Festiwal Korelacje 2025 – kino, które odważamy się czytać na nowo

Korelacje to jedyny w Polsce festiwal, w którym autorskie narracje mistrzyń i mistrzów słowa tworzą nowy wymiar filmowego doświadczenia. Pomysł Piotra Krzykwy, dyrektora i inicjatora projektu, zrodził się z idei audiodeskrypcji – sposobu opowiadania filmów osobom niewidomym. Dziś rozrósł się w artystyczny eksperyment: przestrzeń, w której dźwięk i słowo nie opisują, lecz interpretują. Jak mówi sam Krzykwa: – Inspiracją była dostępność, ale szybko odkryliśmy, że audiodeskrypcja może być literaturą. Nie tylko dodatkiem, ale nowym dziełem.

Kiedy mistrzowie słowa opowiadają kino

Tegoroczna edycja to jedenaście seansów, z czego aż sześć w premierowych, autorskich odsłonach klasyków. „Rejs”, „Seksmisja”, czy „Klątwa Doliny Węży” – tym razem klasyki kina brzmią inaczej, bo ich narracje stworzyli znamienici artyści. Słowa splatają się z obrazem w rytmie, który raz porusza, raz bawi, a czasem zatrzymuje.

– To podróż do kina, które nabrało oddechu – mówi Sylwia Chutnik, autorka narracji do „Słonecznego zegara” Andrzeja Kondratiuka. Łona, z właściwym sobie dystansem, nazywa „Klątwę Doliny Węży” „najbardziej strzelistym aktem kina przygodowego z krajów demokracji ludowej”. Po seansie otwarcia raper spotka się z publicznością i reżyserem Markiem Piestrakiem. Co ciekawe, wydarzenie transmitowane będzie jednocześnie w kilku miastach – od Gdańska po Szczecin.

Nowe spojrzenie na klasykę

Każda narracja jest tu jak soczewka – prywatna, czuła, niekiedy prowokacyjna. Dzięki niej „Seksmisja” Juliusza Machulskiego zyskuje nowy rytm, „Rejs” Marka Piwowskiego brzmi jak improwizacja współczesności, a dokumenty Władysława Ślesickiego, opowiedziane głosem Małgorzaty Lebdy, stają się medytacją o człowieku i naturze. To nie tyle powtórka klasyki, co jej reinterpretacja. Pomiędzy oryginalnymi dialogami pojawia się trzeci wymiar – emocjonalna przestrzeń, w której widz odnajduje siebie.

Reinterpretacja w Korelacjach to coś więcej niż nowa warstwa dźwięku – to akt ponownego wejścia w dialog z historią. W epoce, w której przeszłość kultury nieustannie się remiksuje, takie gesty pozwalają nam odzyskać kontakt z tym, co znane, ale już nieoczywiste. Słowo, które dziś dopowiada dawny obraz, ujawnia, jak zmieniła się nasza wrażliwość, język i społeczne spojrzenie. To subtelne przypomnienie, że kultura żyje tylko wtedy, gdy odważamy się ją czytać na nowo – nawet jeśli znamy ją na pamięć.

Dostępność jako wartość

Korelacje to również gest równości w dostępie do kultury – wszystkie projekcje dostosowano do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Narracje dostępne są z napisami SDH, spotkania tłumaczone na polski język migowy (PJM), a po festiwalu wybrane tytuły trafią na Adapter.pl – pierwszy polski portal VOD dla osób z dysfunkcjami wzroku i słuchu – oraz do ogólnopolskiej dystrybucji w Sieci Kin Studyjnych. Bo tu nie chodzi tylko o kino. Chodzi o wspólne przeżywanie.

W programie znajdą się również seanse z narracjami znanych z ubiegłego roku autorów: Doroty Masłowskiej („To tylko Rock”), Artura Andrusa („Chudy i inni”) oraz Michała Witkowskiego („Dług”). Ich głosy wciąż rezonują w pamięci widzów – bo w Korelacjach każde słowo zostaje z nami dłużej niż napisy końcowe.

Między literaturą a ekranem

Festiwal rozlewa się także poza sale kinowe. We współpracy z Kinomuralem powstały krótkie animacje – miniatury z narracjami Darii ze Śląska, Beaty Kwiatkowskiej, Konrada Imieli i Tomka Tryzny. Te same głosy, które ożywiały wrocławskie mury w projekcie „Złanocka”, teraz wracają, by nadać przestrzeni filmowej nowy puls.

Pełny program premierowych narracji

• „Klątwa Doliny Węży” (1987) – Łona

• „Seksmisja” (1983) – Maciej Kurowicki

• „Rejs” (1970) – Matylda Damięcka

• „Słoneczny zegar” (1997) – Sylwia Chutnik

• „Chyłe pola”, „Rodzina człowiecza”, „Opowieść o drodze” – Małgorzata Lebda

• „Porno” (1989) – Bartek Kędzierski

• „To tylko Rock” (1983) – Dorota Masłowska

• „Dług” (1999) – Michał Witkowski

• „Chudy i inni” (1966) – Artur Andrus

Bilety już w sprzedaży – w kasach DCF i na stronach dcf.wroclaw.pl oraz korelacje.org.pl.

W listopadzie Wrocław znów stanie się miejscem, gdzie słowo i obraz poruszają się w jednym rytmie – rytmie, który można usłyszeć nawet z zamkniętymi oczami.