Jesteś ostatnim „rocznikiem” rodziców, którzy mogą zdecydować, kiedy ich dziecko ma rozpocząć naukę. Dyskusja społeczna skupia się wokół spraw organizacyjnych. Ty jako rodzic powinnaś skupić się na analizie sytuacji twojego dziecka i podjąć decyzję wyłącznie w oparciu o stopień jego gotowości szkolnej.
Dojrzałość szkolna
To kluczowe kryterium startu szkolnego, a co za tym idzie – sukcesu edukacyjnego. Dojrzałość szkolna kojarzy się nam głównie z umiejętnością czytania, znajomością liter i liczeniem. Tymczasem prawdziwa dojrzałość szkolna jest wieloelementowa.
Składowe dojrzałości szkolnej:
- Gotowość do pisania i czytania
- Prawidłowy do wieku rozwój fizyczny
- Odpowiednia sprawność fizyczna
- Rozwój emocjonalny i społeczny
W określeniu, czy twoje dziecko jest gotowe do szkoły, pomogą ci te pytania:
- Czy dziecko chce się uczyć? Czy bawi się w szkołę, pyta o nią? Marzy o tym, żeby być uczniem?
- Czy z własnej (a nie z twojej) inicjatywy zadaje pytania dotyczące liter, napisów, liczb, zjawisk przy-rody, rzeczy, przedmiotów?
- Czy umie bawić się z innymi dziećmi? Czy potrzebuje ich towarzystwa? Umie pogodzić się z przegraną w zabawie? Nie jest agresywne? Czy dziecko jest lubiane przez osoby spoza rodziny?
- Czy umie się samodzielnie ubrać i rozebrać? Wie jak zachować się w sklepie, u lekarza, w bibliotece, w teatrze, gdy jesteśmy u kogoś w domu, gdy spotka sąsiadkę? Czy lubi chodzić z wizytą i umie opowiedzieć, co się wydarzyło?
- Czy chętnie uprawia sport, gra w piłkę? Czy jeździ na rowerze?
Te pytania wskażą ci obszary, nad którymi możesz popracować ze swoim dzieckiem, zanim je puścisz do szkoły. Co konkretnie robić, żeby nie zmarnować tego roku?
Zamiast nadgorliwości
Nie ucz dziecka czytać i pisać! Nauczy się tego w szkole. Ty w domu zajmij się czterema rzeczami:
1. Motoryka drobna — z tym nasze dzieci mają największy problem i tego dotyczy gros wymagań. Bywa, że nie umieją trzymać w rączce żadnego drobnego przedmiotu. Co wtedy robić? Zaproś dziecko do kuchni, pokaż jak obiera się marchew i ziemniaki. Kup mu jego własną obieraczkę. Pokaż jak się nakrywa do stołu i zrób z tego jego domowy obowiązek. Pozwól mu smarować chleb masłem, dżemem, miodem (to trzy różne typy smarowania). Wycinaj ciasteczka. Prace kuchenne są najlepszym naturalnym ćwiczeniem motoryki drobnej. Koniecznie kup też bierki.
2. Sport — postaw na rozwój fizyczny. Jest on często lekceważony, a jego rola jest bagatelizowana przez rodziców, podczas gdy w życiu szkolnym rozwój fizyczny twojego dziecka będzie kluczowym wyznacznikiem jego miejsca w grupie (zwłaszcza, gdy jest chłopcem). Graj w piłkę, biegajcie, róbcie wycieczki rowerowe, naucz dziecko pływać.
3. Rozwój społeczny — zabieraj dziecko w nowe ciekawe miejsca, zwiedzaj wszystkie muzea w mieście, zabieraj do kina i teatru, odwiedzaj domy znajomych, pozwól dziecku na kontakt ze zwierzętami, wizytuj sklepy zoologiczne, wpój nawyk korzystania z biblioteki, animuj kontakty z nowymi ludźmi. Pozwól dziecku na samodzielność. Uwolnij je od swojego stałego dozoru i opieki. I bardzo ważne: przestań dawać fory w zabawie. Daj mu szansę, żebyś się przewróciło, przegrało – słowem: doznało porażki, zanim pójdzie do szkoły.
4. Czytaj dziecku na głos, każdego dnia dwadzieścia minut, i obserwuj jak dwadzieścia minut dziennie lektury zmienia w oczach intelekt i emocje twojego dziecka.
Warto posiedzieć w domu
Dzieci ze środowisk zaniedbanych warto posłać do szkoły jak najwcześniej. Jest to słuszna polityka państwa – wyrównywanie szans. Z drugiej zaś strony dziecko z rodziny inteligenckiej, które wykazuje fragmentaryczne opóźnienia w rozwoju, warto zatrzymać przez rok w domu. Taki rok może wyrównać wszelkie deficyty i zaowocować znakomitym startem szkolnym. Dlatego nigdy nie traktuj posłania dziecka do szkoły w kategoriach ambicjonalnych. Lepiej o rok za późno niż o rok za wcześnie.
Grupa najbardziej zagrożona…
…czyli najbardziej narażona na bycie ofiarami przemocy szkolnej, to chłopcy o wątłej posturze, niesprawni fizycznie, nadmiernie przywiązani do rodziców, niestabilni emocjonalnie, na przykład płaczliwi. Dziewczynki o tej samej posturze nie będą tak bezlitośnie rozliczane. Dlatego jeśli masz w domu takiego chłopca, porzuć dumę z tego, jaki jest mądry i wrażliwy. Nie skupiaj się tylko na tym aspekcie, ale pokaż mu korzyści z upra-wiania sportu. Sprawność fizyczna, siła, wysokie umiejętności sportowe ochronią twojego syna przed przemo-cą szkolną. Nie licz na to, że grupa rówieśnicza doceni ogrom jego wiedzy. Chcesz coś zrobić dla swojego wątłego, drobnego syna? Zapisz go na judo i na piłkę nożną, naucz jeździć na rowerze, rolkach i nartach. I potraktuj to jako najlepsze przygotowanie do startu szkolnego.