uwypukliły narastający problem z chorobą cukrzycową, która uruchamia reakcję łańcuchową innych chorób. W naszym kraju chorobę tę diagnozuje się u coraz młodszych osób.
Wyróżniamy kilka typów cukrzycy. Te najczęstsze to cukrzyca typu 1 i 2, jednak warto pamiętać, że istnieją także cukrzyca typu 3, cukrzyca ciążowa i inne, rzadziej występujące typy. Każdy typ w inny sposób alarmuje organizm o rozwijającej się chorobie oraz wymaga różnego rodzaju leczenia.
Cukrzyca typu 1
Zwana jest także cukrzycą młodzieńczą, gdyż jej pierwsze objawy występują właśnie u dzieci, młodzieży lub młodych dorosłych, jednak choroba utrzymuje się do końca życia. Szczyty zachorowania można zauważyć u dzieci między 10 a 16 rokiem życia oraz rzadziej między 16 a 30 r.ż. Nieznane są dokładne przyczyny rozwoju choroby – wskazuje się na uwarunkowania genetyczne oraz uszkodzenie trzustki w wyniku niszczenia komórek beta, które są odpowiedzialne za produkcję insuliny. Objawy zazwyczaj występują nagle, często można zauważyć nadmierne spożywanie płynów, wzmożone oddawanie moczu, znaczną utratę masy ciała oraz męczliwość i senność.
Cukrzyca typu 2
To najczęściej występujący na świecie typ cukrzycy. Na jej rozwój mają wpływ dwa czynniki: genetyka (czyli niemodyfikowalny) oraz otyłość związana ze stylem życia (jako czynnik modyfikowalny). Zwykle dotyczy osób dojrzałych i starszych. Choroba postępuje stopniowo, co ma związek z produkcją i wydzielaniem insuliny oraz insulinoopornością, czyli nadmierną pracą trzustki, a w późniejszym przebiegu jej upośledzoną funkcją. Na początku choroba nie daje objawów, dlatego kluczem do zdrowia są badania profilaktyczne – stężenia glukozy na czczo. Wraz z rozwojem choroby zauważa się wzmożone pragnienie, zmęczenie, częstsze infekcje, w tym układu moczowo-płciowego oraz trudno gojące się rany.
Cukrzyca typu 3
Ten typ cukrzycy zwany jest wtórnym, gdyż powstaje w wyniku chorób prowadzących do uszkodzenia trzustki lub insulinooporności. Do rozwoju cukrzycy typu 3 dochodzi w wyniku przebytych chorób, takich jak: choroba Cushinga, problemy z drogami żółciowymi, przewlekłym zapaleniem trzustki oraz jej uszkodzeniem. Do najczęstszych przyczyn przewlekłego zapalenia trzustki należą: długotrwałe nadużywanie alkoholu, przewlekła niewydolność nerek, nadczynność przytarczyc oraz palenie tytoniu.
Rozwój medycyny spowodował, że mamy możliwości realizowania wczesnej diagnostyki samej cukrzycy oraz chorób wynikających z powikłań cukrzycowych. Sama choroba to początek reakcji łańcuchowej, która uruchamia problemy m.in. z sercem, a także z nerkami. – Kluczową rolą organizacji pacjentów jest edukacja szerokiego grona społeczeństwa na temat cukrzycy oraz jej powikłań i skutków. To bardzo groźna choroba, której nie wolno ignorować ani bagatelizować. Ruch, zdrowe odżywianie, ale także dostępność do nowoczesnych terapii – to wszystko wpisuje się w tegoroczne hasło „Cukrzyca: znaj ryzyko, bądź odpowiedzialny!” – podkreśla Anna Śliwińska, prezeska Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków. Obserwujemy ogromny skok, jeśli chodzi o refundowane terapie, ale także wiemy, że nie wszystkie leki są obecnie dostępne dla wszystkich pacjentów. Czekamy, aż flozyny powrócą na listy refundacyjne, bo wiemy, że w całościowy sposób zabezpieczają pacjentów w 3 wskazaniach: cukrzycy, niewydolności serca oraz w przewlekłej chorobie nerek – dodaje.
„Bądź odpowiedzialny” w tegorocznym haśle to także korzystanie z pomocy osób trzecich: pielęgniarek diabetologicznych, diabetologów czy poradni, w których zostaniemy otoczeni całościową opieką. Nie czekajmy, aż cukrzyca się rozwinie i przejmie kontrolę nad naszym życiem, bo drobna zmiana w naszym stylu życia może przynieść długofalowe korzyści. Regularna kontrola choroby pozwala na uniknięcie jej najgroźniejszych powikłań i wpływa na lepsze życie z cukrzycą.
Źródło: materiały prasowe FleishmanHillard