Witamy Nowy Rok! Lada moment w Chinach rozpocznie się wielkie świętowanie, które potrwa niemal do połowy lutego. Wiąże się z nim wiele zwyczajów. Przybliżają nam je Michelle He i Maria Barcz, związane z kulturą chińską od dziecka.
Zgodnie z kalendarzem księżycowym 29 stycznia rozpoczyna się chiński Nowy Rok, a także Święto Wiosny – dwutygodniowy okres, w którym świętuje się początek nowego cyklu wegetacyjnego. W tym czasie wielomilionowe tłumy Chińczyków jadą do swoich bliskich. Można wręcz odnieść wrażenie, że całe Chiny wyruszają w drogę. – W okresie noworocznym w Chinach odbywa się 60 000 podróży, co pół minuty sprzedaje się tysiąc biletów. Chińczycy wracają do swoich rodzinnych domów, ale – co ciekawe – według żywych nadal przesądów kobieta nie może wrócić do domu matki, bo to wróży kłopoty w jej małżeństwie. Może się z nią zobaczyć, ale nie w swoim rodzinnym domu – opowiada Maria Barcz, Mały Deszcz, która zajmuje się astrologią chińską. W jej żyłach płynie chińska krew, ojciec Marii, Jerzy Sie-Grabowski, był pół-Chińczykiem i zaszczepił w niej zainteresowanie tamtejszą kulturą.
Michelle He, Chinka mieszkająca od urodzenia w Polsce, świętuje w Warszawie, ale z całą swoją 20-osobową rodziną, w której zdecydowana większość to Chińczycy. Jej ojciec przyjechał do Polski na studia, potem przez blisko 30 lat wraz z żoną prowadził chińską restaurację „Pekin” w Warszawie. Michelle i jej siostra Kethy urodziły się w Polsce, wyszły za mąż za Polaków, ale hołdują rodzinnej tradycji i od wigilii Nowego Roku świętują przez kilka dni wraz z rodzinami, kuzynami i babcią, którą rodzice sprowadzili do Polski.
Michelle w nieistniejącej już dziś w Warszawie restauracji swoich rodziców „Pekin”. (Fot. archiwum domowe)
– Obchody Nowego Roku dla nas to tak jak polskie święta Bożego Narodzenie – mówi Michelle. W Chinach już na kilka dni przed Nowym Rokiem, który w tym roku wypada 29 stycznia, panuje ogromny ruch: planuje się podróże, robi duże zakupy, bo od sylwestra przez kilka kolejnych dni sklepy są zamknięte. Wszyscy świętują. Jak to wygląda? Oczywiście najważniejszym punktem programu jest rodzinna biesiada. W zależności od regionu Chin obowiązuje określone menu. W rodzinie Michelle, zgodnie z tradycją, pierwszego i piątego dnia świąt jada się pierożki jiaozi (przepis na świąteczne chińskie pierogi autorstwa Państwa He znajdziecie na końcu artykułu). Pierwsze pierożki do ust domowników trafiają już o północy wigilii Nowego Roku; każdy stara się do tej godziny dotrwać, aby nie przegapić okazji skosztowania tradycyjnego dania.
– Są rodziny, które do pierogowego farszu wkładają na szczęście jednego jena – opowiada Michelle. Większość dzieci i młodzieży czeka jednak na słynną czerwoną kopertę, do której rodzice wkładają większe sumy.
Czerwień to w kulturze chińskiej symbol szczęścia i dobrobytu. (Fot. iStock)
Kolor koperty nie jest przypadkowy – czerwień symbolizuje w kulturze chińskiej szczęście, powodzenie i dobrobyt. Z tego względu domy przystraja się czerwonymi ozdobami, na drzwiach przykleja czerwone znaki, na ulicach wiszą czerwone lampiony, a na gałęziach drzew czerwone karteczki. Pierwszego dnia nowego roku warto mieć na sobie coś czerwonego, na przykład bieliznę albo przynajmniej czerwoną kokardkę.
– Starsze pokolenie nie wyobraża sobie wigilii Nowego Roku bez oglądania telewizyjnej transmisji słynnego koncertu noworocznego – mówi Michelle. To kilkugodzinne show w telewizji publicznej, na które składają się spektakle, stand-upy i pokazy taneczne. Sylwestrowy wieczór i pierwszy dzień nowego roku wiele osób spędza na ulicach, gdzie w towarzystwie muzyki i eksplozji petard oraz fajerwerków odbywają się tradycyjne tańce lwów. Kulminacyjnym elementem świętowania jest barwny korowód z figurą smoka.
Słynne korowody smoków to wielka atrakcja obchodów chińskiego Nowego Roku. (Fot. iStock)
Obchodom powitania chińskiego Nowego Roku towarzyszy wiele innych zasad i zwyczajów – opowiada Maria. Najważniejszym z nich jest zakaz jakiejkolwiek pracy fizycznej pierwszego dnia nowego roku. Absolutnie nie wolno zamiatać podłogi, bo wiązałoby się to z wymieceniem z domu szczęścia. Nie wolno również używać ostrych narzędzi: noży, nożyczek, a także używać słów, takich jak: śmierć, choroba czy nieszczęście.
