Lubisz siedzieć do późna, a poranne wstawanie to dla ciebie koszmar? Okazuje się, że godziny, w których zasypiamy, mogą mieć większy wpływ na nasze samopoczucie, niż mogłoby się wydawać. Naukowcy postanowili dokładniej przyjrzeć się temu zjawisku i odkryli intrygujące zależności.
Wiele osób uważa się za „sowy” czy „nocnych marków” – wolą funkcjonować do późnych godzin nocnych, a poranne wstawanie jest dla nich prawdziwą udręką. Niektórzy twierdzą, że taki tryb życia jest po prostu kwestią indywidualnych preferencji, inni z kolei uważają, że może on mieć negatywny wpływ na zdrowie. Coraz więcej badań wskazuje, że osoby, które regularnie zasypiają późno, częściej doświadczają obniżonego nastroju, a nawet depresji. Naukowcy postanowili dokładniej zbadać to zjawisko i spróbować odpowiedzieć na pytanie, dlaczego nocny tryb życia może wiązać się z gorszym samopoczuciem.
Już od dawna wiadomo, że sen odgrywa kluczową rolę w regulacji naszego nastroju. Brak odpowiedniego wypoczynku sprawia, że stajemy się bardziej drażliwi, zmęczeni i podatni na stres. Jednocześnie osoby, które zmagają się z problemami emocjonalnymi, często mają trudności z zasypianiem lub budzą się w nocy, co prowadzi do błędnego koła złego samopoczucia.
Naukowcy z University of Surrey w Wielkiej Brytanii postanowili bliżej przyjrzeć się tej zależności i przeprowadzili badanie na grupie ponad 500 studentów. Jego wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie „Public Library of Science One” i potwierdziły wcześniejsze obserwacje. Okazało się, że osoby, które kładą się spać późno, częściej doświadczają objawów depresji w porównaniu do tych, które wstają wcześnie rano.
Wyniki badania wskazują, że problem może wynikać z kilku czynników. Przede wszystkim osoby, które zasypiają późno, zazwyczaj śpią krócej lub mają gorszą jakość snu, co nie pozwala im się zregenerować w pełni. Nieodpowiednia ilość snu może prowadzić do przewlekłego zmęczenia, osłabienia odporności, trudności z koncentracją i zwiększonej podatności na stres, co w dłuższej perspektywie może negatywnie odbić się na zdrowiu psychicznym.
Kolejnym czynnikiem, który może odgrywać istotną rolę, jest częstsze spożywanie napojów wyskokowych. Badanie wykazało, że osoby funkcjonujące do późna częściej sięgają po procenty, co może dodatkowo pogarszać ich nastrój. Związek między alkoholem a depresją jest złożony – osoby z obniżonym nastrojem często sięgają po alkohol jako sposób na poprawę samopoczucia, ale jednocześnie jego regularne spożywanie może prowadzić do jeszcze większego pogorszenia stanu psychicznego.
Naukowcy zauważyli również, że osoby preferujące późne godziny aktywności rzadziej praktykują uważność, czyli tzw. mindfulness. Świadome skupianie się na chwili obecnej i akceptowanie swoich myśli oraz emocji bez oceniania jest jedną z technik, które pomagają w redukcji stresu i poprawie samopoczucia. Badanie sugeruje, że tzw. sowy mogą mieć większą trudność z wprowadzaniem takich praktyk do swojego życia, co może sprawiać, że gorzej radzą sobie z negatywnymi emocjami i stresem.
Chociaż wyniki badania wydają się potwierdzać, że osoby funkcjonujące nocą częściej doświadczają obniżonego nastroju, należy pamiętać, że przeprowadzona analiza była badaniem korelacyjnym. Oznacza to, że nie można jednoznacznie stwierdzić, czy to późne chodzenie spać powoduje depresję, czy może osoby z tendencją do gorszego nastroju po prostu naturalnie wybierają nocny tryb życia. Istnieje również możliwość, że za tę zależność odpowiada kilka czynników jednocześnie, takich jak stres, styl życia, presja otoczenia czy indywidualne predyspozycje biologiczne.
Czytaj także: Znaczenie snów według sennika. Co oznacza twój sen?
Chociaż zmiana trybu życia może być trudna, istnieją sposoby, które mogą pomóc osobom zasypiającym późno lepiej dbać o zdrowie psychiczne. Warto przede wszystkim zadbać o higienę snu – ustalenie stałej godziny kładzenia się spać, ograniczenie korzystania z ekranów przed snem oraz stworzenie komfortowego środowiska w sypialni mogą pozytywnie wpłynąć na jakość odpoczynku.
Ograniczenie spożycia alkoholu również może przynieść korzyści, ponieważ pozwoli utrzymać stabilniejszy nastrój i zmniejszy ryzyko epizodów depresyjnych. Wprowadzenie do codziennego życia technik uważności, takich jak medytacja, świadome oddychanie czy skupienie się na tu i teraz, może pomóc w lepszym radzeniu sobie ze stresem i negatywnymi emocjami.
Chociaż osoby preferujące nocny tryb życia mogą mieć większą skłonność do obniżonego nastroju, nie oznacza to, że są skazane na depresję. Świadome dbanie o zdrowie psychiczne i stopniowe wprowadzanie dobrych nawyków mogą pomóc w zachowaniu im równowagi emocjonalnej i poprawie samopoczucia, nawet jeśli poranne wstawanie nigdy nie stanie się ich ulubioną częścią dnia.
Źródło: Andrea Bonior, „Why Are Night Owls More Likely to Be Depressed?”, psychologytoday.com