Jesień? Czas na dobrą książkę! Oto kilka tytułów, na które warto zwrócić uwagę

Artykuł pochodzi z miesięcznika „Zwierciadło” 8/2025.

C Pam Zhang „Kraina mleka i miodu”

C Pam Zhang w swojej powieści wyobraża sobie nie tak odległą i niepokojąco wiarygodną przyszłość świata. Lekceważenie zmian klimatu w końcu prowadzi do katastrofy, zasoby się wyczerpują, nie ma wielu owoców i warzyw, zwierzęta hodowlane dawno wymarły, pandemie szerzą się jedna za drugą, ziemia jest jałowa i szara. Zresztą wszystko jest szare, bo cały rok smog zakrywa słońce. Miło? Niespecjalnie.

W takich okolicznościach przyrody bohaterka tej powieści wykonuje ginący zawód: jest kucharką. Nie mając już nic do stracenia, przyjmuje tajemniczą posadę u ekscentrycznego miliardera gdzieś we Włoszech. Niespodzianka: w piwnicach sterylnej posiadłości są przechowywane rozmaite i dawno zapomniane dobrodziejstwa, w tym krwistoczerwone truskawki i rzadki rodzaj kaczego mięsa. Szefowa kuchni ma się wykazać i przyrządzać potrawy dla równie ekscentrycznych gości. Czy to w porządku wobec głodującej i biedniejszej reszty świata? A może nie o kaprysy bogaczy tak naprawdę chodzi? I czy jest jeszcze dla ludzkości jakaś nadzieja? Intryga jest piętrowa, a powieść napisana tak zmysłowo, że aż cierpnie skóra.

Audioserial „Rewanż”, scenariusz Alicja Czepli, reżyseria Anna Pawluczuk

Fanów tenisa do słuchania tego serialu(na Audiotece) namawiać nie trzeba, ale sport to tylko pretekst, by opowiedzieć coś więcej: o presji i rywalizacji, morderczym wyścigu, oczekiwaniach nadmiernie ambitnych rodziców, hejcie i szukaniu siebie. Marta (Wiktoria Kruszczyńska) wraca na kort po rocznej przerwie. Okazuje się, że ma prześladowcę, który żąda, by zakończyła karierę. Robi się naprawdę groźnie. Kryminalny wątek jest wciągający, ale najciekawsze są relacje Marty ze sobą i otoczeniem, jej poczucie, że nie zasługuje na miłość, więc musi być uszczypliwa. Historia odpowiednia dla młodzieży, ale starszych też rozczuli.

Audiobook „Męczennik” Kaveha Akbara

To powieść do słuchania (lub czytania) dla każdego, kto szuka w życiu głębszego sensu. Cyrus Shams przez długi czas szuka raczej bezowocnie i ucieka w nałogi, alkohol, narkotyki. Jego matka zginęła dawno temu w katastrofie lotniczej, a ojciec niezbyt się nim przejął. Cyrus jest poetą (jak autor książki) i znajduje w końcu pocieszenie u innej artystki, kobiety z amerykańsko-irańskimi korzeniami, która w ramach performance’u zaprasza chętnych do rozmowy w muzeum. Coś jak „Artystka obecna” Mariny Abramović, tylko z dialogami. No i tutaj sytuacja wymyka się spod kontroli. Wciągający audiobook czyta Paweł Paprocki.

„Irlandzka dziewczyna”, Edna O’Brien

Dawno temu ukazało się w Polsce kilka jej książek. Zanim pojawi się ich więcej, warto poznać ją samą: Edna O’Brien była nieszablonowa, wymykała się schematom. Zrezygnowała z kariery farmaceutki, kusił ją blichtr, imponowały sławy. Mamy ich w „Irlandzkiej dziewczynie” całą plejadę, od brzdąkającego na gitarze Paula McCarteneya po Ronalda Davida Lainga, słynnego psychiatrę. Przyjaciółką O’Brien mogła też nazywać Jackie Onasis (Kennedy). Przez 10 lat starły się tylko raz. „Irlandzka dziewczyna” to pamiętnik, miszmasz anegdot, wspomnień z dzieciństwa i spotkań z ikonami XX wieku. Pisany bez grama próżności, za to z dużą dozą przenikliwości zarówno względem sław, jak i siebie samej.

„Przyjaciele muzeum”, Heather McGowan

Rzecz spodoba się fanom sztuki, ale i osobom zatrudnionym w instytucjach kultury, bo świetnie wyłapuje różne absurdy tej pracy. Fani komedii też będą zadowoleni, choć to komedia na granicy tragedii. Diane Schwebe, dyrektorka muzeum, ma na głowie uroczystą galę i mnóstwo nagłych pożarów do ugaszenia. Ktoś obrabował posąg Śiwy, ktoś się zatruł krewetkami. Tempo jest szalone, bohaterowie liczni. Utrzymać w ryzach taki chaos to, nomen omen, wielka sztuka.

„Neapol słodki jak sól”, Piotr Kępiński

Autor kapitalnych „Szczurów z via Veneto” tym razem zabiera czytelników do Neapolu, miasta paradoksów, wszechobecnych śmieci i tysiąca lodziarni. „Tu jest Neapol, tutaj je się zawsze”, powiada kelner na piazza Carità. Kto ma poczucie, że czas się w tym mieście zatrzymał, tego z tego błędu wyprowadzi wyprawa z Kępińskim. „Neapol to świat z lekka psychotyczny. Z jednej strony religijny, dewocyjny wręcz, z drugiej okrutny i zbrodniczy”, pisze i nie boi się zajrzeć w każdy kąt.

„W drodze do Hemingwaya”, Jacek Dubois

Jacek Dubois, jeden z bardziej znanych adwokatów w Polsce, jest też autorem kilkunastu książek. Najnowszą tworzy dziewięć opowiadań. W jednym z nich – od którego wziął tytuł cały zbiór – bohaterem jest… adwokat. Właśnie rozpoczął terapię, a dotyczący Ernesta Hemingwaya wątek, jaki wypłynie podczas sesji, okaże się ważny dla rozwoju wypadków. Co lub kto mnie w życiu prowadzi? Te pytania stawia nie tylko to jedno opowiadanie.

„Trąba powietrzna”, Tomasz Jastrun

Zakazana miłość – czasem to całkiem niewinne uczucie, jak w przypadku jednej z bohaterek zakochanej w księdzu. Wielu jest tu także mężów nieszczęśliwych w małżeństwie. Bywają w tym całkiem zabawni, tak jakby bycie nieszczęśliwym sprawiało im jakiś rodzaj satysfakcji. Tomasz Jastrun w swoich opowiadaniach pisze o sprawach niby błahych, ale w gruncie rzeczy najważniejszych.

„Poszukiwany Franz Kafka”, Remigiusz Grzela

Madame Czyżyk (pochodzącą z Częstochowy aktorkę teatru żydowskiego) Franz Kafka uwielbia, od kiedy widzi ją na scenie w Pradze. Jest tam i Dżak Lewi z Warszawy. Z nim połączy Kafkę przyjaźń. Ta reporterska książka podąża śladami osób, z którymi los zetknął słynnego pisarza. Także śladami jego ukochanej Dory Diamant, dziewczyny z podłódzkich Brzezin. Osób, które odcisnęły ślad na życiu i twórczości Kafki.