Ludowe przysłowie mówi, że kłamstwo ma krótkie nogi, ale niestety czasami jego wykrycie zajmuje sporo czasu. Kłamstwo ma wiele twarzy i wiele jest powodów, dla których ludzie kłamią. Cytaty i aforyzmy na temat kłamstwa stanowią nieocenioną kopalnię wiedzy na ten temat.
Kłamstwo może wiązać się z wprowadzaniem mylnych tropów, przemilczeniem jakiejś części prawdy czy celową nadinterpretacją faktów. Kłamstwo zwykle oceniane jest negatywnie, ale zdarzają się sytuacje, gdy wydaje się lepszym rozwiązaniem prawda.
Dlaczego ludzie kłamią? Czasem ze strachu, często z konformizmu lub dla odniesienia konkretnych korzyści, a czasem – z miłości. Ten ostatni rodzaj kłamstwa wiąże się z chęcią zaoszczędzenia bliskiej osobie stresu albo bólu związanego z przykrą informacją. Jest też inny szlachetny powód kłamstwa, o którym pisze na przykład Leszek Kołakowski w eseju O kłamstwie:
„Jeśli gdzieś Żyd się ukrywa i przychodzą niemieccy żandarmi, pytając, czy tu Żyd jaki nie mieszka – któż z resztką sumienia mógłby powiedzieć, że w imię szlachetnej zasady niekłamania trzeba wydać człowieka katom na pewną śmierć?”
Kłamstwo bywa wygodne, kuszące i powszechne. Niekiedy rani, czasem chroni. Wielcy pisarze, filozofowie i myśliciele próbowali uchwycić jego istotę. Oto poruszające, błyskotliwe i celne cytaty o kłamstwie i obłudzie, które skłaniają do refleksji.
„Być wolnym, to móc nie kłamać.”
Albert Camus, „Upadek”
„Kłamstwo jest lepkie, nie sposób się go pozbyć, brudzi wszystko wokół i brudzi twoje sumienie.”
Małgorzata Musierowicz, „Szósta klepka”
„Jakie jest największe kłamstwo świata? – To mianowicie, że nadchodzi taka chwila, kiedy tracimy całkowicie panowanie nad naszym życiem i zaczyna nim rządzić los. W tym tkwi największe kłamstwo świata.”
Paulo Coelho, „Alchemik”
„Czasem nawet w kłamstwie można znaleźć ziarno honoru.”
George R.R. Martin, „Gra o tron”
„Im większe kłamstwo, tym ludzie łatwiej w nie uwierzą.”
Joseph Goebbels, „Dzienniki”
„Jest już bardzo źle, jeśli dziś powiedzenie czegoś fałszywego przynosi tyle zaszczytu.”
Georg Christoph Lichtenberg, „Aforyzmy”
„Kłamstwo jest początkiem wszystkich grzechów.”
Przysłowie arabskie
„Kłamstwo jest jak królik – rodzi mnóstwo małych kłamstw.”
Magdalena Samozwaniec, „Szczypta soli, szczypta bliźnich”
„Kłamstwo jest jedyną ucieczką słabych.”
Stendhal, „Życie Henryka Brulard”
„Wszyscy ludzie cierpią na chorobę, jaką jest kłamstwo. Nie wolno o tym zapominać. Musimy tylko, jak już dwukrotnie podkreślaliśmy, rozróżnić przy ocenie tych, którzy przez kłamstwo chcą nas oszczędzić, od tych, którzy planowo i we własnym interesie działają na naszą szkodę.”
Jean Baptiste Delacour, „Charaktery”
„Nigdy nie kłamiemy tyle, co przed wyborami, podczas wojny i po polowaniu.”
Georges Clemenceau, „Georges Clemenceau a dit”
„Są trzy rodzaje kłamstw: kłamstwa, bezczelne kłamstwa i statystyki.”
Mark Twain, „Aforyzmy i sarkazmy”
„Wszystkie książki historyczne, które nie zawierają kłamstw, są krańcowo nudne.”
Anatole France
„Wymówka jest gorsza od kłamstwa, bo jest kłamstwem, przy którym obstajemy.”
Alexander Pope, „Esej o krytyce”
Miłość potrafi usprawiedliwić wiele – także kłamstwo. W imię uczucia ludzie przemilczają prawdę, oszukują siebie i innych. Te cytaty pokazują, jak złożona bywa relacja między miłością a obłudą – czasem bolesna, a czasem aż nazbyt ludzka.
„Miłość czyni nas wszystkich kłamcami.”
Cassandra Clare, „Miasto zagubionych dusz”
„Znam dwa powody, żeby nie mówić prawdy. Pierwszy jest taki, że kłamstwem można zdobyć to, czego się pragnie, a drugi, że kłamiąc – można oszczędzić komuś cierpienia.”
Jodi Picoult, „Bez mojej zgody”
„Nie trzeba mówić, by kłamać.”
Isabel Abedi, „Isola”
„Można sobie powtarzać, że związek należy budować na szczerości, ale nawet to nie jest prawdą, bo w rzeczywistości człowiek chętnie będzie okłamywał siebie albo ukochaną osobę, jeśli widzi, że w ten sposób uda mu się uniknąć bólu.”
Jodi Picoult, „Zagubiona przeszłość”
„Czasami najbliżsi ludzie zdradzają, a własny dom przestaje być miejscem, gdzie możemy być szczęśliwi.”
Kristin Cast, „Osaczona”
„Mężczyzna kłamie lepiej, gdy mówi, kobieta – gdy pisze.”
George Bernard Shaw, „Pigmalion”
„Nie ma gorszego zła od pięknych słów, które kłamią.”
Ajschylos, „Trylogia tragiczna”
Prawda bywa trudna do przyjęcia, a kłamstwo – łatwe do wypowiedzenia. Od wieków fascynują i niepokoją. Zebrane cytaty ukazują, jak myśliciele, pisarze i filozofowie rozumieli wagę prawdy oraz mechanizmy i skutki kłamstwa.
„Człowiek, który nie boi się prawdy, nie musi wcale lękać się kłamstwa.”
Thomas Jefferson
„Przede wszystkim trzeba unikać kłamstwa, wszelkiego kłamstwa, zwłaszcza okłamywania siebie.”
Fiodor Dostojewski, „Bracia Karamazow”
„Gdy stykam się z kłamstwem, czuję się fatalnie i robi mi się mdło, zupełnie jakbym wziął do ust coś zgniłego.”
Joseph Conrad, „Jądro ciemności”
„Kłamstwo nie różni się niczym od prawdy, prócz tego, że nią nie jest.”
Stanisław Jerzy Lec, „Myśli nieuczesane”
„Kłamstwo powtórzone tysiąc razy staje się prawdą.”
Joseph Goebbels
„Kłamstwo zdąży obiec pół świata, zanim prawda włoży buty.”
James Callaghan
„Kto nie zna prawdy, ten jest tylko głupcem. Ale kto ją zna i nazywa kłamstwem, ten jest zbrodniarzem.”
Bertolt Brecht, „Nic, co ludzkie… Aforyzmy, sentencje i przysłowia”
„Prawda ma tylko jedną twarz, a kłamstwo ma ich wiele.”
Monteskiusz, „O duchu praw”
„Nowego kłamstwa słucha się chętniej aniżeli starej prawdy.”
Anton Czechow, „Płatonow”
„Pół prawdy to całe kłamstwo.”
Françoise Sagan, „Witaj smutku”
Czytaj także: