Wiersze Marii Konopnickiej – piękne utwory, które warto sobie przypomnieć

Życiorys Marii Konopnickiej

Urodziła się 23 maja 1842 roku w Suwałkach. Była córką Józefa Wasiłowskiego h. Ślepowron i Scholastyki z Turskich h. Dołęga. To ojciec, prawnik, zaraził małą Marię miłością do literatury i sprawił, że dorosła Konopnicka pisała wiersze. W roku 1849 cała jej rodzina przeprowadziła się do Kalisza i zamieszkała na Warszawskim Przedmieściu, w mieszkaniu na parterze pałacu Puchalskich. Życie Marii Konopnickiej nie było łatwe. Jej matka zmarła, gdy ta miała 12 lat, przez lata nastoletnie dziewczynka była więc samodzielnie wychowywana przez ojca.

Przyszła pisarka miała aż pięcioro rodzeństwa. Jej brat Jan Wasiłowski zmarł 19 lutego 1863 w powstaniu styczniowym, jedna z jej sióstr zaś, Celina, wyszła za mąż za Włodzimierza Świrskiego, oficera armii rosyjskiej. Co ciekawe, przez lata nie była znana dokładna data urodzin Marii, ponieważ ta celowo się odmładzała.

Życie Marii Konopnickiej

Od 1855 do 1856 roku uczyła się u sióstr sakramentek w Warszawie. To tam poznała Elizę Pawłowską (Orzeszkową), z którą zaprzyjaźniła się na całe życie. W 1862 roku wyszła za Jarosława Konopnickiego h. Jastrzębiec, starszego od niej o 12 lat, który zarządzał wsiami Konopnica, Bronówek i Bronów, pozostającymi jego dobrami rodzinnymi. Po ślubie para zamieszkała w Bronowie, a następnie w Gusinie (dziś województwo łódzkie).

Przez osiem lat trwania małżeństwa Maria urodziła ośmioro dzieci. Uczuciowe życie Marii Konopnickiej również nie należało do najłatwiejszych. Nie pasowały jej rola gospodyni domowej i ograniczenia wynikające z roli żony i matki narzucane przez jej męża. Jarosławowi nie odpowiadały natomiast literackie zapędy żony i fakt, że Konopnicka pisała wiersze. Para rozstała się w 1876 roku. Maria razem z dziećmi przeprowadziła się wówczas do Warszawy, gdzie utrzymywała się z pisania i korepetycji.

Maria Konopnicka – twórczość

Maria Konopnicka tworzyła już wcześniej, ale to po przeprowadzce do Warszawy na dobre rozpoczęła się jej kariera pisarska. Debiutowała kilka lat wcześniej wierszem „W zimowy poranek” opublikowanym pod pseudonimem „Marko” w dzienniku „Kaliszanin”, a rok później „Tygodnik Ilustrowany” zamieścił na swoich łamach cykl jej wierszy „W górach”. Pierwszy tomik swojej poezji wydała w 1881 roku, następne tomiki i zbiory wierszy ukazały się w latach 1883, 1887 i 1896.

Obok działalności literackiej pisarka była również znana jako działaczka konspiracyjna i polityczna – prężnie walczyła o prawa kobiet i dzieci oraz obronę języka polskiego. Była między innymi redaktorką feministycznego czasopisma „Świt”, współpracowała też z „Bluszczem”, tygodnikiem polskich emancypantek. Wówczas dużo podróżowała po Polsce, ale odwiedzała też Austrię, Czechy, Niemcy, Szwajcarię, Włochy i Francję. Jej rozwój literacki wspomógł Henryk Sienkiewicz, który stał się jej serdecznym przyjacielem.

Śmierć Marii Konopnickiej

Maria Konopnicka zmarła nagle, wskutek zapalenia płuc, 8 października 1910 roku we Lwowie. Została pochowana na cmentarzu Łyczakowskim, w Panteonie Wielkich Lwowian.

W Żarnowcu istnieje Muzeum Marii Konopnickiej, które gromadzi autentyczne obiekty z zakresu literatury polskiej, czasopiśmiennictwa i kultury literackiej XIX i XX w., historii sztuki, historii i rzemiosła artystycznego dotyczące epoki pozytywizmu oraz romantyzmu i Młodej Polski. Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu posiada ok. 30 tys. zbiorów i jest największą instytucją muzealną o charakterze biograficzno-literackim w Polsce. Do najcenniejszych zbiorów Muzeum należą rękopisy utworów Marii Konopnickiej „Z przeszłości” (1879), „Z włamaniem” (1892) oraz listy poetki i innych pisarzy polskich, m.in.: Elizy Orzeszkowej, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Stanisława Przybyszewskiego, Stefana i Oktawii Żeromskich.

Maria Konopnicka – wiersze

„Nie kocham jeszcze,
a już mi jest drogi,
Nie kocham jeszcze,
a już drżę i płonę
I duszę pełną o niego
mam trwogi
I myśli moje już tam,
w jego progi
Lecą stęsknione...
I ponad dachem jego się
trzepocą
Miesięczną nocą...”

_{Maria Konopnicka „Preludium”, fragment}

„Choćbyś poznał ziemię całą,
Miljon gwiazd jeszcze zostało!
Choćbyś gwiazdy znał na niebie,
Jeszcze musisz znać… sam siebie”

_{Maria Konopnicka „Stopnie poznania”, fragment}

„Szanuj, drogie dziecię moje,
W małym ziarnku – przyszłe plony,
W małej kropli – przyszłe zdroje,
W szelągu – miliony.
W każdej myśli – zaród czynu,
Życie – w chwilce co ucieka,
A sam w sobie – szanuj, synu,
Przyszłego człowieka!”

_{Maria Konopnicka „Wstań o dziecię”, fragment}

„Lecieć bym chciała daleko... daleko...
Gdzie z brzóz płaczących srebrne rosy cieką,
Kędy szum lasów pierś przejmuje drżeniem...
– Czym jesteś, szczęście? – Wspomnieniem?

Lecieć bym chciała tam, gdzie olchy rosną,
Gdzie głogi dzikie zakwitają wiosną,
Gdzie się powoje, jak baśń dziwna, plotą...
– Czym jesteś, szczęście? – Tęsknotą?”

_{Maria Konopnicka „Czym jesteś”}

„Cze­mu ta prze­paść, któ­ra bra­ci dzie­li
Na po­krzyw­dzo­nych i na krzyw­dzi­cie­li,
Tak jest bez­brzeż­ną, jako oce­any,
A taką strasz­ną, jak roz­war­te rany?
Cze­mu jej zrów­nać, za­peł­nić nie mogą
Wy­bu­chy po­msty swych ogniów swych po­żo­gą?
Cze­mu jest za­wsze jak roz­pacz, bez­den­na,
A jak nie­na­wiść – okrop­na, pło­mien­na?”

_{Maria Konopnicka „Czemu ta przepaść”, fragment}

Utwory Marii Konopnickiej

„Na gałązce wierzbiny
Chciałabym się kołysać!
Szarem skrzydłem ptaszyny
W mgle porannej szlak pisać...
I chciałabym błękitną
Niezabudki mieć głowę,
Lub jak kwiatki, co kwitną,
Białe, lila, różowe...”

_{Maria Konopnicka „Echa majowe”}

„Ko­chasz ty dom, ro­dzin­ny dom,
Co w let­nią noc, skroś srebr­nej mgły,
Szu­mem swych lip wtó­rzy twym snom,
A ci­szą swą koi twe łzy?

Ko­chasz ty dom, ten sta­ry dach,
Co pra­wi baśń o daw­nych dniach,
Omsza­łych wrót ro­dzin­ny próg,
Co wita cię z cier­nio­wych dróg?

Ko­chasz ty dom, rzeż­wią­cą woń
Sko­szo­nych traw i pło­wych zbóż,
Wil­got­nych olch i dzi­kich róż,
Co gło­gom kwiat wpla­ta­ją w skroń?”

_{Maria Konopnicka „Pieśń o domu”, fragment}

„A kie­dy ser­cu słoń­ca nie sta­je,
Co kwia­ty ży­cia bar­wi ogni­ście,
Dar­mo się kwie­cą łąki i gaje,
Ono przez ma­rzeń prze­smęt­nych kra­je
Idzie, rwąc li­ście.

I gdy się in­nym róża ru­mie­ni,
I li­lia śnież­na dzwo­ni sre­brzy­ście,
Ono od­cho­dzi w kra­inę cie­ni
Z skar­gą tak ci­chą, jak gdy w je­sie­ni
Skar­żą się li­ście”

_{Maria Konopnicka „A kiedy sercu słońca nie staje”, fragment}

Wiersze Marii Konopnickiej dla dzieci

„Leci plisz­ka
spod ka­mycz­ka:
– Ja się ma­cie dzie­ci!
Już przy­by­ła
wio­sna miła,
już sło­necz­ko świe­ci!”

_{Maria Konopnicka „Powitanie wiosny”, fragment}

„Hu! Hu! Ha! Na­sza zima zła!
Szczy­pie w nosy, szczy­pie w uszy
Mroź­nym śnie­giem w oczy pró­szy,
Wi­chrem w polu gna!
Na­sza zima zła!

Hu! Hu! Ha! Na­sza zima zła!
Płach­ta na niej dłu­ga, bia­ła,
W ręku ga­łąź oszro­nia­ła,
A na ple­cach drwa...
Na­sza zima zła!”

_{Maria Konopnicka „Zła zima”, fragment}

„O większego trudno zucha,
Jak był Stefek Burczymucha…
– Ja nikogo się nie boję!
Choćby niedźwiedź… to dostoję!

Wilki? Ja ich całą zgraję
Pozabijam i pokraję!
Te hijeny, te lamparty,
To są dla mnie czyste żarty!”

_{Maria Konopnicka „Stefek Burczymucha”, fragment}

„Leci plisz­ka
spod ka­mycz­ka:
– Ja się ma­cie dzie­ci!
Już przy­by­ła
wio­sna miła,
już sło­necz­ko świe­ci!”

_{Maria Konopnicka „Powitanie wiosny”, fragment}

Maria Konopnicka twórczość – cytaty

„A gdy serce twe przytłoczy myśl, że żyć nie warto,
z łez ocieraj cudze oczy, chociaż twoich nie otarto”

_{Maria Konopnicka}

„Miły Boże, po co się człowiek ma spieszyć. Czas i tak leci”

_{Maria Konopnicka, „Miłosierdzie gminy”}

„Tylko miłość jest siłą, co złagodzić może ból świata”

_{Maria Konopnicka}

Źródło: wikipedia.org

Cytaty z wierszy pochodzą zbiorów „Poezje Tom 1”, „Poezje Tom 2”, „Poezje Tom 3”, „Poezje Tom 4”, wydawnictwo Avia Artis.