„Jeśli chcesz pokoju, przygotuj się do wojny” - głosi łacińskie przysłowie, które, jak się okazuje, wcale nie jest takie prawdziwe. Najbezpieczniejsze kraje świata, według wskaźnika Global Peace Index, to te, które ograniczają wydatki na obronność i stawiają na politykę społeczną. I jest w tym jakaś metoda, bo wiele z nich przoduje w rankingu od lat, udowadniając, że pokój można utrzymać przede wszystkim pokojową polityką i budowaniem wspólnoty.
Pokój na świecie to aktualnie towar deficytowy. Według Global Peace Index liczba międzynarodowych konfliktów zbrojnych osiągnęła najwyższy poziom od czasu II wojny światowej - a tylko w tym roku wybuchły trzy kolejne. Wiele krajów odpowiada na to zwiększeniem militaryzacji i wydatków na zbrojenia.
Mimo tych ponurych statystyk, niektóre państwa nadal wybierają politykę pokoju. Wskaźnik GPI, opracowany przez Institute for Economics and Peace, bierze pod uwagę 23 czynniki - od prowadzonych przez kraj konfliktów zewnętrznych i wydatków na wojsko po bezpieczeństwo wewnętrzne, takie jak ryzyko terroryzmu czy wskaźniki zabójstw. Państwa, które zajmują czołowe miejsca w tym rankingu, są tam od wielu dekad, co jasno wskazuje, że długofalowa polityka pokojowa jest gwarancją stabilności.
1. Islandia
Islandia, najbezpieczniejsze państwo świata według Global Peace Index 2025 (Fot: Harald Nachtmann/Getty Images)
Islandia jest liderem tego rankingu nieprzerwanie od 2008 r. Pozostaje najbardziej pokojowym krajem świata, prowadząc we wszystkich trzech badanych obszarach: bezpieczeństwa wewnętrznego, konfliktów zewnętrznych oraz poziomu zmilitaryzowania. W tym roku odnotowała nawet poprawę, zwiększając swoją przewagę nad drugim miejscem rankingu o 2%.
Głoszą to sami mieszkańcy Islandii, którzy za główny czynnik budujący poczucie bezpieczeństwa uznają wszechobecne uczucie wspólnoty:
- Pogoda nas nie rozpieszcza, za to ludzie wokół są bardzo pomocni. Dzieci w wózkach mogą spokojnie spać przed restauracją, nie ma obaw w chodzeniu samemu po zmroku, a nasza policja nie nosi broni - wylicza Islandka i dyrektorka Intrepid Travel North Europe Inga Rós Antoniusdottir w rozmowie z BBC Travel.
Co my o tym sądzimy? Cóż, zdecydowanie łatwiej jest nie angażować się w konflikty, jeśli zajmuje się odległą wyspę, która jest bardzo trudno dostępna i wyróżnia się trudnymi warunkami atmosferycznymi. Ale sama polityka Islandii zdecydowanie ma tutaj też udział, który nie jest czystym szczęściem, a efektem planowania uwzględniającym bezpieczeństwo mieszkańców.
Czytaj także: Islandia – wyspa żywiołów
2. Irlandia
Trinity College w Dublinie (Fot: Dave G Kelly/Getty Images)
Chociaż w XX wieku ten kraj był wręcz areną konfliktów (chociażby konflikt Brytyjczyków z IRA, który doprowadził do rozpadu wyspy), współcześnie to bardzo spokojne miejsce. Co roku otrzymuje wysoką ocenę GPI za zmniejszanie nakładu na zbrojenia i należy do czołówki krajów z najmniejszą ilością napięć wewnętrznych i konfliktów pozakrajowych.
Tutaj mieszkańcy również cenią sobie wspólnotowość i wzajemną serdeczność, a także wierzą, że inni pomogą im w razie potrzeby.
Chociaż Irlandia nie należy do NATO, to pozostaje neutralna militarnie, a konflikty rozwiązuje na drodze dyplomacji. Swoim sielskim klimatem i spokojem zachęca turystów do odwiedzin, cieszenia się krajobrazem i leniwych wieczorów w lokalnych pubach.
Podobnie jak w przypadku Islandii, wystarczy rzut oka na mapę, żeby zauważyć, że geografia także bardzo im sprzyja. Po uspokojeniu wewnętrznych napięć, Irlandia, jako kolejna odległa wyspa, może zapewnić mieszkańcom spokojny sen.
Czytaj także: Irlandia – kraj, który nie boi się zmian
3. Nowa Zelandia
Widok na nowozelandzkie Queenstown (Fot: Matthew Micah Wright/Getty Images)
Nowa Zelandia w tym roku wskoczyła na podium, przeskakując o dwa miejsca wyżej względem poprzedniego rankingu - w ostatnim czasie zmniejszyła się tam liczba protestów oraz zdarzeń o charakterze terrorystycznym.
