W prestiżowym piśmie naukowym „Neurology” opublikowano wyniki szeroko zakrojonych badań nad wpływem diety na rozwój demencji. Przez 43 lata (sic!) badano zwyczaje żywieniowe ponad 130 tysięcy osób, aby sprawdzić, jak to, co jedzą, wpływa na funkcjonowanie ich mózgu. Naukowcy wytypowali jeden typ pokarmu, który najbardziej przyczynia się do degradacji połączeń nerwowych – i w konsekwencji zwiększa ryzyko demencji.
Niestety, większość z nas ma go w swoich lodówkach i spożywa niemal codziennie. Dostęp do tego typu pokarmu nigdy nie był łatwiejszy, co sprawia, że więcej z nas jest narażonych na problemy z pamięcią w późniejszym wieku.
Naukowcy z Uniwersytetu Harvarda oraz lekarze z sieci medycznej Mass General Birmingham przez 43 lata śledzili zwyczaje żywieniowe 133 771 mieszkańców USA. Średni wiek badanych w momencie rozpoczęcia eksperymentu wynosił 49 lat. Przez ten czas u 11 173 osób zdiagnozowano demencję. Okazało się, że ci, którzy zachorowali, o 13 proc. częściej niż inni spożywali… czerwone mięso.
Naukowcy przyjęli, że typowa porcja czerwonego mięsa to około 85 gramów. Dla lepszego wyobrażenia jest to mniej więcej tyle, ile waży kostka mydła. Osoby spożywające codziennie jedną czwartą lub więcej porcji przetworzonego czerwonego mięsa (czyli mniej więcej dwa plastry bekonu, półtora plastra mortadeli lub jednego hot doga), w porównaniu do osób spożywających bardzo małe ilości tego produktu (mniej niż jedną dziesiątą porcji dziennie), miały o 13 procent wyższe ryzyko rozwoju demencji – po uwzględnieniu wielu czynników klinicznych, demograficznych i związanych ze stylem życia, takich jak status społeczno-ekonomiczny czy historia demencji w rodzinie.
Badacze zmierzyli funkcje kognitywne uczestników eksperymentu, korzystając ze standardowych testów poznawczych, a także badając ich subiektywne odczucia. Odkryli, że wyniki testów m.in. na pamięć były gorsze u osób spożywających więcej przetworzonego mięsa. „Starzenie się” funkcji poznawczych było u nich przyspieszone o około 1,6 roku na każdą przeciętną dzienną porcję!
Wniosek z badań jest więc jasny: dieta bogata w czerwone mięso jest czynnikiem podnoszącym ryzyko rozwoju choroby Alzheimera. I choć naukowcy są pewni co do tej zależności, nadal nie odkryli, jaki konkretnie mechanizm za nią stoi. Podejrzewa się, że tlenek trimetyloaminy (TMAO), produkt rozpadu mięsa powstający przy udziale bakterii, może nasilać zaburzenia funkcji poznawczych poprzez wpływ na agregację amyloidu i tau – białek związanych z chorobą Alzheimera. Aby to potwierdzić, koniecznie są jednak dalsze badania w tym zakresie. Wskazuje się też na wysoką zawartość tłuszczów nasyconych i soli w czerwonym mięsie, które mogą negatywnie wpływać na zdrowie komórek mózgowych.
Czytaj także: Jak radzić sobie z mgłą mózgową? 5 rzeczy, które mogą pomóc odzyskać jasność umysłu
Autorzy badania, pisząc o „przetworzonym czerwonym mięsie”, mieli na myśli głównie wyroby z mięsa wieprzowego i wołowego: kiełbaski, parówki, salami, mortadele, szynki, burgery, kotlety, steki czy sosy na bazie mielonego czerwonego mięsa (np. bolognese).
Aby zmniejszyć ryzyko demencji, naukowcy zalecają mocno ograniczyć ten typ żywności w swojej diecie. Zamiast tego proponują zastąpić go innymi źródłami białka, które są zdrowsze dla mózgu, takimi jak świeże ryby morskie, rośliny strączkowe (np. groch, ciecierzyca, tofu) i orzechy. Jak podają naukowcy, dieta bazująca na tych produktach jest w stanie zmniejszyć ryzyko demencji aż o 20 proc.
Źródło: Red Meat Consumption Increases Risk of Dementia and Cognitive Decline, massgeneralbrigham.org [dostęp: 01.04.2025]