Jak często chodzimy do lasu? I właściwie po co? Czego tam szukamy? Okazuje się, że przede wszystkim relaksu. 21 marca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Lasów. Może warto uczcić go leśnym spacerem?
Dwa, trzy razy w tygodniu jestem w lesie. Biegam, wolę tam niż po wyasfaltowanych dróżkach w parku. Nie tylko podłoże przyjaźniejsze, ale i powietrze inaczej pachnie, ptaki śpiewają, czasem przecinają mi drogę wiewiórki. Lepiej się tam nie tylko biega, ale i myśli. I inaczej się wietrzy głowę. Choć „mój” las to tak naprawdę mały lasek w środku miasta. I tak jednak doceniam to, że jest blisko. I nie ja jedna. Badania zrobione przez Forest Stewardship Council, organizację wyznaczającą standardy dla odpowiedzialnej gospodarki leśnej na całym świecie pokazują, że ponad połowa (52%) Polaków bywa w lesie minimum raz w miesiącu, a 27% odwiedza las przynajmniej raz w tygodniu. Jakie podajemy powody? Tym najczęściej wskazywanym jest relaks, odpoczynek i dobre samopoczucie (74%). 61% wskazuje korzyści zdrowotne czy możliwość nawiązania bezpośredniego kontaktu z naturą (49%). Dla nieco ponad 1/4 badanych lasy to dobre miejsce do uprawiania sportu i turystyki.
Choć wydaje się, że relaks i korzyści zdrowotne to tak naprawdę jedna kategoria. Odpoczynek w kontakcie z naturą jest lepszy jakościowo, a to z kolei wpływa na dobre samopoczucie i tym, samym, na zdrowie.
Prof. Katarzyna Simonienko, psychiatra i certyfikowany przewodnik kąpieli leśnych w książce „Lasoterapia” mówi, że wędrówki po lesie podnoszą naszą odporność, wspomagają leczenie wielu chorób, takich jak astma, alergie czy depresja. A poza tym są powszechnie dostępne i darmowe!
– W lesie wdychamy mikrobiom i różne olejki wydzielane przez rośliny – mówi Sławomir Murawiec, dr hab. nauk medycznych, psychiatra, orędownik wspomagania leczenia kontaktem z naturą. – Poza tym przestawiamy się na inny tryb funkcjonowania emocjonalnego i poznawczego, czyli mózg zaczyna pracować w trochę innym trybie, nie w gorączce bieżących spraw do załatwienia. Potem i praca będzie nam lepiej szła, bo mózg w sensie emocjonalnym „odetchnął”. I zmniejsza się natężenie stresu.
W lesie patrzymy na piękne drzewa, na zieleń, czasem widzimy dzikie zwierzęta, co dla mieszczuchów jest atrakcją. – Kontakt z naturą buduje pozytywne wspomnienia, dla jednych będzie to widok zachodu słońca, dla innych ciekawe okazy roślin czy spotkania ze zwierzętami – mówi dr Murawiec. – Te wspomnienia nas potem karmią.
Nie zawsze jednak chce nam się ruszyć. Czasem na samą myśl o wyjściu z domu już jesteśmy zmęczeni. Zmuszać się? Iść do lasu „za karę”? Sławomir Murawiec radzi, by wyznaczać sobie cele. Dla kogoś może to być obserwacja ptaków, roślin czy owadów, ktoś inny kocha zbieranie grzybów albo – jak ja – w lesie biega. Mamy więc cel – niespecjalnie obciążający, i niejako mimochodem nadbudowujemy sobie coś, co daje nam siłę psychiczną.
Bez lasów nie ma życia. To najbardziej różnorodne biologicznie ekosystemy lądowe na Ziemi, zamieszkiwane przez ponad 80% gatunków roślin i zwierząt. Odgrywają kluczową rolę w łagodzeniu i ograniczaniu zmiany klimatu, m.in. poprzez zmniejszanie wahań temperatury czy pochłanianie dwutlenku węgla. Działają jak naturalne filtry, oczyszczając powietrze. Ale funkcja przyrodnicza lasów to jedno. Rzadko chyba pamiętamy, że pełnią one także rolę społeczną – są źródłem utrzymania, leków, paliwa, żywności i schronienia dla ponad 1/4 światowej populacji ludzi.
Jest stare przysłowie: „Nie było nas, był las, nie będzie nas, będzie las”. Czy możemy to przyjąć za pewnik? Nie tylko przecież w Polsce rządzący mają skłonności do traktowania lasów przedmiotowo, wycinania, niewłaściwego zarządzania (patrz: Amazonia). Ważne więc, żeby las rzeczywiście był. Dla wszystkich na zawsze – tak brzmi hasło Forest Stewardship Council.