Położenie geograficzne daje temu krajowi naturalną ochronę, a wewnętrzne regulacje - poczucie bezpieczeństwa. Ich bardzo restrykcyjne prawo do posiadania broni sprawia, że rzadko dochodzi do przestępstw z ich użyciem, a mieszkańcy deklarują, że czują się w Nowej Zelandii na tyle bezpiecznie, że nie zawsze zamykają drzwi na klucz i bez obaw pozwalają dzieciom na samotne powroty ze szkoły.
Warto wspomnieć, że przez ostatnie 6 lat (do 2023 r.) premierem tego kraju była kobieta, Jacinda Ardern. Wkrótce po objęciu urzędu zakazała poszukiwań ropy i gazu na morzach terytorialnych Nowej Zelandii, podniosła płace minimalne o 5%, zaczęła obniżać opłaty za studia, wprowadziła płatny urlop dla ofiar przemocy domowej i wydłużyła urlop rodzicielski dla kobiet. Jej prospołeczna polityka zaowocowała lepszą jakością życia mieszkańców i z pewnością nie pozostała bez wpływu na ich poczucie bezpieczeństwa.
Czytaj także: Australia i Nowa Zelandia: bezcenne wspomnienia z krańców świata
4. Austria
Wiedeń, Austria (Fot: Sylvain Sonnet/Getty Images)
Chociaż nieco ponad sto lat temu właśnie tam urodził się polityk, który z pokojem nie miał za wiele wspólnego, te czasy dla Austrii są słusznie minione. Chociaż spadła o jedną lokatę względem zeszłego roku, nadal uznawana jest za bardzo bezpieczny kraj. Podobnie jak Irlandia, ma w konstytucji zapisaną neutralność, co pomaga mu inwestować środki w mieszkańców, a nie zewnętrzne konflikty.
Silna opieka społeczna, edukacja na światowym poziomie i doskonała opieka zdrowotna zapewniają krajowi stabilność i wzmacniają zaufanie do rządu.
Od siebie dodamy, że to kolejny kraj, któremu w zachowaniu neutralności sprzyja ukształtowanie terenu - 2/3 jego powierzchni zajmują Alpy. Trudno tam zatem wjechać czołgami czy dotrzeć zmilitaryzowaną piechotą, a relatywnie łatwo się skryć (szczególnie, jeśli świetnie zna się okolicę). Wygląda więc na to, że „Walc nad pięknym, modrym Dunajem” będzie tam rozbrzmiewać w spokoju.
Czytaj także: Salzburg. Urlop w malowniczej mikrometropolii
5. Singapur
Garden by the bay, Singapur (Fot: Tuul & Bruno Morandi/Getty Images)
Pierwszą piątkę zamyka Singapur - jedyne azjatyckie państwo w TOP #10 rankingu GPI. To też pierwszy kraj u szczytu listy, który nie oszczędza na obronności: ich roczny budżet to 9,7 miliarda dolarów amerykańskich.
Za bezpieczeństwo wewnętrzne odpowiada tam bardzo surowe prawo, które dopuszcza karę chłosty oraz śmierci. Wysokie mandaty grożą tam także za żucie gumy na ulicy, a nawet... niespuszczenie wody w publicznej toalecie. Kary nie omijają nawet zagranicznych turystów. Mimo wątpliwości moralnych co do stosowania podobnych kar, tak surowe przepisy przyczyniają się do bezpieczeństwa wewnętrznego i dyscypliny. Dzięki temu nawet nocne spacery czy wizyty w parkach są zalecane turystom przez mieszkańców.
Czytaj także: 6-milionowe miasto chce stać się oazą spokoju dla zestresowanych turystów. Buduje terapeutyczne ogrody
Nikogo chyba nie zdziwi, że Singapur... także znajduje się na wyspach, otoczonych rafami koralowymi. Jako Polacy zdecydowanie możemy skarżyć się na niesprawiedliwość dziejową - nasze położenie między Niemcami a Rosją utrzymuje nas poza czołową dziesiątką najbezpieczniejszych miejsc. Chociaż, może nie ma co narzekać, jak głosi badanie poniżej, nie jest z nami aż tak źle:
Jak przedstawia się pierwsza dziesiątka? Jeśli obawiacie się konfliktu i chcecie mieć w zanadrzu listę miejsc, które będą bezpieczne, róbcie screeny listy poniżej:
1. Islandia
2. Irlandia
3. Nowa Zelandia
4. Austria
5. Singapur
6. Szwajcaria
7. Portugalia
8. Dania
9. Słowenia
10. Finlandia
Artykuł powstał w oparciu o: „Five of the world's safest countries for 2025”, https://www.bbc.com/travel/article/20250822-five-of-the-worlds-safest-countries-for-2025, [dostęp: 05.09.2025]