Początek nowego roku wiążący się, w co wierzą Chińczycy, ze zmianami w konfiguracji energii (które w tym roku przypadają według kalendarza solarnego 4 lutego), to również czas zmian w domach i mieszkaniach. Czasem jest to większe przemeblowanie, a czasem ustawienie konkretnych przedmiotów w miejscach, w których trzeba wzmocnić lub osłabić energię zgodnie ze starożytną praktyką Feng Shui.
Trwające dwa tygodnie obchody powitania Nowego Roku kończy Święto Latarni. Domy i ulice rozświetla światło latarni i wszechobecnych lampionów. Oczywiście w kolorze żywej czerwieni.
Obchody powitania chińskiego Nowego Roku kończy Święto Latarni. (Fot. iStock)
Ciasto
Sposób przygotowania
Do mąki dodawaj stopniowo wodę, cały czas mieszaj palcami. Mieszaj okrężnymi ruchami, aby cała woda połączyła się z mąką. Lepiej wysuszyć, niż przesadzić, bo skórka pierogów ma być twarda. Gdy ciasto stanie się kłaczkowate, można przystąpić do ugniatania ciasta; trzeba włożyć w to trochę siły, aby kłaczki zaczęły się sklejać.
Po chwili wyrabiania można ocenić ilość wody i mąki. Jeśli wydaje się miękkie lub ciasto się klei, można dosypać trochę mąki, dodawać po trochu i zagniatać dalej. Jeśli jest mało wody, a mąka nie jest łatwa do sklejenia, trzeba dodać wodę lub zwilżyć dłonie.
Ugniataj energicznie i wielokrotnie. Im mocniej ugniatasz , tym mocniejsze będzie ciasto! Ugniataj do gładkiej powierzchni. Przykryj pokrywką i odstaw na pół godziny.
Po pół godzinie można jeszcze chwilę wyrabiać, a ciasto będzie coraz gładsze. Celem odpoczynku ciasta jest lepsze połączenie wody z mąką, dzięki czemu ciasto stanie się bardziej sprężyste. Im dłuższy czas czuwania, tym lepiej. Godzina lub dwie są w porządku. Podczas procesu budzenia możesz wyrabiać ciasto co pół godziny, aż będzie coraz gładsze. Powinno być jednak dość twarde – im twardsze ciasto, tym lepiej.
Pierożki można podawać z wody lub podsmażone na patelni. Niezbędnym dodatkiem jest sos sojowy. (Fot. iStock)
Pierożki z farszem z kapustą pekińską
Składniki
- 600 g mięsa mielonego wieprzowego
- 1 kapusta pekińska
- kawałek imbiru
- bulion drobiowy
- sól
- sos sojowy
- sos ostrygowy
Sposób przygotowania
Drobno posiekaną kapustę i imbir wymieszaj z mięsem.
Dodaj pół łyżeczki soli, pół łyżeczki bulionu drobiowego, 1 łyżeczkę jasnego sosu sojowego i 1 łyżeczkę sosu ostrygowego i dobrze wymieszaj.
Nadzienie układaj na kawałkach ciasta i zawiń, formując pierożki.
W garnku zagotuj wodę, wsyp 1 łyżeczkę soli, zagotuj, włóż pierogi, zamieszaj w garnku, aby nie przywarły do dna. Kiedy woda zagotuje się po raz pierwszy, dodaj miskę zimnej wody i dalej gotuj pod przykryciem. Zagotuj drugi raz, dodaj miskę zimnej wody, przykryj i gotuj po raz trzeci; otwórz pokrywkę i gotuj przez 1–2 minuty.
Pierożki z farszem z koprem włoskim
Składniki
- 500 g boczku wieprzowego
- 500 g kopru włoskiego
- 1 łyżeczka oleju sezamowego
- 1 łyżeczka soli
- 1 łyżeczka imbiru
- 1 łyżeczka jasnego sosu sojowego
- 1 łyżeczka ciemnego sosu sojowego
Sposób przygotowania
Posiekaj imbir i koper włoski.
Posiekaj drobno boczek. Do mięsa dodaj posiekany imbir, ciemny sos sojowy, jasny sos sojowy, sól i olej sezamowy (po łyżeczce lub własnego upodobania).
Mieszaj energicznie przyprawiony farsz mięsny w jednym kierunku.
Posiekany koper włoski dodaj do mięsa i dalej energicznie mieszaj w jednym kierunku.
Ciasto wycięte na placki nadziewaj farszem i zlep, formując pierożki.
W garnku zagotuj wodę, wsyp 1 łyżeczkę soli, włóż pierogi, zamieszaj, aby nie przywarły do garnka. Kiedy woda zagotuje się po raz pierwszy, dodaj miskę zimnej wody i dalej gotuj pod przykryciem. Zagotuj drugi raz, dodaj miskę zimnej wody, przykryj i gotuj po raz trzeci; otwórz pokrywkę i gotuj przez 1–2 minuty.