Co dzieje się z człowiekiem w czasach trudnych? A jakie to czasy trudne? Dyktatury? Biedy? Wojny? Pasek i okno nie znikają. Ale człowiek tak – mówi bohaterka. Eseje Herty Müller posłużyły za podstawę stworzenia spektaklu „Król kłania się i zabija”. Bohaterką jest pisarka, pojawiająca się w trzech postaciach jako młoda dziewczyna, kobieta dorosła i noblistka.
Styl pisarski Müller jest niezwykły, gęsty, poetycki, wielowarstwowy. Spektakl zrealizowano na podstawie esejów i takie też jest to przedstawienie, jakby esej teatralny. Jest to też swoisty portret kobiety - pisarki, która wypowiada się za pomocą muzyki. Akordeon w jej rękach to gra – dosłowne wygrywanie melodii, to ona gra, ona mówi, pisze. W scenie finałowej bohaterka wypuszcza z jednej ręki akordeon, miech się rozciąga, przypomina tym rozsypujące się kartki papieru.
Spektakl jest oparty o wątki autobiograficzne pisarki. Dzieje się „pomiędzy”, na granicy, jakby w podróży z rodzinnego Banatu do Berlina i z powrotem.
Scenografia przypomina mur berliński, ale też pociąg, z małymi siedzeniami na korytarzu. W podróży Herta spotyka matkę, ojca, jest przesłuchiwane przez securitate. W tej opowieści nie ma ścisłej chronologii, na postać człowieka, jego życie, składają się wszystkie jego etapy, chwile, zdarzenia, doświadczenia, to co jest teraz, jest zbudowane z tego, co było, co się zdarzyło.
Ważną rolę w tej wypowiedzi teatralnej stanowi muzyka. Na żywo gra ją Transkapela, a więc skrzypce, cymbały, kontrabas. Muzyka piękna i porywająca do tańca, jednak w pewnym momencie to piękno staje się przerażające i niepokojące, na słowa „tańcz” nikt nie tańczy, muzyka rozbrzmiewa grana jakby z niepokojem, przymusem.
Herta Müller mówi o pustce, gdy człowiek z bólu odcina się od emocji. O śmierci. O szukaniu swojego miejsca – ciągle w podróży. „Dom jest tam, gdzie są groby” – mówi matka do Herty.
„Król kłania się i zabija” na podst. Twórczości Herty Muller, reż. Agnieszka Korytkowska-Mazur. Obsada: Klara Bielawka, Agnieszka Roszkowska, Beata Fudalej, Ewa Telega, Miłogost Reczek, Maciej Szary, Sławomir Grzymkowski, Henryk Niebudek, Joanna Król. Teatr Dramatyczny.