Ty decydujesz, czy masz ochotę. Wystartowała kampania „Ciąg dalszy po zgodzie”

Ta sprawa wstrząsnęła ostatnio całą Polską. To była pierwsza wizyta 19-letniej Karoliny u ginekologa – poleconego, uznanego specjalisty. Lekarz podał jej drinka, molestował, a następnie zgwałcił w gabinecie. Mężczyzna został skazany na 2 lata więzienia w zawieszeniu na 4 lata. Sąd nakazał mu zapłacenie grzywny i nawiązki dla pokrzywdzonej, jednak nie zabronił wykonywać zawodu. – Ten wyrok jest bardzo rozczarowujący. On jest po prostu zbyt łagodny – ocenia Kamila Ferenc z Fundacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodzin Federa. Skąd taki wyrok? – Pamiętam, że wtedy ja coś zaczęłam pod nosem: „Ale ja tak nie chcę”. Ale to nie były krzyki i głośne sprzeciwy, bardziej takie ciche błaganie – mówi skrzywdzona nastolatka. I właśnie tu tkwi problem. Zgodnie z polskim prawem trudno jest udowodnić gwałt, jeśli kobieta nie broni się czynnie. W Polsce zamiast wymagać od sprawców, aby nie gwałcili, wymaga się od ofiar, żeby dokonywały agresywnej obrony fizycznej.

Przypadek Karoliny z Wrocławia nie jest niestety wyjątkiem. 700 milionów – zdaniem ONZ tyle kobiet przynajmniej raz w życiu doświadczy przemocy. Jak wskazują badania, przemoc, która spotyka kobiety, dotyczy głównie sfery intymnej, a jej sprawcą jest były lub obecny partner – według analizy Fundacji Ster. W Polsce jest to aż 85 proc. przypadków. – Zdecydowaliśmy, że w ramach „16 dni akcji przeciw przemocy ze względu na płeć” poruszymy właśnie temat zgody, bo polskie prawodawstwo odbiega w tej kwestii od światowych norm. Tego dotyczyć będzie kampania „Ciąg dalszy po zgodzie”. Obecnie nie definiuje ono takiego pojęcia jak świadoma zgoda, a zgodnie z prawem przemoc seksualna nie jest przestępstwem, jeśli odmowa lub protest osoby krzywdzonej były mało wyraźne lub nieoczywiste – mówi Piotr Sasin, dyrektor krajowy Care International in Poland.

„16 dni akcji przeciw przemocy ze względu na płeć” to globalna akcja organizowana od 1991 roku. Startuje 25 listopada, czyli w Międzynarodowy Dzień Eliminacji Przemocy wobec Kobiet, a kończy się 10 grudnia – w Dzień Praw Człowieka. Symbolem akcji jest kolor pomarańczowy, który ma oznaczać lepszą, pozbawioną przemocy przyszłość. I to właśnie na ten kolor co roku podświetlane są budynki na całym świecie. W tym roku w Polsce będą to m.in. Most Śląsko-Dąbrowski w Warszawie i Kładka Bernatka w Krakowie. Akcja stała się pretekstem dla Care International in Poland i pięciu organizacji partnerskich – Autonomii, Federy, Fundacji W Stronę Dialogu, Polskiego Forum Migracyjnego oraz SexedPL – do stworzenia kampanii „Ciąg dalszy po zgodzie”, której celem jest uświadomienie młodym osobom, że w relacjach intymnych mają zarówno możliwość wyrażenia zgody, jak i odmowy w kwestii kontaktu seksualnego z drugą osobą. I że to jest coś zupełnie normalnego. Stąd pomysł na promujący kampanię spot „Ciąg dalszy po zgodzie”, którego reżyserką jest pochodząca z Ukrainy Liza Ruda.

– Chciałam, aby każda kobieta, niezależnie od pochodzenia, mogła się utożsamiać z główną bohaterką. Moim celem jest pokazanie młodym kobietom, że są indywidualnościami i nie są gorsze od mężczyzn. Jeśli ktoś obraża się na twoją odmowę i twój brak zgody, nie jest to twój problem – mówi Liza Ruda. Spot kampanii można zobaczyć na ulicach Krakowa i Warszawy, w stołecznej komunikacji miejskiej oraz w mediach społecznościowych. W ramach kampanii uruchomiona została również edukacyjna strona pozgodzie.pl z podstawowymi informacjami na temat zgody w relacjach intymnych uzupełnionymi o kontakty pomocowe. Wszystko w języku polskim, ukraińskim i angielskim.

Źródło: materiały prasowe Fundacji Care International in Poland; Katarzyna Górniak, „Ginekolog zgwałcił 19-letnią pacjentkę, dostał karę więzienia w zawieszeniu. »Skandaliczny wyrok«”, https://fakty.tvn24.pl/zobacz-fakty/ginekolog-zgwalcil-19-letnia-pacjentke-dostal-kare-wiezienia-w-zawieszeniu-skandaliczny-wyrok-st7454024 [dostęp: 27.11.2023]