Zawiść to bardzo wyniszczające uczucie. Zawistni ludzie nie znajdują ukojenia we własnych sukcesach. Chcą mieć wszystko lepsze, większe i piękniejsze niż inni. Nieustannie porównują to, co sami osiągnęli lub wypracowali, z tym, co mają inni – i czują bolesny niedosyt.
Zawiść jest jak ssąca pustka, której nie da się wypełnić inaczej niż przez doprowadzenie obiektu zawiści do porażki. Własny sukces to za mało: inni muszą upaść, by zawistnik poczuł satysfakcję. A i wtedy jest ona tylko chwilowa. Schadenfreude, czyli rodzaj radości odczuwanej na wieść o tym, że kogoś, kogo nie lubimy i wobec kogo odczuwamy zawiść, spotkało nieszczęście, jest wyjątkowo paskudnym uczuciem i bynajmniej nie prowadzi do ukojenia frustracji.
Uczucie zawiści rodzi się z kompleksów i poczucia niespełnienia, co wywołuje wewnętrzne frustracje. Jest to ta cecha charakteru, która pielęgnowana i podsycana może zgotować zawistnej osobie prawdziwe piekło na ziemi. Paradoksalnie osoba, wobec której kierowana jest zawiść, może w ogóle nie zdawać sobie z tego sprawy i spokojnie zajmować się budowaniem własnego życia, szczęścia i sukcesu. Osoba zawistna, patrząc na to spokojne zadowolenie i powodzenie, przeżywa katusze – z własnej winy. Plotki i oszczerstwa to najczęstsze środki, do jakich się ucieka. Taktyki te jednak na dłuższą metę powodują zarówno niechęć otoczenia, jak i niechęć osoby zawistnej do samej siebie.
Oto krótkie cytaty o ludziach, którym cudzy sukces odbiera spokój i poczucie własnej wartości.
„Zawiść jest religią przeciętniaków. Umacnia ich, łagodzi gryzące niepokoje, a wreszcie pożera duszę…”
Carlos Ruiz Zafón, „Gra Anioła”
„Istnieją ludzie, którzy czyjś sukces poczytują sobie za osobistą zniewagę.”
Mollie Gillen, „Maud z Wyspy Księcia Edwarda: Biografia L. M. Montgomery”
„Nie ma rozkoszniejszej rzeczy dla żebraka, niż przyglądać się upadkowi tego, kto do tej pory dawał mu jałmużnę.”
Jacek Piekara, „Ja, inkwizytor. Głód i pragnienie”
„Istnieją ludzie, którzy czyjś sukces poczytują sobie za osobistą zniewagę.”
Mollie Gillen, „Maud z Wyspy Księcia Edwarda: Biografia L. M. Montgomery”
„W zamku czy w kurnej chacie te same są pragnienia, ten sam strach i zawiść.”
Józef Hen, „Crimen”
„Nie ma namiętności tak mocno zakorzenionej w ludzkim sercu, jak zawiść.”
Richard Brinsley Sheridan
„Zawiść nie bardzo szkodzi temu, przeciw komu jest skierowana, ten bowiem może łatwo ją zlekceważyć…”
Leszek Kołakowski
„Zawiść to zazdrość jadowita.”
Tomasz Jastrun
„Nigdy nie bagatelizuj niszczycielskiej mocy zazdrości i zawiści.”
Oliver Stone
Zawiść nie zawsze krzyczy – czasem sączy się jak trucizna. Te długie cytaty ujawniają, jak zawistni ludzie reagują na sukces, szczęście i siłę innych.
„Dopóki nie cieszy nas czyjś upadek, dopóty wciąż możemy oglądać własne odbicie w lustrze. Rozkoszowanie się miernotą bliźniego jest szczytem miernoty.”
Amélie Nothomb, „Podróż zimowa”
„Robak zawiści toczy mózg. Bezskrzydła biała larwa wyżera w nim korytarze fikcji. Degradacja postępuje powoli, w miarę posuwania się larwy. Jej małe chitynowe żuwaczki zżerają marzenia, poczucie własnej wartości i racjonalizm. Larwa nigdy nie śpi, wykorzystuje każdą rozmowę, każde spojrzenie na cudze. Żuje całą dobę. Pusty mózg nie potrafi już samodzielnie funkcjonować bez codziennej porcji zawistnej papki. W końcu pustka w nim panująca jak próżnia pochłania wszystko, co dobre. Chłonąc zło, żywi się nim.”
Robert Ziółkowski, „Łowcy głów”
„Każda instytucja, nawet wywiad, ma nie tylko swój procent idiotów, ale także swój procent ludzi zawistnych. Ich celem jest zniszczenie człowieka sukcesu. Każdy, kto odnosi sukces, staje się natychmiast ich wrogiem. Na jego sponiewieranie trawią większość swego czasu.”
Marian Zacharski, „Rotmistrz”
„Gdyby człowiek pragnął tylko być szczęśliwym, to mogłoby to nie być takie trudne; ale on pragnie być szczęśliwszy od innych, a to jest trudne prawie zawsze, ponieważ wydaje się nam, że inni są szczęśliwsi, niż są w samej rzeczy.”
Władysław Tatarkiewicz, „Pisma z etyki i teorii szczęścia”
„Powodem, dla którego śmierć tak mocno trzyma się życia, nie jest biologiczna konieczność, lecz zawiść. Życie jest tak piękne, że śmierć się w nim zakochała zazdrosną, zaborczą miłością, która zagarnia wszystko, co się da.”
Yann Martel, „Życie Pi”
„Bo czym jest zawiść? Rozgrzaną zazdrością. Niemożnością przebaczenia innym powodzenia i sukcesu. Spełnieni budzą niechęć, nienawiść nawet, jakby odbierali coś tym, którzy są jeszcze w drodze. Jakby nie było dość miejsca na świecie dla kilku gwiazd. Jakby istniał tylko jeden szczyt, ten, który właśnie został zdobyty.”
Agata Tuszyńska, „Oskarżona: Wiera Gran”
Czytaj także: