Wytrawnego manipulatora niełatwo jest przejrzeć. Możemy znać go latami i nigdy nie poznać jego prawdziwej twarzy. Ci inteligentniejsi umieją świetnie się kamuflować i chowają swój arsenał najbardziej podstępnych zagrywek, by wykorzystać go w zupełnie nieoczekiwanym momencie. Nawet najlepszy manipulator ma jednak kilka słabych punktów, które obnażają jego prawdziwą naturę. Lepiej je poznać, zanim padniemy jego ofiarą.
Nie trzeba na własnej skórze doświadczyć gaslightingu czy szantażu emocjonalnego ze strony manipulatora, aby znaleźć się w orbicie jego wpływów. Czasem jego szkodliwe skłonności przejawiają się w bardzo subtelnych, wręcz podprogowych gestach czy zachowaniach. Amerykański psycholog Seth J. Gillihan w swoim tekście dla Psychology Today zwraca uwagę, że sam manipulator może nie być do końca świadomy swojego postępowania – co nie oznacza, że na drodze do ukrytego celu nie sięgnie po bardziej dotkliwe środki.
Ekspert wymienia kilka cech, które są przejawem utajonych skłonności do manipulowania. Jeśli zauważasz je u którejś z osób ze swojego otoczenia, nie rób gwałtownych ruchów – po prostu baczniej jej się przyglądaj i nie ufaj na ślepo. To mogą, ale nie muszą być zwiastuny przyszłych napięć w waszych relacjach.
Odpowiedz „tak” lub „nie" na podane niżej pytania. Jeśli więcej niż 2 odpowiedzi są twierdzące, zachowaj czujność.
Czy osoba, którą podejrzewasz o skłonność do manipulacji...
...hojnie rozdaje komplementy?
Gdy ktoś nas komplementuje, od razu zyskujemy do niego większą sympatię i jesteśmy bardziej skłonni do spełniania jego życzeń. Ukryty manipulator zręcznie ten fakt wykorzystuje. Ponieważ traktuje ludzi jak środek do osiągnięcia celu, schlebiając im, pragnie ułatwić sobie zadanie. Jeśli komplement kierowany jest pod naszym adresem, urzeczeni tym gestem możemy łatwo przegapić niepokojący sygnał. Warto jednak zwrócić uwagę, jak często potencjalny manipulator wkrada się w łaski innych osób. Jeśli nie szczędzi im pochlebstw (zwłaszcza, gdy są to osoby wpływowe), powinna nam się zapalić czerwona lampka.
...zawsze chce być na wyrost „miły”/„miła”?
Bycie serdecznym i uprzejmym jest podstawą zdrowych relacji międzyludzkich. Ale nie wtedy, gdy zachowanie to jest podszyte fałszem i obliczone na efekt. Wówczas można z dużym prawdopodobieństwem założyć, że kryje się za nim jakiś cel. Na szczęście większość z nas potrafi trafnie wyczuć, gdy dana osoba w towarzystwie jest przesadnie i nienaturalnie „miła”. Jeśli podejrzewamy, że czyjś przyklejony do twarzy uśmiech i nadskakiwanie innym to tylko maska – lepiej zaufać intuicji.
Czytaj też: Toksyk w pracy – instrukcja obsługi. 8 metod radzenia sobie z jego złośliwymi i uciążliwymi zachowaniami
...uzależnia swoje zachowanie od tego, z kim przebywa?
Zręczny manipulator może przybierać różne oblicza, w zależności od tego, co bardziej mu się w danym momencie opłaca i u kogo chce sobie nabić kilka dodatkowych punktów. Nie chodzi tu oczywiście o sytuacje, w których przybieramy inną postawę ze względu na szacunek do kogoś albo zewnętrzne okoliczności – takie zjawisko jest naturalne i powszechne. Manipulator zakłada różne maski w obrębie tego samego towarzystwa. Najprostszy przykład? Koleżanka, która przed nami skarży się na kogoś i go krytykuje, a następnie spoufala się z nim na naszych oczach. Albo kolega z pracy, który “nienawidzi tej roboty”, ale rozpływa się w zachwytach w towarzystwie szefa lub bardziej wpływowych współpracowników. Jeśli ktoś nie ma żadnego problemu, by w ciągu 3 sekund przeistoczyć się w kompletnie inną osobę – uważaj, bo jest zdolny do naprawdę brzydkich zagrywek.
...uwielbia pochlebstwa?
Choć jednym z ulubionych narzędzi manipulatorów jest sypanie komplementami, sami często przejawiają do nich słabość. Wierzą bowiem (prawdopodobnie podświadomie), że im bardziej będą lubiani i podziwiani, tym szybciej osiągną wymarzony cel. Uzbrojeni w tą wiedzę, możemy łatwo pokonać manipulatora jego własną bronią i uniknąć wplątania w jego toksyczne gierki.