Popularność kawy jako jednego z najczęściej spożywanych napojów na świecie stanowi swoisty fenomen, który trwa od wielu tysiącleci. Co czyni kawę tak wyjątkową? Tajemnica tkwi w jej różnorodności. Świat kawowych aromatów jest bogaty w różnorodne odmiany, z których najbardziej znane to arabica i robusta. Popularność zyskuje również mniej zmiana odmiana, jaką jest liberica. To właśnie one kształtują kawowy krajobraz, oferując szeroką paletę smaków i aromatów. Przyglądamy się bliżej tym trzem odmianom kawy oraz próbujemy odpowiedzieć na pytanie: która kawa jest najlepsza?
Każda z wyżej wymienionych odmian kawy ma swoją unikalną historię i pochodzenie w dużej mierze wpływające na jej charakterystyczny smak i aromat. Najbardziej rozpowszechniona i ceniona jest arabica, a jej korzenie sięgają starożytnych lasów Etiopii, gdzie prawdopodobnie została po raz pierwszy odkryta. Jej delikatny smak i wykwintny aromat szybko zdobyły uznanie na całym świecie. Z kolei robusta, pochodząca głównie z Afryki Środkowej, cechuje się wyrazistszym smakiem i wyższą zawartością kofeiny, co czyni ją popularną w produkcji espresso i kaw instant. To właśnie te dwa rodzaje kaw zdominowały kawowy rynek. Często stosuje się również ich mieszanki.
Mniej znana, lecz równie interesująca, jest liberica, która pochodzi z Afryki Zachodniej. Wyróżnia się unikalnym smakiem, często opisywanym jako „dziki”, „ziemisty” czy „owocowy”, co przyciąga uwagę koneserów poszukujących czegoś nietypowego.
Osoba przesypująca palone ziarna kawy. Fot. Materiały partnera
Wybór między arabicą, robustą i liberiką w dużej mierze może zależeć od indywidualnych upodobań. Arabica, z jej delikatnym i zrównoważonym smakiem, charakteryzuje się subtelniejszymi nutami owocowymi, kwiatowymi i delikatną kwasowością. Jest to odmiana ceniona przez miłośników kawy za jej wyrafinowany profil smakowy, który doskonale pasuje do klasycznych napojów kawowych, takich jak filiżanka czarnej kawy czy kawa mleczna.
Robusta z kolei, mimo że często jest postrzegana jako mniej wysublimowana odmiana kawy, również posiada swoje walory. Jej mocniejszy i bardziej wyrazisty smak może się kojarzyć z nutami gorzkiej czekolady i drewna. Intensywność smaku i wyższa zawartość kofeiny sprawiają, że jest często wykorzystywana do produkcji espresso oraz stosowana w mieszankach kaw instant.
Wreszcie liberica, chociaż mniej znana i rzadziej spotykana, oferuje odmienne doświadczenia smakowe. Jej profil smakowy opisywany jest jako unikalny, ekscentryczny i zaskakujący. Odmiana ta przyciąga więc uwagę kawowych znawców poszukujących odmiany.
Kluczowym czynnikiem wpływającym na smak i aromat kawy jest środowisko uprawy. Na rozwój i dojrzewanie ziaren kawy mają istotny wpływ warunki klimatyczne, geograficzne oraz wysokość nad poziomem morza.
Arabica, jako bardziej delikatna odmiana, czuje się najlepiej w umiarkowanym klimacie wzdłuż równika. Najlepsze warunki do jej uprawy nie są łatwe do osiągnięcia, co wpływa na cenę. Są to m.in. umiarkowane temperatury (15-24oC), wilgotna gleba (ale opady nie powinny przekraczać 1500 mm w skali roku) i dość duże wysokości (od ok. 600 do ok. 2500 metrów nad poziomem morza).
Z kolei robusta, dobrze znosząca bardziej ekstremalne warunki, często jest uprawiana na niższych wysokościach, nawet poniżej 600 metrów nad poziomem morza, w gorętszym i wilgotniejszym klimacie. Jest bardziej odporna na choroby i szkodniki, co sprawia, że jej uprawa jest często bardziej opłacalna dla producentów. Jednak i w tym przypadku, mimo że ziarna bywają niższej jakości w porównaniu z arabiką, odpowiednio dobrana gleba i klimat mogą przyczynić się do uzyskania smacznej i aromatycznej kawy.
