Nowoczesna przemoc nie zostawia sińców na ciele, nie niszczy ubrań, podręczników, nie polega na gnębieniu ofiary w szkolnej toalecie. Przed współczesną przemocą nie można się ukryć, zostawia po sobie często na zawsze bardzo materialny ślad, a jej pozostałości w psychice goją się dużo trudniej niż rany na ciele. Czym jest cyberbullying? – tłumaczy Żaneta Rachwaniec-Szczecińska, psycholog z Uniwersytetu SWPS w Katowicach
To rodzaj przemocy z użyciem nowoczesnych technologii, głównie internetu oraz telefonów komórkowych. Takie akty są powtarzalne i mają na celu wyrządzenie szkody emocjonalnej innej osobie. Zjawisko przybiera różne formy, takie jak: nękanie, groźby, publikowanie lub rozsyłanie ośmieszających filmów, zdjęć czy informacji. To także wykluczanie z grup online np. facebookowych grup klasowych czy forów internetowych. Przemoc przejawia się również poprzez wzniecanie konfliktów poprzez użycie agresywnego języka, uzyskiwanie od kogoś online informacji w celu późniejszego ujawnienia ich i wykorzystania na niekorzyść danej osoby. Ostatnio można dużo usłyszeć o sextingu, czyli rozsyłaniu tekstów lub obrazów o tematyce seksualnej.
Statystyki pokazują, że cyberprzemocy doznaje od 20 do nawet 50 proc. młodych ludzi. O tym, jak poważny jest to problem świadczy nie tylko jego skala, ale również konsekwencje, jakie cyberbullying może powodować. Media wielokrotnie nagłaśniały już przypadki samobójstw nastolatków, po tym, jak ktoś umieścił kompromitujące ich filmy czy wpisy w sieci.
Młodzież często nie jest świadoma, że prześladowanie kogoś za pośrednictwem mediów elektronicznych to właśnie cyberbullying. Nie identyfikują takich zachowań z przemocą. Ponadto, nękanie za pośrednictwem internetu jest z perspektywy sprawcy dużo prostsze – nie wymaga konfrontacji twarzą w twarz, zapewnia pozorną anonimowość, pozostawia ślady na długo, a także zapewnia praktycznie nieograniczoną publiczność. Z pojęciem cyberprzemocy nie spotkała się również duża część rodziców. Są oni nieświadomi, że popularny Facebook czy Youtube mogą być przyczyną zmian w zachowaniu ich dziecka.
Współcześnie, ten rodzaj przemocy wymaga od sprawcy dużo mniej wysiłku, a do usunięcia śladów, już nie wystarczy jedynie wiadro farby. Obecnie, młodzi ludzie mają dostęp do całego wachlarza narzędzi, które używane w złym celu, potrafią niszczyć życie innych. Nastolatki często nie mają świadomości, że ich działania są nie tylko przemocą, ale również podlegają karze i mogą powodować konsekwencje prawne na mocy art. 190 Kodeksu Karnego §1 „Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”.
Nastolatki, w odpowiedzi na pytanie: Czym jest przemoc?, bez wahania wymieniają: kopanie, bicie, szarpanie, wyzwiska. Nie zastanawiają się nad obmawianiem, hejtowaniem, obraźliwymi wpisami w Internecie. „No co pani, przecież to tylko żarty” – często reagują w ten sposób. Żarty, które jak pokazują statystyki, potrafią zabijać.
Żaneta Rachwaniec-Szczecińska, psycholog, mat. pras.