Bóg wespół z Rogerem Vadimem stworzyli kobietę. Za stworzeniem dziewczyny stoi za to Sofia Coppola. Nie ona pierwsza pochyliła się nad „podlotkami”, ale to jej wizja stanu przejściowego zapisała się w historii kina.
Wielu zarzucało jej, że zniszczyła „Ojca Chrzestnego”, największe dzieło swojego własnego ojca, po dziś dzień uważane za filmowy bastion męskości. Potem posunęła się o krok dalej i wprowadziła na wielki ekran pokaźne pokłady dziewczyńskości. Na zakulisowych zdjęciach najczęściej widzimy ją w prostych T-shirtach i bluzach. Do swojej minimalistycznej szafy wpuściła Charlotte, bohaterkę „Między słowami”. Pozostałe podopieczne ubrała w kokardki, ukwiecone sukienki lub krótkie spódniczki. I umieściła je w pastelowym świecie, raz nawiązującym do francuskich makaroników, innym razem Louboutinów zachłyśniętych sławą nastolatek z Los Angeles. Być może to właśnie krytyka, jaka spadła na nią po roli Mary Corleone, zapoczątkowała fascynację społeczną obsesją na punkcie młodych kobiet. Okiem kamery podąża za kolejnymi postaciami. Podgląda je przez okienne szyby i zagląda do sypialni, w których żaden detal nie jest przypadkowy. Dziewczyny Coppoli zazwyczaj są zagubione i nieszczęśliwe, nawet jeśli opływają w przepychu. Dojrzewające widzki dostrzegły w nich odbicie swoich trosk. Subtelny styl przemawiał do publiczności 25 lat temu, przemawia i dziś – dla pokolenia Z ujęcia z filmów Amerykanki stały się inspiracją do nagrywania estetycznych tiktoków. Jak wygląda dziewczyńskość Sofii Coppoli? Przyglądamy się najważniejszym dziełom reżyserki.
„Przekleństwa niewinności” (1999)
Fot. materiały prasowe Paramount Pictures
„Kiedy jesteś nastolatką, jesteś najbardziej poetycka – masz czas na myślenie o niebieskich migdałach, oddawanie się swoim sympatiom i melancholijnym uczuciom” – mówi Coppola. Gdy doszły ją słuchy, że powieść Jeffrey'a Eugenidesa ma zostać przełożona na język kina w mroczny i brutalny sposób, postanowiła wyrazić sprzeciw. I tak w 1999 roku przedstawiła światu „Przekleństwa niewinności”, pierwszy pełnometrażowy film w swoim dorobku. Historia sióstr Lisbon nie zyskała happy-endu, choć skąpane w słońcu przedmieścia zdają się tego wymagać. Niektórzy sądzą, że zmiana perspektywy obdarła siostry z tajemniczości, ale atmosfera i dopracowana scenografia zapewniły mu miano kultowego. Tak jak mieszkający w sąsiedztwie chłopcy poznajemy motywacje wrażliwych blondynek, krążąc wzorkiem po pokojach skrywających pluszowe zabawki, kosmetyki, bieliznę i religijne artefakty. W każdym kadrze kruchość przenika się z powolnym wejściem w dorosłość i budzącą się seksualnością, o czym przekonacie się w naszej galerii.
Zobacz też: Ona z miłości była w stanie zrobić wszystko, on zamknął ją w złotej klatce. Recenzja filmu „Priscilla” Sofii Coppoli
„Między słowami” (2003) Fot. materiały prasowe Focus Features
Charlotte, bohaterka „Między słowami”, z pozoru jest już w pełni ukształtowaną kobietą. Z dyplomem i obrączką na palcu. Mimo to nadal poszukuje swojej drogi, nie czuje się spełniona na żadnym polu i – podobnie jak siostry Lisbon – jest potwornie znudzona. Z jej wyobcowaniem (wzorowanym na osobistych przeżyciach Coppoli) utożsamiała się nie tylko publiczność, ale także siedemnastoletnia Scarlett Johansson. „To było wyzwanie, ponieważ byłam bardzo młoda i przebywałam z dala od mojego licealnego chłopaka. Byłam w pewnym sensie odizolowana w tym środowisku i wszystko kręciło się wokół ciężkiej pracy. Patrząc na to z perspektywy czasu, to wszystko sprawiało wrażenie jednego wielkiego jet lagu” – wspominała pracę na planie.
„Maria Antonina” (2006) Fot. materiały prasowe Columbia Pictures
Na początku „Przekleństw niewinności” lekarz dziwi się próbie samobójczej Cecilii. „Co ty tutaj robisz? Jesteś jeszcze za młoda, żeby wiedzieć, jak trudne potrafi być życie” – dopytuje. „No tak, doktorze, nigdy nie był pan trzynastoletnią dziewczynką” – odpowiada pacjentka. A co gdy w wieku czternastu lat przybywasz do Wersalu, aby poślubić następcę tronu? Maria Antonia, grana przez Kirsten Dunst, szybko wyzbywa się złudzeń co do francuskiego dworu. Odziana w suknie z turniurą staje się pałacowym eksponatem. Niezależnie od nastroju tytułowej bohaterki, wzmagającego się uczucia klaustrofobii i znużenia, plan zdjęciowy jest jednak obficie podlany lukrem. Gdzie nie spojrzeć pełno jest poduszek, ozdobnych tapet i słodkości, ot, atrybutów dziewczyńskości. Psst, czasem Coppola puszcza do widza oko i stawia u stóp Marii Antoniny kolorowe trampki.
„Na pokuszenie” (2017) Fot. materiały prasowe Focus Features
W klimatycznym dramacie „Na pokuszenie” Coppola znów przenosi nas do dawno minionej epoki, a dokładniej w mroczne czasy wojny secesyjnej opisane przez Thomasa P. Cullinana. Tak jak siostry Lisbon były zamknięte w murach domu przez surowych rodziców, tak zamożne mieszkanki żeńskiego internatu są odcięte od świata przez trwającą wokół zbrojną zawieruchę. Nagłe pojawienie się w szkole rannego żołnierza zaburza pozorny spokój uczennic, rozbudza pożądanie i zainteresowanie życiem toczącym się z dala od bezpiecznej rezydencji. Reżyserka kolejny raz bacznie obserwuje rozkwitające dziewczęta, które muszą zmierzyć się z zawiłą rzeczywistością pełną niejasnych intencji. Na szczególną uwagę zasługują stroje. Jak w wywiadzie dla Fashionisty powiedziała kostiumografka Stacey Battat, przepuszczające mgliste światło tkaniny oddają romantycznego ducha Edwiny, a falbanki podkreślają zalotność i kokieterię Alicii. Nie dajcie się jednak zwieść. Tym razem kwiatowymi wzorami i lekkimi materiałami kryje się coś więcej niż naiwne marzycielstwo.