Od momentu zgłoszenia się rodziców do ośrodka adopcyjnego do zaadoptowania dziecka mija od 2 do 4 lat. Procedury, kursy kwalifikacyjne, postępowanie sądowe - to wszystko zabiera sporo czasu. Nie jest to jednak czas całkiem stracony. Jest to czas, w którym rodzice adopcyjni mają szansę przygotować się do nowej roli.
Motywacja
Motywacją do starania się o adopcję jest najczęściej niemożność posiadania własnych, biologicznych dzieci. Rzadziej kieruje nami poczucie „misji”. W krajach Europy Zachodniej o adopcję jest bardzo trudno. Większa świadomość społeczna dotycząca antykoncepcji oraz lepsza pomoc socjalna dla matek w trudnej sytuacji życiowej, zmniejsza liczbę „niechcianych” dzieci.
W Polsce, ilość rodziców oczekujących na zdrowe, najchętniej małe, dziecko, przewyższa liczbę dzieci z uregulowaną sytuacją prawną. Dlatego pracownicy ośrodków adopcyjnych starają się, nie tylko jak najlepiej wybrać, ale także przygotować kandydatów na rodziców do nowej roli.
Podstawowe wymagania
Zanim rodzice zdobędą odpowiednie kwalifikacje, muszą udowodnić, że są w stanie zapewnić dziecku względną stabilność materialną, że posiadają mieszkanie i pracę. Od małżeństw wymaga się pięcioletniego stażu, co ma zmniejszać ryzyko rozejścia nowych rodziców. Dodatkowo przyjmuje się, że maksymalna różnica wieku między matką a dzieckiem nie powinna przekraczać 40 lat. Istnieje również możliwość adopcji dziecka przez samotnego rodzica. Wtedy przydatna może okazać się deklaracja pracodawcy, że będzie starał się, w miarę możliwości, ułatwiać pracownikowi pogodzenie pracy z wychowywaniem dziecka.
Dopiero po spełnieniu tych podstawowych wymagań, rodzice mogą przejść 10 miesięczny kurs przygotowawczy. Składa się on ze spotkań indywidualnych oraz rozmów z obojgiem rodziców, a także z testów psychologicznych. Niezmiernie ważne jest zaakceptowanie faktu, że nie można mieć własnych dzieci. Zrozumienie tego, że dzieci adoptowane są biologicznie inne. Rodzice muszą zastanowić się, na ile kwestie genetyczne mają dla nich znaczenie. Czy nie jest tak, że noszą w głowie obraz „swojego” dziecka. Czy nie będą zawiedzeni, jeśli przysposobione dziecko nie będzie do nich podobne, nie spełni ich oczekiwań? Jednym słowem rodzice powinni „przepracować” różne swoje rozterki i wątpliwości, zanim dostaną dziecko.
Ja jako rodzic, ja jako partner
Zdarza się, że podczas kursu uwidaczniają się problemy, które mogą stanąć na drodze do adopcji. Rodzice mogą zostać skierowani na terapię (indywidualną lub terapię par). Czasem należy odrzucić wzorce bycia rodzicem wyniesione z domu, jeśli, zdaniem prowadzących kurs, nie są one adekwatne do sytuacji adopcyjnej. Dla rodziców przysposabiających dzieci starsze niż rok, przeznaczone jest dodatkowe szkolenie (PRIDE). Ma ono na celu uzmysłowić dorosłym, że inaczej wygląda przyjęcie do swojej rodziny dzieci starszych, częściowo ukształtowanych, przez, często niedobre, doświadczenia.
Dlaczego tak pod górkę?
Celem szczegółowych kursów i obostrzeń narzucanych przez ośrodki, nie jest zniechęcanie rodziców do adopcji. Wręcz przeciwnie. Zadaniem tych, którzy pracują z dziećmi oddanymi do adopcji, jest chronienie dzieci przed powtórnym odrzuceniem. Muszą zapewnić maluchom, które przeżyły już jedno rozstanie, aby po raz drugi nie została zerwana ta najważniejsza więź. Jeśli rodzice mają jakiś problem, starają się go więc zidentyfikować, zanim mógłby on powtórnie zranić dziecko.
Jawność
Wielką zmianą we współczesnym podejściu do adopcji jest nacisk położony na jawność. Dzieci od najmłodszych lat informowane są o tym, że choć rodzice adopcyjni kochają je mocno, to biologicznie pochodzą od innych rodziców. Psychologowie zapewniają, że życie w prawdzie na temat swojej tożsamości ma jedynie pozytywny wpływ na relację między dziećmi a rodzicami adopcyjnymi.
Choć nie można do końca porównywać rodzicielstwa biologicznego do adopcji, to wydaje się, że część z tych kursów nie zaszkodziłaby również kandydatom na biologicznych rodziców. W dobie walki o większy przyrost naturalny i promocji mnożenia się za wszelką ceną, nikt tego raczej nie zaproponuje…