Problem próchnicy dotyczy niemal każdego dorosłego Polaka oraz aż 82 proc. sześciolatków1. Dane z Ministerstwa Zdrowia pokazują skalę zaniedbań w profilaktyce. Próchnica to nie tylko chore zęby, ale też ryzyko rozwoju stanu zapalnego w całym organizmie. Zaniedbane zęby sprawiają też, że mniej się uśmiechamy. 20 marca obchodzony jest Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej. To dobra okazja, aby przypomnieć sobie zasady profilaktyki próchnicy.
Według badania WHO Global Oral Health Report z 2022 r. choroby jamy ustnej to najczęściej występujące choroby niezakaźne na świecie. Globalnie aż 3,5 miliarda osób cierpi z powodu różnych problemów związanych ze złym stanem zdrowia jamy ustnej. A ludzie, którzy regularnie się uśmiechają, wydają się bardziej pewni siebie, a nawet są bardziej skłonni do podjęcia awansu2.
Zdrowy uśmiech to szczęśliwszy człowiek
Choć w ostatnich latach trend dbania o swój dobrostan przybiera na sile, nie zawsze pamiętamy o zdrowiu naszych zębów. A niezadowolenie ze stanu uzębienia może stać się barierą, która powoduje, że ludzie nieczęsto się uśmiechają3. O tym, jak uśmiech wpływa na nasz dobrostan oraz relacje społeczne i zawodowe, powstała niejedna praca naukowa. Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego udowodnili, że ludzie wolą interakcje z osobami pokazującymi pozytywne emocje, a jednym z takich przejawów jest szczery uśmiech, obejmujący zasięgiem zarówno okolice ust, jak i oczu, czyli tak zwany uśmiech Duchenne’a (nazwa ta pochodzi od nazwiska francuskiego anatoma, który badał ekspresję twarzy)4.
Uśmiechając się, masz także o wiele większe szanse na sukces zawodowy! Z badań wynika, że ludzie, którzy regularnie się uśmiechają, wydają się bardziej pewni siebie, są bardziej skłonni do awansu i chętniej się o niego starają5. Uśmiech może przyczyniać się także do zmniejszenia napięcia i łagodzenia stresu czy obniżenia ciśnienia krwi. Istnieje nawet dziedzina nauki zwana gelotologią, badająca pozytywny wpływ uśmiechu na nasze zdrowie6.
Cztery kroki dla zdrowych i czystych zębów
Ważne, aby prawidłowe nawyki związane z higieną jamy ustnej budować już w młodym wieku. Wprowadzenie do codziennej rutyny czterech prostych kroków rekomendowanych przez ekspertów z zakresu stomatologii zmniejsza ryzyko zachorowania na próchnicę. Jest to szczególnie ważne, gdyż szacuje się, że problem próchnicy zębów stałych dotyka około 2 miliardów ludzi, z kolei próchnica zębów mlecznych dotyka już 514 milionów dzieci7.
– Dobrą wiadomością jest to, że istnieją proste sposoby na utrzymanie zdrowia zębów i dziąseł. Suma małych nawyków tworzy kompletną rutynę higieny jamy ustnej, która wdrożona na stałe może skutecznie wspomóc nas w trosce o zdrowie zębów. Dlatego warto regularnie stosować cztery proste kroki dla zdrowych i czystych zębów: szczotkowanie zębów pastą z fluorem przynajmniej dwa razy dziennie, czyszczenie przestrzeni międzyzębowych poprzez stosowanie dodatkowych środków do higieny jamy ustnej, takich jak: nici czy płyn, żucie bezcukrowej gumy po jedzeniu i piciu, kiedy nie mamy możliwości umycia zębów oraz kontrolowanie stanu zębów podczas regularnych wizyt u dentysty – podkreśla profesor Dorota Olczak-Kowalczyk, prezeska Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej.
W dzisiejszym zabieganym świecie wiele osób często podjada w ciągu dnia lub szybko spożywa posiłki w nieregularnych porach. Współczesne nawyki żywieniowe sprawiają, że zęby są częściej narażone na działanie kwasu wytwarzanego po jedzeniu, co zwiększa ryzyko próchnicy. Dlatego ważne jest używanie bezcukrowej gumy do żucia, która może odgrywać istotną rolę w ochronie zębów.
– Żucie przez kilka minut bezcukrowej gumy po posiłkach i przekąskach pomaga chronić zęby. Stymuluje bowiem przepływ śliny – naturalnej substancji chroniącej jamę ustną. Ślina wypłukuje resztki jedzenia i neutralizuje kwasy powstające z płytki nazębnej, chroniąc tym samym szkliwo. Zawiera ona również minerały, które pomagają przywrócić optymalny poziom pH w jamie ustnej i naprawić uszkodzone szkliwo – podkreśla profesor Marzena Dominiak, prezydentka Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego i prorektorka ds. strategii rozwoju UM we Wrocławiu.
1 Program Ministerstwa Zdrowia „Monitorowanie Stanu Zdrowia Jamy Ustnej Populacji Polskiej w latach 2016-2020” pt. Ocena stanu zdrowia jamy ustnej i jego uwarunkowań w populacji polskiej w wieku 6, 10 i 15 lat w 2018 roku, s. 57.
2 Wood A., Rychlowska M., Korb S., Niedenthal P., Fashioning the face: Sensorimotor simulation contributes to facial expression recognition. Trends Cogn Sci. 2016; 20(3):227-240. doi: 10.1016/j.tics.2015.12.010, https://www.verywellmind.com/top-reasons-to-smile-every-day-2223755.
3 Badanie zrealizowane na zlecenie Mars Wrigley w dniach 17-19.08.2020 przez agencję SW RESEARCH metodą wywiadów on-line (CAWI) na panelu internetowym SW Panel, N = 1154.
4 https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news,405239,usmiech-ulatwia-nawiazywanie-znajomosci.html
5 Wood A., dz. cyt.
6 https://mlynwiedzy.org.pl/anatomia-usmiechu/
7 WHO Global Oral Health Report, 2022 r., s. 30.