Natomiast odkryta w Liberii liberica rośnie głównie w Afryce Zachodniej. Wzrost tej odmiany kawy często odbywa się na niższych wysokościach, co sprawia, że jest bardziej dostępna dla producentów w regionach o nizinnych terenach.
Czym charakteryzują się różne odmiany kawy? Fot. Materiały partnera
Różne odmiany kawy znajdują różne zastosowania w przemyśle kawowym. Wynika to z ich unikalnych cech: smaku, aromatu oraz zawartości kofeiny. Arabica, z jej delikatnym smakiem i umiarkowaną zawartością kofeiny, jest powszechnie wykorzystywana do produkcji wysokiej jakości kaw, z których przyrządzisz wszelkie napoje kawowe, od małej czarnej po aromatyczne latte. Jej subtelne nuty owocowe i kwiatowe oraz delikatna kwasowość sprawiają, że jest ceniona przez miłośników kawy na całym świecie.
Z kolei robusta, dzięki wyższej zawartości kofeiny i mocniejszemu smakowi, znajduje zastosowanie przede wszystkim w produkcji kaw espresso oraz kaw instant. Jej intensywny smak i gęsta konsystencja doskonale komponują się też z mlekiem i innymi składnikami, co sprawia, że jest popularna w mieszankach kawowych. Wytwarza również lepszą cremę niż arabica.
Liberica, choć mniej powszechna, zyskuje coraz większą popularność wśród kawoszy. Jej unikalny smak sprawia, że jest idealnym wyborem dla osób poszukujących kawy innej niż wszystkie.
Warto mieć też na uwadze, że na finalny smak kawy mają wpływ różne czynniki, m.in. jakość ziaren, a nie tylko ich gatunek. Oznacza to, że wysokiej jakości robusta może dorównywać niższej jakości arabice, a nawet ją przewyższać. Nie bez znaczenia jest też jakość stosowanej wody i sama technika parzenia. Jeśli zaś korzystasz z ekspresu, warto zdecydować się na ten najwyższej jakości, tak aby mieć pewność, że wydobędzie on z ziaren kawy wszystko, co najlepsze.
Wieloletnim doświadczeniem i długą tradycją może się pochwalić marka De’Longhi, która oferuje różnorodne modele ekspresów do kawy. Godnym uwagi urządzeniem jest De’Longhi Rivelia, który pomoże w prosty sposób przyrządzić wyrafinowane napoje kawowe, również mleczne, a przy okazji posiada system Bean Switch, czyli aż dwa wymienne pojemniki na kawę. Dzięki niemu możesz błyskawicznie wymienić jeden pojemnik na drugi, a w każdym mieć inną mieszankę ziaren. Jeśli więc nie masz pewności, która mieszanka kaw bardziej przypadła ci do gustu, z tym ekspresem możesz w prosty sposób delektować się różnymi jej odmianami.
W niektórych krajach, np. we Włoszech, preferuje się intensywny smak espresso z wykorzystaniem głównie robusty, która doskonale komponuje się z mlekiem w tradycyjnym cappuccino czy latte. Z kolei w krajach skandynawskich, takich jak Szwecja czy Norwegia, dominuje arabica, która jest tam bardziej ceniona ze względu na delikatny smak i subtelne nuty owocowe.
Również kultura picia kawy ma istotny wpływ na preferencje smakowe. W niektórych regionach kawa jest spożywana głównie w formie napojów tradycyjnych, takich jak espresso, podczas gdy w innych krajach popularne są kawy z dodatkami, takimi jak syropy smakowe czy mleko.
Na popularności zyskuje również kawa specialty – trend ten skupia się na unikalnych profilach smakowych i pochodzeniu kawy, przyciągając uwagę coraz większej liczby kawoszy.
Dowiedz się więcej o najnowszych trendach kawowych>>