Według wielu źródeł kaszmir to najcenniejsza tkanina na świecie. Nic więc dziwnego, że ubrania utkane z kaszmiru stały się synonimem luksusu. Ze względu na szereg cennych właściwości – doskonała ochrona przed zimnem to tylko jedna z nich – tkanina jest niezwykle pożądana, co przekłada się też na jej cenę. Delikatność, połysk, lekkość i szlachetny charakter to kolejne atuty kaszmiru. W artykule przyjrzymy się mu bliżej.
Kaszmir – co to za materiał? Proces pozyskiwania tego rodzaju wełny jest czasochłonny. Z czego jest kaszmir? Kosztowny materiał produkuje się z włosia kóz kaszmirskich (Capra Hisca). Zamieszkują one tereny Azji, a dokładniej zbocza Himalajów. Wyjątkowość kaszmiru tkwi przede wszystkim w warunkach, w których żyją zwierzęta. W wysokich górach temperatura często spada nawet poniżej –50 stopni Celsjusza. W efekcie kozy musiały wytworzyć mechanizmy adaptacyjne, by przeżyć w niesprzyjających okolicznościach. Właśnie dlatego wełna kaszmirowa – mimo że jest bardzo cienka – doskonale ogrzewa całe ciało.
Włókna stuprocentowego kaszmiru pochodzą z tzw. podszerstka, czyli warstwy runa najbliżej skóry owcy. Jest on ultracienki, dlatego zbieranie wełny musi odbywać się z dużą delikatnością. Na początek ścina się zewnętrzną, grubszą warstwę runa, a podszerstek wyczesuje grzebieniem z długimi zębami. Z jednej owcy można uzyskać tylko 25 dag kaszmiru, dlatego np. na jeden sweter trzeba zebrać włosie nawet z sześciu zwierząt. Samo tkanie również zajmuje wiele godzin. W produkcji ubrań z nieco gorszego gatunku kaszmiru najczęściej wykorzystuje się już całe runo owiec lub oryginalny podszerstek z domieszką innych materiałów – lnu, wełny owczej bądź jedwabiu. Co ciekawe, współcześnie powstała wegańska alternatywa dla koziej wełny, czyli roślinny kaszmir.
Rozpoznanie kaszmiru nie należy do trudnych zadań. Wystarczy skorzystać z poniższej listy, a ryzyko kupienia „fałszywego” materiału będzie naprawdę niewielkie. Kaszmir łatwo poznacie, kiedy:
- uniesiecie ubranie bez wysiłku – sweter, szal czy narzutka powinny być lekkie jak mgiełka (materiał ma grubość zaledwie 15–19 mikronów);
- obejrzycie je dokładnie – a tkanina będzie błyszczała w subtelny sposób;
- spojrzycie na odzież pod światło – strukturę prawdziwego kaszmiru można porównać do drobnej siateczki z delikatnymi prześwitami;
- przeprowadzicie test pierścionka (obrączki) – kaszmirowy szal ze sprawdzonego źródła będzie tak cienki, że będziecie w stanie przeciągnąć go przez ten rodzaj biżuterii.
Tak, odzież z kaszmiru wyróżniają niesamowite właściwości termoregulacyjne – latem chłodzi, jesienią i zimą ogrzewa. Z tego powodu staje się niezbędna w trakcie chłodniejszych miesięcy, kiedy zapotrzebowanie na wełny i kaszmiry wzrasta. Mówi się, że kaszmir jest aż osiem razy cieplejszy niż pozostałe gatunki wełny! Kaszmir można nosić blisko skóry, ponieważ materiał nie gryzie, jest bardzo miękki w dotyku (otula ciało), działa antybakteryjnie i nie wchłania zapachów. Trzeba też wspomnieć, że kaszmir odprowadza parę wodną z ciała (to zasługa właściwości higroskopijnych), przez co można pożegnać się z niemiłym odczuciem spoconej skóry. Dodatkowo włókna z kóz kaszmirskich nie łapią kurzu oraz brudu.
Kaszmirowe ubrania mogą wyglądać świetnie przez wiele lat. Aby jednak nie straciły swojej formy, konieczne jest właściwe dbanie o wełnianą odzież.
- Golfy lub swetry z kaszmiru najlepiej prać ręcznie. Jeśli decydujecie się na pranie w pralce, trzeba pamiętać o kilku rzeczach: odwróceniu ubrania na lewą stronę, umieszczeniu go w woreczku ochronnym i nastawieniu programu z niewielkim wirowaniem oraz zadbaniu o niską temperaturę (maksymalnie 30°C). Producenci niektórych pralek oferują specjalne programy do prania kaszmirowych lub jedwabnych tkanin – zwróćcie uwagę, czy wasza pralka ma taką funkcję.
- Kaszmirowe ubrania suszcie na płasko (tuż po odsączeniu za pomocą suchego ręcznika). W ten sposób uda się ominąć jedną ze słabości kaszmiru, czyli tendencję do rozciągania się – również pod własnym ciężarem.
- Kaszmir nie powinien mieć kontaktu z żelazkiem. Właściwym sposobem jego wygładzenia będzie bardzo ostrożne użycie parownicy. Czasem wystarczy także dobrze wygładzić materiał podczas suszenia na płaskiej powierzchni.
- Nieskazitelny wygląd kaszmiru często jest zaburzany przez kulkowanie się materiału – w takim wypadku wystarczy użyć specjalnego grzebienia do wyczesania splątanych włókien lub golarki do wełny.
- Kaszmirowe elementy ubioru są też podatne na ataki moli odzieżowych. Aby do tego nie dopuścić, warto umieścić w szafie woreczki z określonymi zapachami: drewnem cedrowym, miętą czy popularną lawendą. Samo ubranie trzymajcie w suchym i chłodnym miejscu, zgodnie z zasadami sezonowego przechowywania odzieży.
W zależności od tego, na jakich terenach żyją kozy, włosie może mieć różne kolory: od czystej bieli przez beż aż po brąz. Zdarzają się też włókna o spokojnej szarej lub ciemnoczerwonej barwie. Jeśli oprócz miękkości, termoregulacji i pięknego połysku wielbicielkom kaszmiru zależy na trwałości, warto wybierać ubrania – zwłaszcza odzież wierzchnią: płaszcze i kurtki – z kaszmiru, ale wzmocnione domieszkami innych włókien.
Kaszmir wykorzystuje się również do szycia efektownych spódnic, spodni, sukienek, kardiganów, topów, swetrów oraz całej gamy tekstyliów do ozdoby: szali, apaszek, chusteczek itp. Nieco wyższa cena kaszmirowych elementów – w stosunku do pozostałych wełnianych – jest w pełni uzasadniona. Wprowadzając do garderoby kaszmir, w zamian zyskujecie ubranie o wielu użytecznych właściwościach i ponadczasowym wyglądzie. Kaszmirowe akcesoria można śmiało nazwać też umilaczami na jesienno-zimowego bluesa.