Simone de Beauvoir – ikona feminizmu, która nie bała się zadawać trudnych pytań

Ta prywatna historia mocno zdefiniowała to, czym zajmowała się potem przez całe dorosłe życie. W swoich pracach bardzo często inspirowała się egzystencjalizmem, stawiała pytania o sens życia w tym pełnym absurdów świecie, na który człowiek – a przede wszystkim kobieta – został skazany.

Simone de Beauvoir – życie i książki

Szybko się zbuntowała, bo już jako 14-latka zadawała niewygodne pytania, odrzucając zakłamaną, mieszczańską moralność rodziny i jej konserwatywne poglądy w kwestii wiary. Rodzice nie potrafili zrozumieć jej postępowania i zawsze oskarżali ją o prowadzenie rozwiązłego i niemoralnego trybu życia.

Simone de Beauvoir urodziła się 9 stycznia 1908 r. w Paryżu, w arystokratyczno-mieszczańskiej rodzinie. Zdobywała wiedzę m.in. na paryskiej Sorbonie, gdzie uczyła się literatury francuskiej, języka greckiego, łaciny i filozofii. Potem studiowała na ekskluzywnej École Normale Supérieure. Jej błyskotliwe uwagi podczas licznych studenckich dyskusji budziły ogromne zainteresowanie. Tak nawiązała znajomość z Jean-Paulem Sartre'em, z którym następnie związała się życiowo i zawodowo. Mówi się, że to pod jego wpływem, zainspirowana postawą Sartre'a, podjęła ostateczną decyzję o drodze, jaką chciała podążać.

Dziś uznawana jest za pionierkę drugiej fali feminizmu, który oprócz problemów podejmowanych przez feminizm pierwszej fali – jak edukacja i zmiany w prawie – zajmował się także równouprawnieniem na rynku pracy, kwestiami aborcji oraz kobiecą seksualnością.

Simone de Beauvoir jest autorką w sumie 12 książek, z czego najważniejszymi i najbardziej znanymi w Polsce są: pamiętniki „W sile wieku”, „Pamiętnik statecznej panienki”, „Siłą rzeczy”, traktat o sytuacji kobiet „Druga płeć” oraz powieść „Mandaryni”.

Pisarka zmarła 14 kwietnia 1986 r., została pochowana na paryskim cmentarzu Montparnasse.

Simone de Beauvoir – cytaty z książki „Druga Płeć”, najważniejsze i wciąż aktualne

1. „Nie rodzimy się kobietami – stajemy się nimi”.
   

2. „Historia wykazała, że to mężczyźni zawsze rozporządzali wszelką praktyczną władzą. Od początków patriarchatu uznali za właściwe, by kobieta znalazła się w stanie zależności: przeciwko niej skierowali ustawodawstwo; tak więc kobieta rzeczywiście stała się tym, co Inne”.
   

3. „Kiedy uczennice spacerują po ulicach wesołą gromadką, jak to robią uczniowie, ściągają na siebie powszechną uwagę. Iść dużymi krokami, śpiewać głośno, śmiać się, jeść jabłka – to wszystko uważane jest za prowokację i z kolei prowokuje zniewagi lub zaczepki. Beztroskę interpretuje się od razu jako brak wychowania, owa samokontrola, która obowiązuje kobietę, staje się u »dobrze wychowanej panienki« drugą naturą, zabija wszelkie odruchy, hamuje żywotność”.
   

4. „Nieprawdą jest, że kobieta poddaje się mężczyźnie, ponieważ uznaje swoją niższość; natomiast prawdą jest, że ponieważ jest z góry podporządkowana mężczyźnie, stwarza swoją niższość, godząc się ją uznać”.

5. „Nikt nie jest bardziej arogancki, agresywny i pogardliwy wobec kobiet niż mężczyzna niepewny swej męskości”.
   
   
6. „Dopóki w społeczeństwie nie zapanuje idealna równość ekonomiczna, dopóki obyczaje upoważniać będą kobietę do korzystania w roli małżonka i kochanki z przywilejów, które dzierży część mężczyzn, dopóty marzenie o biernym sukcesie będzie tkwiło w kobiecie, hamując jej własne osiągnięcia”.
   
   
7. „Wyobrażenie świata – podobnie jak i sam świat – to dzieło mężczyzn. Opisują świat ze swego punktu widzenia, nie odróżniając go od prawdy absolutnej”.
   
   
8. „Małżeństwo zawsze miało zupełnie odmienny charakter dla kobiety niż dla mężczyzny. Obie płci są sobie wzajemnie niezbędne, ale ta niezbędność nie stworzyła między nimi równości”.
   
   
9. „Żeby znaleźć w sobie dom, trzeba jednak najpierw spełnić się działaniach lub czynach”.
   
   
10. „Kontrola urodzeń i legalne spędzanie płodu umożliwiłyby kobiecie swobodną zgodę na macierzyństwo”.
    
    
11. „Dużo wad, które zarzuca się kobietom – jak przeciętność, ograniczenie, drobiazgowość, nieśmiałość, lenistwo, lekkomyślność, służalczość – wynika po prostu stąd, że mają zamknięty horyzont. Kobieta rzekomo jest zmysłowa, tarza się w immamencji – ale przecież tam ją uwięziono”.
    
    
12. „Łatwo więc zrozumieć, że kobieta odrzuca męską logikę nie tylko dlatego, że ta logika nie przystaje do jej doświadczenia, lecz również dlatego, że w rękach mężczyzny rozum staje się podstępną formą przemocy”.
    
    
13. „Kiedy kobieta będzie mogła kochać z poczuciem własnej siły, a nie – słabości, kochać nie po to, by przed sobą uciec, lecz by się odnaleźć, nie ze siebie zrezygnować, lecz by się potwierdzić – wówczas miłość stanie się dla niej, jak dla mężczyzny, źródłem życia, nie zaś śmiertelnym niebezpieczeństwem”.
    
    
14. „Największą przewagą mężczyzny, którą odczuwa już od dzieciństwa, jest to, że ludzkie powołanie nie stoi w sprzeczności z męskim przeznaczeniem”.
    
    
15. „Niezliczone konflikty, wybuchające między mężczyznami a kobietami, spowodowane są tym, że żadne nie bierze na siebie wszystkich konsekwencji sytuacji, którą mężczyzna narzuca, a kobieta znosi”.
    
    

Cytaty pochodzą z książki „Druga Płeć”, przekład: Gabriela Mycielska, Maria Leśniewska, Wydawnictwo Jacek Santorski & Co, Warszawa 2003.