Czasem odwlekamy niektóre sprawy z obawy przed tym, co mogą nam przynieść. Nie odbieramy listu, nie odpisujemy na wiadomość, nie idziemy do lekarza. To oznaki syndromu FOFO, czyli lęku przed dowiedzeniem się. Co go powoduje i jak mu przeciwdziałać?
Być może to znasz. Coś cię boli, a jednak nie umawiasz się do lekarza ze strachu przed tym, jaką postawi ci diagnozę. Masz do zapłacenia podatek, ale na wszelki wypadek nie dzwonisz do księgowego, by nie powiedział ci, jaki jest wysoki. Chcesz obgadać ważną kwestię z partnerem, ale nawet nie zaczynasz rozmowy, bo wiesz, że może się to skończyć ognistą awanturą. Ale mimo że decyzję o odłożeniu trudnych spraw na później podejmujesz z troski o własny spokój ducha, w jej efekcie zaczynasz czuć niepokój. Do tego im dłużej zwlekasz, tym ten niepokój rośnie, przeobrażając się w lęk. To właśnie FOFO, skrót od angielskich słów Fear of Finding Out, oznaczających lęk przed dowiedzeniem się.
FOFO to psychologiczny mechanizm, który powstrzymuje cię przed dowiedzeniem się więcej o potencjalnym problemie ze strachu przed tym, co mogłabyś odkryć. Objawia się na wiele sposobów. Być może unikasz trudnej rozmowy z ważną dla siebie osobą i wciąż odwlekasz moment, kiedy do niej zadzwonisz. A może nie znosisz krytyki i wymigujesz się przed przyjęciem informacji zwrotnej, mimo że mogłaby ci przynieść wiele korzyści? Nie odbierasz z poczty awizo (a w skrajnym przypadku – w ogóle nie sprawdzasz skrzynki pocztowej), bo boisz się wiadomości, którą ktoś do ciebie wysłał? Nie odczytujesz maili, przez co przegapiasz ważne informacje służbowe? To wszystko przykłady FOFO, syndromu, który – jak widać – potrafi skomplikować ci życie.
Szczególnie niebezpieczną odmianą FOFO jest lęk przed diagnozą medyczną, który wypiera potrzebę regularnej profilaktyki. Mimo niepokojących objawów chorzy odwlekają wizytę u lekarza. Nie decydują się na badania ze strachu, co te ujawnią. FOFO odbiera zdolność do racjonalnego myślenia i uzmysłowienia sobie, że im wcześniej dowiemy się o chorobie, tym większe szanse na jej wyleczenie mamy. Niewiedza jest tylko zasłoną dymną. Nie sprawi, że wyzdrowiejemy. Wcale nie jest też komfortowa. Nie bez powodu w skrócie FOFO jest słowo „fear”, czyli „lęk”. Im dłużej zwlekamy z wizytą u lekarza, tym silniej nasza wyobraźnia pracuje, podsuwając nam wizje chorób, o jakich nie śniło się Hipokratesowi.
Zwlekanie z wizytą u lekarza może mieć śmiertelne skutki. Osoby z FOFO często przychodzą za późno, gdy choroba jest już bardzo zaawansowana. Jak wykazują badania, aż jedna trzecia pacjentów, u których zdiagnozowano zaawansowanego raka, nie była wcześniej w jego sprawie u lekarza…
Powodów FOFO może być wiele. Większość pokazuje, że warto podejść do tego syndromu z czułością, bo ewidentnie chce cię on przed czymś ochronić. Być może obawiasz się, że problem, który odkryjesz, cię przerośnie, a ty nie będziesz miała zasobów, by mu sprostać. Jeśli nie chcesz poruszać trudnych kwestii z partnerem, może kieruje tobą silny, przeniesiony z dzieciństwa lęk przed odrzuceniem? Warto wówczas przytulić samą siebie. Czasem FOFO może być też jednak spowodowane brakiem chęci wzięcia odpowiedzialności za swoje sprawy. A ponieważ nie jest to dojrzałe podejście, FOFO może być dla ciebie pierwszym sygnałem, że warto je zmienić. FOFO chroni cię też przed eksmisją z ciepłej strefy komfortu. Z czasem zaciska się jednak wokół ciebie tak bardzo, że przebywanie w niej przestaje być komfortowe. Bardziej rozwojowe byłoby nie ulegać FOFO i spokojnie tę strefę komfortu poszerzać.
Co zrobić, gdy zawładnęło tobą FOFO? Lęk przed dowiedzeniem się potrafi być paraliżujący. Łatwo mu ulec, ale nie warto. Dużo lepszym sposobem jest przejęcie kontroli nad emocjami poprzez racjonalne myślenie. Przeprowadź spokojny, konkretny, ale i czuły dialog sama ze sobą. Powiedz sobie, że masz prawo się bać, ale odkrycie prawdy wcale nie musi być druzgocące. Wprost przeciwnie – uwolni cię od napięcia i da realną wiedzę o skali problemu (który do tego wcale nie musi okazać się problemem, tylko zwykłą błahostką). Możesz się wesprzeć pytaniami. Co się stanie, jeśli dłużej będziesz ignorować problem i zamiatać go pod dywan? Jaki jest najlepszy i najgorszy scenariusz w twojej sprawie? Jak się poczujesz, gdy wygra któryś z nich? Co będziesz myślała o tej sprawie za rok albo dwa lata? Czy nadal chcesz odczuwać ten paraliżujący cię lęk? Jesteśmy przekonani, że nie. Gdy tylko, mimo FOFO, zaczniesz działać, poczujesz ulgę, lekkość i sprawczość.