1. Zwierciadlo.pl
  2. >
  3. REKLAMA

Atopowe zapalenie skóry u dziecka: czym smarować, jak leczyć?

Atopowe zapalenie skóry to najczęstsza choroba skóry, jaka występuje u małych dzieci. Sprawdź, jakie są jej przyczyny i dowiedz się, czym smarować malucha, aby zmniejszyć uporczywe swędzenie i właściwie nawilżyć przesuszony naskórek.

Czym jest atopowe zapalenie skóry?

Atopowe zapalenie skóry jest to choroba alergiczna o charakterze przewlekłym. Cechuje ją występowanie nadmiernie suchej i łuszczącej się skóry połączonej ze świądem. Ze względu na osłabienie bariery skórnej, u osób z AZS bardzo często dochodzi do wtórnych zakażeń wirusowych oraz bakteryjnych.

Na skórze często wykrywa się również całe kolonie gronkowca złocistego, co wymaga podania antybiotyku. Częstość zakażeń S. aureus (gronkowcem) wynika w dużej mierze z niedoboru sfingozydów. Są to lipidy występujące w skórze, które chronią przed zakażeniem przez patogeny. Ponadto podatność na zakażenia skórne jest wynikiem zbyt małej ilości dermicydyny, która jest peptydem przeciwustrojowym, produkowanym przez gruczoły potowe.

Za brak odporności skórnej odpowiadają także niedobory ilościowe dwóch głównych klas AMP, czyli katelicydyn oraz β-defensyn. Beta-defensyna jest to białko, które posiada właściwości antybakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe, jak również przeciwpasożytnicze. Jest ono integralną częścią bariery nabłonkowej, dlatego zaburzenia w jej obrębie powodują podatność np. na egzemy, alergie skórne i zakażenia naskórka. Nadmierna suchość oraz zwiększone ryzyko zakażenia drobnoustrojami to również wynik niedoboru filagryny – kluczowego białka, które odpowiada za mocną barierę ochronną naskórka.

Objawy atopowego zapalenia skóry

Atopowe zapalenie skóry najczęściej objawia się w postaci pęcherzyków lub wyprysków, które występują w zgięciach łokci lub kolan, jak również na twarzy, skórze karku, okolicach nadgarstków, grzbietach dłoni albo stóp.

Zmianom zapalnym skóry towarzyszą przy tym nadżerki, sączący się płyn, strupki. Oprócz tego pojawia się znaczne wysuszenie skóry oraz jej świąd. Skóra może stać się bardzo szorstka i zacząć się łuszczyć, co powoduje u dzieci dużą chęć do drapania. Taka podrapana skóra jest jednak łatwym łupem dla bakterii i wirusów, które przez naruszony naskórek dostają się do jej głębszych warstw.

Atopowe zapalenie skóry u dziecka – czym smarować i jak leczyć?

Zgodnie z zasadami przyjętymi przez Towarzystwo Dermatologiczne, postępowanie lecznicze w AZS obejmuje: profilaktykę, odpowiednią pielęgnację skóry, leczenie miejscowe, jak również leczenie ogólne.

Profilaktyka

Postępowanie profilaktyczne jest bardzo podobne do tego, jakie stosuje się przy wszystkich typach chorób znajdujących się w kręgu atopii np. w przypadku astmy. Rozpoczyna się ono od profilaktyki pierwotnej, czyli takiej, gdzie dziecko nie ma jeszcze objawów skórnych, ale ze względu na obciążenia rodzinne, istnieje duże prawdopodobieństwo, że AZS u niego wystąpi. Ten rodzaj profilaktyki kładzie nacisk na karmienie dziecka piersią co najmniej do 6 miesiąca życia oraz unikanie w pierwszym okresie życia ekspozycji na silne alergeny powietrznopochodne, a więc np. roztocza kurzu domowego.

Jeśli dziecko już od początku wykazuje objawy AZS, wówczas wdrażana jest profilaktyka wtórna. Obejmuje ona takie działania jak: dokładna diagnoza dziecka w celu kwalifikacji do alergicznego lub niealergicznego typu AZS oraz próba eliminacji alergenu. W skład profilaktyki wtórnej wchodzi również właściwa pielęgnacja skóry.

Aby nie nastąpił dalszy rozwój alergii i oprócz atopowego zapalenia skóry nie wystąpiły również objawy ze strony układu oddechowego, stosuje się profilaktykę dodatkową. Obejmuje ona na przykład takie działania jak podanie leków przeciwhistaminowych.

