Los felietonistki to wyzwanie. Teraz, gdy rodzina śmiga na nartach, ja pochylam się nad klawiaturą. W Tyrolu. To kraina słynąca z wędlin i mięs, ale na moim talerzu nie ma dla nich miejsca. Dlaczego? Bo czerwone mięso i jego przetwory mogą sprzyjać rozwojowi nowotworów.
Niedawno uczestniczyłam w obradach sejmowej komisji zajmującej się zdrowiem i przyszłością naszych dzieci. Prezentowałam najnowsze doniesienia naukowe w kwestii zmniejszenia ryzyka nowotworów. Dane statystyczne są przerażające: co druga osoba zachoruje na raka. Przyczyny?
Między innymi stres, zanieczyszczenie środowiska. Nie korzystamy z zalecanych regularnych badań diagnostycznych oraz niedostatecznie szczepimy się przeciw WZW i HPV. Wraz z wiekiem ryzyko zachorowania wzrasta, a te statystyki budzą naturalny lęk.
Na szczęście medycyna robi ogromne postępy. Karta Diagnostyki i Leczenia Onkologicznego (DiLO) usprawniła proces terapii, poprawiając rokowania pacjentów. Ale to wciąż za mało. Szukałam dalszych wskazówek i czułam, że wszystko, co czytam, jest zbyt proste. Ale trafiłam do prof. Marty Mańczuk, kierującej pracownią prewencji pierwotnej nowotworów, która potwierdziła, że tak, te zalecenia są niezwykle proste. Dowiedziałam się dwóch nowych rzeczy albo raczej uświadomiłam sobie, jak są one istotne. Otyłość – jest drugim po tytoniu czynnikiem predysponującym do zachorowania na raka. Tkanka tłuszczowa to nie tylko magazyn energii, ale przede wszystkim miejsce, gdzie toczy się nieustannie stan zapalny! To klęska dla układu odpornościowego i naszego zdrowia pod wieloma względami. Tkanka tłuszczowa jest także hormonalnie czynna – produkuje estrogeny. Hormony te w nadmiarze silnie wpływają na rozwój niektórych rodzajów raka.
Drugim zaskoczeniem była dla mnie ogromna rola jelit i mikrobioty w procesach nowotworzenia. Niby wiem, jak silnie wpływają na naszą odporność, jednak nie kojarzyłam ich jednoznacznie z rakiem – a niesłusznie. Dysbioza podnosi ryzyko raka A co mówi europejski kodeks walki z rakiem na temat żywienia?
- Unikaj dymu tytoniowego – nie pal, nie przebywaj w otoczeniu palaczy, unikaj papierosów elektronicznych.
- Ogranicz alkohol, bo jest toksyczny dla naszego organizmu.
- Zamień białe pieczywo na pełnoziarniste– wybieraj razowy chleb, dziki ryż, pełnoziarnisty makaron i grube kasze.
- Jedz więcej warzyw i owoców – minimum trzy filiżanki warzyw i 1,5-2 filiżanek owoców dziennie (amerykańskie zalecenia więc i tamtejsze miary). Najlepiej minimum 500 g warzyw i 200 g owoców, szczególnie jagodowych. Brokuły, czosnek i cebula to szczególnie cenne warzywa. Ale im więcej roślin na talerzu, tym lepiej!
- Zwiększ spożycie błonnika – pomaga w detoksykacji organizmu, wspiera zdrowie jelit i daje uczucie sytości, przeciwdziałając otyłości.
- Unikaj czerwonego mięsa – zawiera hemowe żelazo generujące wolne rodniki. Mięso przetworzone (kiełbasy, szynki, salami) jest jeszcze gorsze!
- Sięgaj po strączki – źródło błonnika, przeciwutleniaczy i białka, wspierające mikrobiotę jelitową.
- Pij wodę i ruszaj się – ruch i odpowiednie nawodnienie wspierają naturalne procesy oczyszczania organizmu, pomagają utrzymać masę ciała w normie.
Prostota tych zasad może być kluczem do zdrowego życia. Zdrowie jest w naszych rękach. Dbając o dietę, przeciwdziałamy uszkodzeniom DNA, regulujemy gospodarkę hormonalną i modulujemy stan zapalny. To, że wezmę dodatkową porcję sałatki zamiast kiełbaski, ma ogromne znaczenie!
Katarzyna Błażejewska-Stuhr dietetyczka kliniczna, psychodietetyczka. Prowadzi blog kachblazejewska.pl, autorka „Diety dla planety” (razem z Urszulą Minorczyk) i podcastu „Jelita – twój drugi mózg” (na: zwierciadlo.pl).