„Mamy świetną wiadomość. Powieść »Bieguni« Olgi Tokarczuk znalazła się na liście 100 najlepszych książek literatury światowej niemieckiego prestiżowego tygodnika »Die Zeit«” – tak o kolejnym literackim wyróżnieniu polskiej noblistki poinformowała swoich fanów na Facebooku Fundacja Olgi Tokarczuk. Sięgnęliśmy do zestawienia. „Biegunów” wymieniono tam wśród tak przełomowych w historii tytułów, jak „Mistrz i Małgorzata”, „Rok 1984” czy „Blaszany bębenek”. I kilkudziesięciu innych, które składają się na światową bibliotekę dzieł najważniejszych dla naszej zbiorowej tożsamości i wyobraźni.
Tak naprawdę „Die neue ZEIT-Bibliothek der Weltliteratur” to historyczny już projekt, który swój początek ma w autorskiej kolumnie niemieckiego tygodnika „Die Zeit” poświęconej książkowym rekomendacjom. Jej celem było popularyzowanie czytelnictwa, a „Biblioteka 100 książek ZEIT” była niczym innym jak edukacyjnym cyklem książkowych felietonów tygodnika „Die Zeit”. W jego ramach, począwszy od 1978 roku, co tydzień ukazywały się recenzje dzieł literatury światowej, a w 1980 kolumna doczekała się wydania książkowego. Sukces całego przedsięwzięcia doprowadził do rozszerzenia projektu i tak powstał ranking składający się ze 100 książek non-fiction. Redakcja tygodnika chciała jednak „uwodzić do czytania”, co doprowadziło do utworzenia zestawienia dla literatury pięknej.
Obecnie „100 najlepszych książek literatury światowej Die Zeit” wybiera zespół redakcyjny i ekspercki – w tym krytycy i pisarze. Publikowany ranking podzielony jest na siedem kategorii związanych z ludzkimi obawami, uczuciami i pytaniami, które sobie zadajemy. Są tu więc „Strach”, „Smutek”, „Odejście”, ale i pytanie: „Kim jestem?”. Książka Olgi Tokarczuk „Bieguni” została przyporządkowana do rozdziału rankingu zatytułowanego „Kto jest ze mną, gdy się boję”. W tej kategorii towarzyszą jej dzieła Margaret Atwood, Dantego, Kafki, Stendhala i Murakamiego. A także… „Biblia”. W zestawieniu „Die Zeit” do każdej książki dołączone są: tekst, recenzja i związane z tytułem osobiste wspomnienie autorów rankingu.
W najnowszym zestawieniu „Die Zeit” jak zawsze znalazły się dzieła literatury starożytnej oraz książki współczesne. Na liście autorów są m.in.: James Joyce, Jean Didion, Umberto Eco, Emily Brontë, Herman Hesse czy Zadie Smith, a wśród tytułów wskazano m.in.: „Portret Doriana Graya”, „Wichrowe Wzgórza” czy „Rok magicznego myślenia”. „Bieguni” Olgi Tokarczuk na niemieckojęzycznym rynku wydawniczym są znani pod tytułem „Unrast”, czyli „Niepokój”, i tak też występują w rankingu. To powieść, którą trudno umieścić w sztywnych ramach gatunku – jest migotliwą, postmodernistyczną historią podróży między epokami i przestrzeniami, przez które idziemy jak tytułowi Bieguni, zbiorowy bohater książki Tokarczuk. „Biegunów” wydano po raz pierwszy w 2007 roku. Rok później zdobyli Nagrodę Literacką Nike, a w 2018 roku przynieśli Oldze Tokarczuk The Man Booker International Prize – jedną z najważniejszych nagród literackich na świecie.
Jak „Die Zeit” uzasadnia wybór 100 najlepszych pozycji w zestawieniu? „To 100 książek, które mogą stać się przyjaciółmi na całe życie, które pocieszają nas i wzruszają, które zadają pytania i dyskretnie zachowują odpowiedzi dla siebie, które przez lata czytane są raz po raz na różne sposoby. To 100 książek opisujących wszystkie doświadczenia, które czynią nas ludźmi: miłość czy strata, pożegnanie czy odejście, strach czy pewność siebie” – piszą autorzy rankingu.
Oldze Tokarczuk po raz kolejny serdecznie gratulujemy i znów pękamy z dumy!