Leczenie miejscowe

Pielęgnacja skóry

Pielęgnacja skóry wchodzi w skład leczenia miejscowego i stanowi istotny czynnik poprawy wyglądu oraz stanu naskórka. Dzięki niej znika uciążliwy świąd, a pęknięcia i drobne ranki szybciej się goją.

Skóra atopowa to skóra bardzo sucha. Wynika to głównie z niedoboru ceramidów, które tworzą szczelną barierę ochronną naskórka, jak i z przeznaskórkowej utraty wody (TEWL). Taka skóra ma tendencje do pękania oraz świądu, w związku z tym podstawową czynnością pielęgnacyjną powinno być jej nawilżanie oraz natłuszczanie.

Kremy, które sobie z tym radzą, to emolienty. Posiadają one w swoim składzie zarówno lipidy, jak i humektanty. Te pierwsze uszczelniają barierę naskórka i zapobiegają nadmiernemu parowaniu wody. Te drugie - mają właściwości higroskopijne, co oznacza, że przyciągają do siebie cząsteczki wody i w ten sposób powodują, że skóra jest bardziej miękka i lepiej nawilżona.

Do najczęściej spotykanych humektantów należą: gliceryna, mocznik, sorbitol, glikol propylenowy, kwas hialuronowy, kwas mlekowy, mleczany. Z kolei lipidami, które najlepiej uszczelniają naskórek od zewnątrz są te pochodzące z olejów roślinnych. Dlatego właśnie krem dla osób z AZS powinien zawierać oliwę z oliwek, olej z rokitnika albo też masło shea. Barierę ochronną naskórka i lepszą ochronę przed zakażeniami zapewnią skórze również prebiotyki. Jeśli są zawarte w kremie, wspomogą naturalną florę bakteryjną skóry i sprawią, że będzie lepiej odpierać ataki patogenów.

Maści i leki miejscowe

W przypadku wystąpienia wyprysku, owrzodzeń, czy stanu zapalnego skóry, u osób z atopowym zapaleniem skóry stosuje się różnorodnego rodzaju leki działające miejscowo, jak chociażby glikokortykosteroidy. Należą do nich przede wszystkim prendizolon, hydrokortyzon, klobetazol. Stosuje się je przy ostrych zmianach wypryskowych.

Z kolei przy pojawiającym się stanie zapalnym (kiedy nie chce się stosować glikokortykosteroidów) pomocne są inhibitory kalcynuryny. Ze względu na skłonność osób z AZS do pojawiania się na skórze gronkowca złocistego, pacjentom zaleca się stosowanie miejscowo triclosanu lub chlorheksydyny.

Leczenie ogólne

W momencie, gdy dochodzi do wtórnego i rozległego zakażenia gronkowcem złocistym, pacjentowi podaje się leki o działaniu przeciwdrobnoustrojowym, takie jak: penicyliny półsyntetyczne, cefalosporyny pierwszej i drugiej generacji. Jeśli osoba z AZS wykazuje alergię na wyżej wymienione leki, alternatywą leczenia w przypadku S. aureus jest klindamycyna, jak również kwas fusydowy stosowany doustnie.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Źródła:

  • Rola zakażeń w atopowym zapaleniu skóry, praca zbiorowa, „Dermatologia po Dyplomie” 2011, tom 2, nr 2, s. 17-26
  • K. Welz-Kubiak, A. Reich, Znaczenie emolientów w codziennej pielęgnacji skóry, „Forum Dermatologicum” 2016, tom 2, nr 1, s. 20-23
  • K. Śliwa, E. Sikora, J. Ogonowski, Kosmetyki do pielęgnacji skóry atopowej, „Wiadomości chemiczne” 2011, nr 65, s. 7-8
  • Atopowe zapalenie skóry – współczesne poglądy na patomechanizm oraz metody postępowania diagnostyczno-leczniczego. Stanowisko grupy specjalistów Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, praca zbiorowa, „Postępy Dermatologii i Alergologii” 2010, tom 27, nr 5, s. 365-383

Share on Facebook Send on Messenger Share by email
Autopromocja
Autopromocja

ZAMÓW

WYDANIE DRUKOWANE E-WYDANIE
  • Polecane
  • Popularne
  • Najnowsze